ENERJİ KAYNAKLARININ VE ENERJİNİN KULLANIMINDA VERİMLİLİĞİN ARTIRILMASINA DAİR YÖNETMELİK (11-31 MADDELER)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Eğitim ve Sertifikalandırmalar

Enerji yöneticisi eÄŸitimleri

MADDE 11 – (1) Enerji yöneticisi eÄŸitimlerine mühendislik alanında veya teknik eÄŸitim fakültelerinin makine, elektrik veya elektrik-elektronik bölümlerinde en az lisans düzeyinde eÄŸitim almış kiÅŸiler kabul edilir.

(2) Genel Müdürlük, yetkilendirilmiÅŸ kurumlar ve ÅŸirketler tarafından, Ek-1’de tanımlanan müfredat konularından teorik olarak verileceÄŸi belirtilen konuları içerecek ÅŸekilde oluÅŸturulan eÄŸitim programı çerçevesinde, dersliklerde sınıf eÄŸitimleri ve/veya internet üzerinden uzaktan eÄŸitimler düzenlenir. Bu eÄŸitimlere katılım isteÄŸe baÄŸlıdır.

(3) Genel Müdürlük, yetkilendirilmiÅŸ kurumlar ve ÅŸirketler tarafından, Ek-1’de tanımlanan müfredat konularından uygulamalı olarak verileceÄŸi belirtilen konularda teorik ön bilgi, ölçüm, deney, deÄŸerlendirme ve hesaplama gibi konuları içerecek ÅŸekilde oluÅŸturulan eÄŸitim programı çerçevesinde, uygulamalı eÄŸitimler düzenlenir. Bu eÄŸitimler, Ek-1’de uygulamalı olarak verileceÄŸi belirtilen konuların tamamını kapsar ve süresi kırk ders saatinden az olamaz. Bu eÄŸitimler kapsamında verilecek teorik ön bilgiler için ayrılan toplam süre, toplam eÄŸitim süresinin dörtte birinden fazla olamaz. Bu eÄŸitimlerin teorik ön bilgi, deÄŸerlendirme ve hesaplama kısımları sınıf ortamında, ölçüm ve deney kısımları ise Ek-1’de belirtilen çerçevede eÄŸitim ünitelerine ve ekipmanlarına sahip olan ve iÅŸletme koÅŸullarında çalıştırılabilen laboratuvar ortamında verilir. Uygulamalı eÄŸitimlerde en az otuzbeÅŸders saati devam etme zorunluluÄŸu vardır.

(4) 13 üncü madde kapsamında yapılan merkezi sınavda baÅŸarılı olanlara, Genel Müdürlük tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanan formatta enerji yöneticisi sertifikası verilir.

(5) Genel MüdürlüÄŸün enerji yöneticisi eÄŸitimi ve etüt çalışmalarını yürüten birimlerinde en az iki yıl görev yapan ve bu çalışmalarda fiilen görev aldığını belgeleyen personeline, baÅŸkaca bir koÅŸul aranmaksızın enerji yöneticisi sertifikası verilir.

(6) Türk Silahlı Kuvvetleri, Milli Savunma Bakanlığı, Milli EÄŸitim Bakanlığı ve Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatı MüsteÅŸarlığı bünyesinde görevlendirilecek enerji yöneticilerinin sertifikalandırılması için, bu kurum ve kuruluÅŸlarca bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak Genel Müdürlük iÅŸbirliÄŸi ile düzenlenen uygulamalı enerji yöneticisi eÄŸitimlerine katılan ve Genel Müdürlük iÅŸbirliÄŸi ile bu kurum veya kuruluÅŸlarca yapılan sınavda baÅŸarılı olan, en az lisans eÄŸitimi almış kiÅŸilere Genel Müdürlük tarafından enerji yöneticisi sertifikası verilir. Bu kurslara, öncelikle mühendislik alanında eÄŸitim almış olanlar, bunun mümkün olmaması halinde teknik eÄŸitim fakültelerinin makine, elektrik veya elektrik-elektronik bölümlerinde eÄŸitim almış olanlar, bunun da mümkün olmaması halinde diÄŸer alanlarda lisans eÄŸitimi almış olanlar kabul edilir. Bu fıkra kapsamında enerji yöneticisi sertifikası alanlardan, mühendislik veya teknik eÄŸitim fakültelerine eÅŸdeÄŸer düzeyde lisans eÄŸitimi almış olanlar kamu görevlerinin sona ermesi halinde, bu fıkrada tanımlanan kurumlar dışında da enerji yöneticisi olarak görev yapabilir.

Etüt-proje eÄŸitimleri

MADDE 12 – (1) Etüt-proje eÄŸitimlerine mühendislik alanında en az lisans düzeyinde eÄŸitim almış kiÅŸiler kabul edilir.

(2) Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiÅŸ kurumlar tarafından düzenlenen etüt-proje eÄŸitimleri, Ek-1’de belirtilen müfredat konularından teorik ve uygulamalı olarak verileceÄŸi belirtilen konularda teorik bilgi, ölçüm, deney, deÄŸerlendirme ve hesaplama gibi konuları içerecek ÅŸekilde oluÅŸturulan eÄŸitim programı çerçevesinde, uygulama ağırlıklı eÄŸitimler ÅŸeklinde düzenlenir. Teorik olarak verilmesi öngörülen konular sınıf kursları ÅŸeklinde dersliklerde, uygulamalı kısımlar ise teorik ön bilgi, ölçüm, deney, deÄŸerlendirme ve hesaplama gibi konuları içerecek ÅŸekilde sınıf ve Ek-1’de belirtilen çerçevede eÄŸitim ünitelerine ve ekipmanlarına sahip olan ve iÅŸletme koÅŸullarında çalıştırılabilen laboratuvar ortamında yapılır.

(3) Etüt-proje eÄŸitimlerinin toplam süresi yüzyirmi ders saatinden az olamaz. Etüt-proje eÄŸitimlerinde en az yüz ders saati devam etme zorunluluÄŸu vardır. Ek-1’de teorik olarak verileceÄŸi belirtilen konular için ayrılan toplam süre, toplam eÄŸitim süresinin üçte birinden fazla olamaz.

(4) EÄŸitimin tamamlanmasını takip eden en fazla üç ay içerisinde, eÄŸitici kiÅŸilerin rehberliÄŸinde etüt ve proje çalışması yaptırılır.

(5) 13 üncü madde kapsamında yapılan merkezi sınavda baÅŸarılı olanlara, Genel Müdürlük tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanan formatta etüt-proje sertifikası ve enerji yöneticisi sertifikası verilir.

(6) Genel MüdürlüÄŸün enerji verimliliÄŸi çalışmalarında en az on yıl süreyle görev almış olanlardan etüt çalışmalarında fiilen görev alan, mühendislik alanında en az lisans düzeyinde eÄŸitim almış Genel Müdürlük personeline baÅŸkaca bir koÅŸul aranmaksızın etüt-proje sertifikası verilir.

(7) Genel Müdürlük tarafından geliÅŸtirilen uluslararası iÅŸbirlikleri kapsamında, ÅŸirketlerin ihtisaslaÅŸmasını teminen yurt içinde veya yurt dışında kısa süreli eÄŸitim programları düzenlenmesi halinde, asgari olarak, Ek-6’da yer alan Tablo 2’de uzman personel listesinde yer alan kiÅŸilerin katılımı saÄŸlanır.

EÄŸitim programlarının izlenmesi ve denetimi, sınavlar, eÄŸitim tesisi gereksinimleri, kurs grupları ve müfredat

MADDE 13 – (1) Genel Müdürlük, yetkilendirilmiÅŸ kurumlar ve ÅŸirketler tarafından planlanan ve uygulanan eÄŸitim programları ile ilgili bilgiler Genel MüdürlüÄŸün internet sayfası üzerinden ilan edilir.

(2) Genel Müdürlük, yetkilendirilmiÅŸ kurumlar ve yetkilendirdiÄŸi ÅŸirketler tarafından yürütülen eÄŸitim programlarını, yetkilendirilmiÅŸ kurumlar ise yetkilendirdikleri ÅŸirketler tarafından yürütülen eÄŸitim programlarını yerinde izleyebilir. Aksaklıkların giderilmesine yönelik öneriler ilgili yetkilendirilmiÅŸ kuruma veya ÅŸirkete yazılı olarak bildirilir. Bu önerilerin uygulama durumu Genel Müdürlük ve/veya ilgili yetkilendirilmiÅŸ kurum tarafından kontrol edilir.

(3) Enerji yöneticisi sertifikası ve/veya etüt-proje sertifikası alabilmek için aÅŸağıda tanımlanan usul ve esaslar çerçevesinde düzenlenen merkezi sınavlara katılmak ve baÅŸarılı olmak ÅŸarttır.

a) Genel Müdürlük, internet sayfası üzerinden ilan etmek suretiyle, her yıl Ocak ve Temmuz aylarında merkezi sınav yapar veya kamu kurum ve kuruluÅŸlarına, üniversitelere yaptırır. Bu sınavlara 11 inci maddenin üçüncü fıkrasında veya 12 nci maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarında belirtilen hususları yerine getirdiÄŸini belgeleyenler kabul edilir. Bu sınavlarda yüz puan üzerinden en az yetmiÅŸ alan baÅŸarılı sayılır. GirdiÄŸi ilk sınavda baÅŸarılı olamayanlara, en fazla bir kez daha sınava girme hakkı tanınır. Bu Yönetmelik kapsamında belirtilen ÅŸartları saÄŸlamak suretiyle sınavlara katılmak isteyenler, Genel Müdürlük tarafından internet üzerinden ilan edilen kurallara uygun olarak, sınav kaydı yaptırır. Sınav kaydının yapılabilmesi için, Genel Müdürlük tarafından belirlenen miktarda sınav giriÅŸ ücreti alınır.

b) Genel Müdürlük yetkilendirilmiÅŸ kurumların ve ÅŸirketlerin iÅŸbirliÄŸi ile, Ek-1’de belirtilen yetkinlikleri ölçebilecek nitelikte bir soru bankası oluÅŸturur. Sınavlarda sorulan sorular bu soru bankasından seçilir.

c) Sınavlar, uygulamalı eÄŸitim programlarında eÄŸitici olarak görev almış, en az üç kiÅŸiden oluÅŸturulan bir komisyon tarafından deÄŸerlendirilir. Sınav sonuçları bu komisyon tarafından bir tutanakla tespit edilir. Sınav sonuçları, sınavın yapılmasını müteakip yedi gün içinde Genel MüdürlüÄŸün internet sayfası üzerinden ilgilinin eriÅŸimine açılır.

ç) Sınav sonucuna yapılan yazılı itirazlar sınav komisyonu tarafından deÄŸerlendirilir ve sonucu on iÅŸ günü içinde kursiyere bildirilir.

(4) EÄŸitimlerin yapılacağı eÄŸitim tesislerinde, Ek-1’de belirtilen özelliklere sahip olma ÅŸartı aranır.

(5) Eğitimler en fazla otuz kişilik gruplar halinde yapılır.

(6) Ek-1’de yer alan eÄŸitim müfredatı 35 inci madde uyarınca yapılan koordinasyon toplantısında alınan kararlar doÄŸrultusunda her iki yılda bir gözden geçirilir.

Kurslar, kurslarda görev alabilecek eÄŸiticiler ve eÄŸitici ücretleri

MADDE 14 – (1) Bir sonraki yılda düzenlenecek enerji yöneticisi ve etüt-proje eÄŸitim programlarına katılacaklardan alınacak Katma DeÄŸer Vergisi dahil taban ve tavan ücretler, her yıl Aralık ayında Kurul tarafından belirlenir ve Genel Müdürlük tarafından Genel MüdürlüÄŸün internet sayfası üzerinden ilan edilir.

(2) EÄŸitim programlarında eÄŸitici olarak görevlendirilen Genel Müdürlük personelinin ücretle okutacakları haftalık ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ile bunlara ödenecek ek ders ücretleri ve diÄŸer hususlarla ilgili iÅŸlemler, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca yürütülür.

(3) Uygulamalı eÄŸitimlerde eÄŸitici olabilmek için aÅŸağıdaki ÅŸartlardan en az birine sahip olmak ÅŸarttır.

a) Etüt-proje sertifikasına sahip olmak,

b) EÄŸitim konuları ile ilgili olarak, üniversitelerin ana bilim dallarından birinde ihtisas yapmış olmak ve okutman, öÄŸretim görevlisi, doktor, yardımcı doçent, doçent ve profesör ünvanlarından birine sahip olmak,

c) EÄŸitim vereceÄŸi konuda en az on yıllık mesleki tecrübeye sahip olmak.

BEŞİNCÄ° BÖLÜM

Endüstriyel Ä°ÅŸletmelerde Verimlilik Artırıcı Projelerin Desteklenmesi

BaÅŸvuru

MADDE 15 – (1) Projelerin desteklenmesini isteyen endüstriyel iÅŸletmeler, Genel Müdürlük tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanan usul ve esaslara uygun olarak ÅŸirketlere hazırlattıkları projelerini her yıl Ocak ayı içinde Genel MüdürlüÄŸe sunar. Genel Müdürlük, internet sayfası üzerinden ilan etmek suretiyle, baÅŸvuru almayabileceÄŸi gibi baÅŸvuru dönemini erteleyebilir, uzatabilir veya birden fazla dönemde baÅŸvuru alabilir.

(2) Projeler, her yıl Ocak ayında Genel Müdür onayı ile kurulan ve en az beÅŸ kiÅŸiden oluÅŸan bir komisyon tarafından deÄŸerlendirilir. Komisyon üyeleri Genel Müdür onayı ile deÄŸiÅŸtirilebilir.

(3) Komisyonun baÅŸvuru dosyası üzerinden yapacağı ön inceleme neticesinde aÅŸağıdaki hususlardan herhangi birinin karşılanmadığının tespit edilmesi halinde, projenin deÄŸerlendirmeye alınmayacağı baÅŸvuru tarihini takip eden otuz takvim günü içinde proje sahibi endüstriyel iÅŸletmeye yazılı olarak bildirilir.

a) BaÅŸvuru tarihi itibariyla, endüstriyel iÅŸletmenin Genel MüdürlüÄŸün veri tabanında kayıtlı olması ve 9 uncu madddenin birinci fıkrası ve 32 nci maddenin birinci fıkrası kapsamında belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmiÅŸ olması,

b) TS ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi-Kullanım Kılavuzu ve Åžartlar Standardı belgesine sahip olunması.

(4) Ön incelemede projenin, Genel Müdürlük tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanan usul ve esaslara uygun ÅŸekilde hazırlanmadığının tespit edilmesi halinde, Genel Müdürlük tarafından yapılan bildirim tarihinden itibaren endüstriyel iÅŸletme söz konusu eksiklikleri otuz takvim günü içinde giderir. Bu süre zarfında eksiklikleri giderilmeyen projeler deÄŸerlendirmeye alınmaz.

DeÄŸerlendirme

MADDE 16 – (1) Projeler aÅŸağıdaki ÅŸekilde deÄŸerlendirilir:

a) Projede yer alan ölçüm metotları, ölçüm aletleri, hesap metotları, formülleri, hesaplarda ölçüm sonuçları dışında kullanılan verileri Genel Müdürlük tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanan usul ve esaslara uygun olan proje bileÅŸenleri komisyon tarafından belirlenir. Bunlar dışındaki proje bileÅŸenleri deÄŸerlendirmeye alınmaz.

b) Komisyonun uygun bulduÄŸu proje bileÅŸenleri üzerinde yerinde inceleme yapılır. Yerinde yapılan inceleme kapsamında, projede belirtilen ekipman veya sistemlerden mevcut olmayanlar inceleme raporunda belirtilir ve bunlara iliÅŸkin proje bileÅŸenleri de deÄŸerlendirmeye alınmaz.

c) Yerinde inceleme raporu kapsamında yerinde yapılan ölçüm sonuçları projedeki deÄŸerlerinden farklı olan proje bileÅŸenleri baÅŸvuru sahibine yazılı olarak bildirilir. Yerinde ölçüm sonuçlarını, bu bildirim tarihinden itibaren on iÅŸ günü içinde Genel Müdürlük tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanan usul ve esaslara uygun ÅŸekilde projesine yansıtan baÅŸvuru sahibinin bu bildirim kapsamındaki proje bileÅŸenleri deÄŸerlendirmeye dahil edilir.

ç) Komisyon, deÄŸerlendirmeye alınan proje bileÅŸenleri kapsamında aÅŸağıdaki çalışmaları yaparak, Genel Müdürün onayına sunulmak üzere, baÅŸvuru ve deÄŸerlendirme süreçlerindeki geliÅŸmeleri de içine alan bir rapor hazırlar.

1) Proje maliyet etkinlik puanını (PMEP), proje elektrik kazancı puanını (PEKP) ve proje geri ödeme süresini hesaplar. Proforma fatura bilgilerine göre, Katma DeÄŸer Vergisi hariç, toplam bedeli en fazla bir milyon Türk Lirası ve geri ödeme süresi beÅŸ yıldan az olan projeleri aday projeler olarak belirler.

2) Aday projeleri aÅŸağıdaki formül ile hesaplanan toplam puanlarına göre en yüksek puanlıdan baÅŸlayarak sıralamak suretiyle desteklenebilecek projeleri belirler.

P = 0,6 x MEP + 0,4 x EP

P: Toplam puan

MEP: 100 puan üzerinden, en yüksek proje maliyet etkinlik puanına (PMEP) göre normalize edilmiÅŸ puanı,

EP: 100 puan üzerinden, en yüksek proje elektrik kazancı puanına (PEKP) göre normalize edilmiÅŸ puanı.

3) Projelere saÄŸlanabilecek destek miktarını aÅŸağıdaki formüle göre belirler:

D = 0,3 x DP x [PVBB + PYÜBB]

D: Destek miktarı (Türk Lirası)

DP: Projenin toplam puanı (P), aday projelerin toplam puanlarının ortalamasına (POR) eşit veya bundan fazla olan projede 1,0 ve diğerlerinde ise (P/POR) kabul edilir.

PYÜBB: Proje bedelinin en fazla yüzde ellisini oluÅŸturan proje yerinden üretim bileÅŸeni bedeli; enerji depolama sistemi bedeli ve endüstriyel iÅŸletme ile elektrik üretim tesisi arasındaki iletim hattı yatırımının endüstriyel iÅŸletme tarafından yapılması halinde bu hattın yatırım bedeli destek kapsamı dışında olup, bu bedeller PYÜBB’yedahil edilmez.

(2) Genel Müdür onayı ile desteklenmesi uygun görülen projeler Kurul onayına sunulur. Desteklenme kararı verilen projeler, Kurulun onay tarihinden itibaren beÅŸ iÅŸ günü içinde sahibine yazılı olarak bildirilir ve Genel MüdürlüÄŸün internet sayfası üzerinden ilan edilir. Genel MüdürlüÄŸün yazılı bildirimini takip eden yedinci gün tebliÄŸ tarihi olarak kabul edilir. BaÅŸvuru sahipleri tebliÄŸ tarihinden itibaren en geç on iÅŸ günü içinde Genel MüdürlüÄŸe sözleÅŸme yapmak üzere baÅŸvurur. Süresi içinde yapılmayan baÅŸvurular kabul edilmez.

(3) Proje destekleri için yapılacak sözleÅŸmenin formatı Genel Müdürlük tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanır.

Desteklerin uygulanması

MADDE 17 – (1) SözleÅŸme yapılan projelere iliÅŸkin desteklerin uygulanmasında aÅŸağıdaki usul ve esaslara göre hareket edilir:

a) SözleÅŸme tarihinden itibaren iki yıl içinde sözleÅŸme kapsamındaki projeyi uyguladığını Genel MüdürlüÄŸe yazılı olarak bildiren endüstriyel iÅŸletmede, bildirim tarihini takip eden altmış iÅŸ günü içinde, Genel Müdürlük tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanan usul ve esaslar çerçevesinde, endüstriyel iÅŸletme ve Genel Müdürlük veya Genel Müdürlük adına yetkilendirilmiÅŸ tüzel kiÅŸilerin temsilcilerinin katılımı ile yerinde inceleme yapılır. Söz konusu yerinde inceleme kapsamında, uygulamanın projesine uygunluÄŸu kontrol edilir. Projesine uygun yapıldığı görülen bileÅŸenler için projede öngörülen tasarrufların saÄŸlanıp saÄŸlanmadığının belirlenmesine yönelik, yöntemleri ve cihazları Genel Müdürlük tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanan usul ve esaslar çerçevesinde projede tanımlanan ölçümler yapılır. Uygulama ile ilgili bilgileri, yeminli mali müÅŸavir tarafından onaylanmış faturaları, ölçüm ve hesaplamaları içine alan uygulama raporu proje sahibi endüstriyel iÅŸletme tarafından hazırlanır ve Genel MüdürlüÄŸe sunulur. Yerinde inceleme için gerekli koÅŸulları saÄŸlamayan iÅŸletmelere destek uygulanmaz.

b) Uygulama raporu Genel Müdürlük tarafından incelenir. Uygulama raporunda yer alan hesaplamalarda herhangi bir uygunsuzluk tespit edilmesi halinde, bu uygunsuzluklar proje sahibi endüstriyel iÅŸletmeye yazılı olarak bildirilir. Uygunsuzluklar bildirimi takip eden on takvim günü içinde giderilir. Uygunsuzlukları gidermeyen endüstriyel iÅŸletmeye destek ödemesi yapılmaz.

c) Uygulama raporu kapsamında, uygulamaların projede belirtilenlerden farklı yapılmasından dolayı, uygulama sonundaki bileÅŸen enerji kazancının projedeki miktarının altında gerçekleÅŸtiÄŸi tespit edilen proje bileÅŸenleri desteklenmez. Bu durumda uygulanacak destek miktarı; kabul edilmeyen proje bileÅŸeninin projede yer alan bedelinin Kurul onayı alan proje bedelinden (PB) çıkarılması ile 16 ncımaddenin birinci fıkrasının (ç) bendindeki formül uygulanarak komisyon tarafından belirlenir.

ç) Komisyon, desteklemeden çıkartılan ve desteklenecek proje bileÅŸenlerini, hesabı ile birlikte projelere uygulanacak destek miktarlarını belirten, baÅŸvuru dosyasını ve yerinde inceleme raporunu ekine alan bir rapor hazırlar. Bu rapor, uygulamanın tamamlandığının Genel MüdürlüÄŸe bildirildiÄŸi tarihten itibaren kırk beÅŸ iÅŸ günü içinde Genel Müdüre sunulur. Genel Müdür bu raporu müteakip ilk toplantısında Kurulun bilgisine sunar.

d) Cari yıl içinde yapılacak destek ödemelerinde önceki yıllarda tamamlanan projelerin destek bedelleri öncelikle ödenir. Mevcut ödeneÄŸin yetersiz olması halinde, mevcut ödeneÄŸin projelere uygulanacak toplam destek miktarına oranı nispetinde ödeme yapılır. Bu ÅŸekilde yapılan ödemelere iliÅŸkin herhangi bir hak ve faiz talebinde bulunulamaz.

(2) Genel MüdürlüÄŸe desteklenmesi için sunulan projelerde, proje hazırlanması ile hizmetin baÅŸvuru sahibi endüstriyel iÅŸletmenin faaliyette bulunduÄŸu alt sektörün uzmanı olan ÅŸirketten alınması halinde, hizmet bedeli Genel Müdürlük tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanan usul ve esaslar çerçevesinde destek kapsamına dahil edilir.

(3) Uygulanacak destek miktarının hesaplanmasında yeminli mali müÅŸavir tarafından onaylanmış fatura bilgileri esas alınır.

ALTINCI BÖLÜM

Gönüllü AnlaÅŸmalar

BaÅŸvuru ve deÄŸerlendirme

MADDE 18 – (1) Herhangi bir endüstriyel iÅŸletmesi için üç yıl içerisinde enerji yoÄŸunluÄŸunu ortalama olarak en az yüzde on oranında azaltmayı taahhüt ederek Genel Müdürlük ile gönüllü anlaÅŸma yapmak isteyen tüzel kiÅŸiler, Genel MüdürlüÄŸün internet sayfasında yayınlanan baÅŸvuru formu ile birlikte her yıl Ekim ayında Genel MüdürlüÄŸe baÅŸvurur. Genel Müdürlük, internet sayfası üzerinden ilan etmek suretiyle, baÅŸvuru almayabileceÄŸi gibi baÅŸvuru dönemini erteleyebilir, uzatabilir veya birden fazla dönemde baÅŸvuru alabilir. AÅŸağıdaki ÅŸartları saÄŸlamayan endüstriyel iÅŸletmelerin baÅŸvuruları reddedilir.

a) TS ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi-Kullanım Kılavuzu ve Åžartlar Standardı belgesine sahip olma,

b) BaÅŸvuru tarihi itibariyla Genel MüdürlüÄŸün veri tabanında kayıtlı olma,

c) 9 uncu maddenin birinci fıkrası ve 32 nci maddenin birinci fıkrası kapsamında belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmiÅŸ olma.

(2) Gönüllü anlaÅŸma baÅŸvuruları aÅŸağıdaki ÅŸekilde deÄŸerlendirilir.

a) Genel Müdürlük baÅŸvuruları deÄŸerlendirmek üzere, Genel MüdürlüÄŸün en az üç personelinden oluÅŸan gönüllü anlaÅŸma deÄŸerlendirme komisyonu kurar.

b) Genel Müdürlük ile daha önce yaptığı gönüllü anlaÅŸma kapsamında taahhütlerini yerine getirmiÅŸ olmasına raÄŸmen daha sonraki yıllarda daha önce gönüllü anlaÅŸma yaptığı endüstriyel iÅŸletmesinde enerji yoÄŸunluklarını artırmış olan tüzel kiÅŸilerin baÅŸvuruları deÄŸerlendirmeye alınmaz.

c) Mücbir sebep hallerinin oluÅŸması dışında, Genel Müdürlük ile yaptığı gönüllü anlaÅŸma kapsamında taahhütlerini yerine getirmeyenlerin baÅŸvuruları beÅŸ yıl süre ile deÄŸerlendirmeye alınmaz.

ç) Genel MüdürlüÄŸe baÅŸvuran tüzel kiÅŸiler baÅŸvuru formunda istenen bilgilerden deÄŸerlendirme komisyonu tarafından belirlenen eksiklikleri gidermekle ve komisyonun yerinde yapacağı incelemeler için gerekli ÅŸartları saÄŸlamakla yükümlüdür.

d) Gönüllü anlaÅŸma baÅŸvurusunda bulunan tüzel kiÅŸilerin baÅŸvuru tarihinden önceki yıllara ait enerji yoÄŸunlukları aÅŸağıdaki formül kullanılarak hesaplanır.

Enerji yoÄŸunluÄŸu = E / D

E = TEP cinsinden iÅŸletmenin yıllık toplam enerji tüketimi

D = (1/ ÜFE) x ∑ (Pi x Fi)

D = 2000 yılı fiyatları ile bin (1000) Türk Lirası cinsinden, yıllık mal üretiminin ekonomik deÄŸeri.

ÜFE = Ä°lgili sektörün üretici fiyat endeksi

Pi = Yıl içerisinde üretilen mal miktarları

Fi = Bin (1000) Türk Lirası cinsinden, yıl içerisinde üretilen malların fabrika satış fiyatları.

e) Gönüllü anlaÅŸma deÄŸerlendirme komisyonu, anlaÅŸma yapmaya deÄŸer olan baÅŸvuruları referans enerji yoÄŸunluÄŸu deÄŸerinin ve taahhüt edilen enerji yoÄŸunluÄŸu azaltma oranının yüksek olması kriterlerini dikkate alarak, aÅŸağıdaki formül ile hesaplanan toplam puanlarına göre en yüksek puandan baÅŸlamak suretiyle sıralar.

P = 0,6 x REY + 0,4 x EYA

P: Toplam puan

REY: 100 puan üzerinden, en yüksek deÄŸerine göre normalize edilmiÅŸ referans enerji yoÄŸunluÄŸu puanı,

EYA: 100 puan üzerinden, en yüksek deÄŸerine göre normalize edilmiÅŸ, taahhüt edilen enerji yoÄŸunluÄŸu azaltma oranı puanı,

f) Gönüllü anlaÅŸma yapılacak endüstriyel iÅŸletmeler toplam puanlara göre yapılan sıralamaya göre en yüksek puandan baÅŸlamak suretiyle Kurul kararı ile belirlenir.

Gönüllü anlaÅŸma yapılması ve izleme

MADDE 19 – (1) Kurul onayını takiben, Genel Müdürlük ile endüstriyel iÅŸletmeler arasında yapılan gönüllü anlaÅŸmalar, Genel Müdürlük tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanan formata uygun olarak ve aÅŸağıdaki esaslar doÄŸrultusunda düzenlenir ve izlenir.

a) Gönüllü anlaÅŸma kapsamındaki taahhütlerin yerine getirilmesi ile ilgili baÅŸlangıç yılı, baÅŸvuruyu takip eden ilk yıldır.

b) Gönüllü anlaÅŸmaya konu olan endüstriyel iÅŸletmenin enerji yoÄŸunluÄŸu Genel Müdürlük tarafından izlenir. Genel Müdürlük, gönüllü anlaÅŸmaya taraf olanlardan bünyesinde birden fazla endüstriyel iÅŸletme bulunanların gönüllü anlaÅŸma yapmadıkları endüstriyel iÅŸletmelerindeki enerji yoÄŸunluÄŸu deÄŸiÅŸimlerini de izler. Gönüllü anlaÅŸmaya taraf olan tüzel kiÅŸiler izleme için Genel MüdürlüÄŸün ihtiyaç duyacağı bilgileri vermekle yükümlüdür. Genel Müdürlük ve onun adına hareket eden görevlileri bu bilgileri gizli tutmakla yükümlüdür.

(2) Gönüllü anlaÅŸmalarda aÅŸağıdaki mücbir sebep halleri dikkate alınır:

a) Bir olayın mücbir sebep hali sayılabilmesi için olaydan etkilenen tarafın gerekli özen ve dikkati göstermiÅŸ ve tüm önlemleri almış olmasına karşın önlenemeyecek, kaçınılamayacak veya giderilemeyecek olması ve bu durumun etkilenen tarafın yükümlülüklerini yerine getirmesini engellemesi gerekir. AÅŸağıda belirtilen haller mücbir sebepler olarak kabul edilir:

1) Doğal afetler ve salgın hastalıklar,

2) SavaÅŸ, nükleer ve kimyasal serpintiler, seferberlik halleri, halk ayaklanmaları, saldırı, terör hareketleri ve sabotajlar,

3) Grev, lokavt veya diÄŸer memur ve iÅŸçi hareketleri,

4) Genel ekonomik kriz,

5) Gönüllü anlaÅŸmalarda belirtilen özel mücbir sebep halleri.

b) Taraflardan birinin bildirdiÄŸi mücbir sebep halinin bir takvim yılında üç aydan az devam etmesi halinde, Kurul kararı ile gönüllü anlaÅŸmanın süresi en fazla bir yıl uzatılabilir. Mücbir sebep halinin üç aydan fazla devam etmesi halinde gönüllü anlaÅŸma sona erdirilir.

Gönüllü anlaÅŸmalar kapsamında desteklerin uygulanması

MADDE 20 – (1) Gönüllü anlaÅŸma yapan tüzel kiÅŸilerin endüstriyel iÅŸletme içinde tükettikleri enerjiden; atıkları modern yakma teknikleri ile ısı ve elektrik enerjisine dönüÅŸtüren tesislerinde, toplam çevrim verimi yüzde seksen ve üzeri olan ve yurt içinde imal edilen kojenerasyon tesislerinde veya hidrolik, rüzgar, jeotermal, güneÅŸ veya biyokütle kaynaklarını kullanarak ürettikleri enerji, bu tesislerin anlaÅŸma dönemi içinde iÅŸletmeye alınması halinde, bir defaya mahsus olmak üzere enerji yoÄŸunluÄŸu hesabında endüstriyel iÅŸletmenin yıllık toplam enerji tüketimi miktarından düÅŸülür. Toplam maliyetinin yüzde yetmiÅŸden fazlasını oluÅŸturan kısımlarının yurt içinde yapılan imalatlarla karşılandığı yeminli mali müÅŸavir tarafından onaylanmış belgelerle ortaya konulan kojenerasyon tesisleri, yurt içinde imal edilmiÅŸ sayılır.

(2) Gönüllü anlaÅŸma baÅŸvurusunda bulunan tüzel kiÅŸilerin anlaÅŸma dönemi boyunca enerji yoÄŸunlukları aÅŸağıdaki formül kullanılarak hesaplanır.

Enerji yoÄŸunluÄŸu = E / D

E = Et – Eyk

Et = TEP cinsinden iÅŸletmenin yıllık toplam enerji tüketimi

Eyk = Birinci fıkra kapsamında TEP cinsinden yıl içerisinde üretilen enerji

D = (1/ ÜFE) x ∑ (Pi x Fi)

D = 2000 yılı fiyatları ile bin (1000) Türk Lirası cinsinden, yıllık mal üretiminin ekonomik deÄŸeri.

ÜFE = Ä°lgili sektörün üretici fiyat endeksi

Pi = Yıl içerisinde üretilen mal miktarları

Fi = Bin (1000) Türk Lirası cinsinden, yıl içerisinde üretilen malların fabrika satış fiyatları.

(3) Enerji yoÄŸunluÄŸundaki azalma oranının hesaplanmasında referans enerji yoÄŸunluÄŸuna göre her yıl gerçekleÅŸen farkların aritmetik ortalaması esas alınır. Bununla birlikte, anlaÅŸmanın bittiÄŸi yıla ait enerji yoÄŸunluÄŸu deÄŸerinin taahhüt edilen enerji yoÄŸunluÄŸu azaltma oranından az olmamak üzere, referans enerji yoÄŸunluÄŸundan düÅŸük olması ÅŸarttır.

(4) Genel Müdürlük ile gönüllü anlaÅŸma yapan ve taahhüdünü yerine getiren tüzel kiÅŸilerin ilgili endüstriyel iÅŸletmesinin anlaÅŸmanın yapıldığı yıla ait enerji giderinin yüzde yirmisi, Genel Müdürlük ödeneklerinin yeterli olması durumunda ve ikiyüzbin Türk Lirasını geçmemek kaydıyla Genel Müdürlük bütçesinden karşılanır.

(5) Uygulanacak desteÄŸin ödeme planı gönüllü anlaÅŸma dönemi sonunda Genel Müdürlük ödenekleri ile sınırlı kalmak kaydıyla Genel Müdürlük tarafından belirlenir. GeçmiÅŸ yıldan kalan desteklerin ödenmesine öncelik verilmek suretiyle, cari yıla ait toplam kullanılabilir ödeneÄŸin o yıla ait toplam destek miktarına oranı nispetinde ödeme yapılır. Bu ÅŸekilde yapılacak ödemeler ve ödemelerdeki gecikmeler için herhangi bir hak veya faiz talebinde bulunulamaz.

(6) Ödemenin yapılmasında anlaÅŸmanın yapıldığı yıla ait ve yeminli mali müÅŸavir, defterdarlık, vergi müdürlüÄŸü gibi kurum veya kuruluÅŸlar tarafından onaylanmış olan enerji giderlerine ait faturalar ve ödeme belgeleri esas alınır.

(7) Gönüllü anlaÅŸma yapılan endüstriyel iÅŸletmeler ile enerji yoÄŸunluklarını azaltan ve artıran endüstriyel iÅŸletmelere iliÅŸkin bilgiler Genel MüdürlüÄŸün internet sayfası üzerinden yayınlanır.

YEDÄ°NCÄ° BÖLÜM

Talep Tarafı Yönetimi

Etiketlemeye iliÅŸkin uygulama

MADDE 21 – (1) Buzdolabı ve klimalar için enerji etiket sınıfının A üzeri olduÄŸunu, elektrik motorları için verim deÄŸerinin EN 60034-30 standartında 50 Hz ve 60 Hz için yer alan süper verim grubu olan IE3 için tanımlanmış nominal sınırların üzerinde olduÄŸunu gösteren belgelerle Genel MüdürlüÄŸe isteÄŸe baÄŸlı olarak baÅŸvuran tüzel kiÅŸiler ile endüstriyel iÅŸletmelere aÅŸağıda tanımlanan usul ve esaslar çerçevesinde enerji verimliliÄŸi (ENVER) etiketi verilir. ENVER etiketinin formatı ve bedeli Genel Müdürlük tarafından belirlenir ve Genel MüdürlüÄŸün internet sitesi üzerinden yayınlanır. ENVER etiketi verilen endüstriyel iÅŸletmeler ve ürünler Genel MüdürlüÄŸün internet sitesi üzerinden ilan edilir.

a) ENVER etiketi ithal edilen ürünler için ithalat partisine münhasır, yurt içinde üretilen ürünler için ise planlanan üretim miktarı ile sınırlı olacak ÅŸekilde verilir. Genel Müdürlük ENVER etiketi verilen ürün grubundan seçtiÄŸi numuneleri akredite olmuÅŸ bir laboratuvarda test edebilir veya ettirebilir. Bu testlerde uyumsuzluk tespit edilmesi veya verilen ENVER etiketlerinin uygunsuz kullanıldığının tespit edilmesi durumunda, ENVER etiketi uygulaması durdurulur ve bu durum Genel Müdürlük tarafından internet üzerinden duyurulur.

b) Endüstriyel iÅŸletmelere ENVER etiketi verilebilmesi için Genel Müdürlük ile gönüllü anlaÅŸma yapmak suretiyle 20 nci madde kapsamında desteklerden yararlanmış olması ÅŸarttır.

(2) Binaların ısıtılması amacıyla kullanılan kazanlar ile elektrikli ev aleti üretici ve ithalatçıları, ülke içinde sattıkları ürünlerin enerji etiketi sınıfları bazındaki miktarlarını her yıl Ocak ayı içerisinde Genel MüdürlüÄŸe bildirirler.

Elektrik enerjisi ve güç talebinin azaltılması

MADDE 22 – (1) Elektrik piyasasında faaliyet gösteren perakende satış lisansı sahibi tüzel kiÅŸiler ve organize sanayi bölge müdürlükleri abonelerinin elektrik enerjisi ve güç taleplerinin azaltılmasına yönelik olarak aÅŸağıdaki konularda çalışmalar yapar:

a) Tüketimleri yüksek olan sanayi ve ticarethane abone gruplarının kesintili enerji programlarına katılması veya yüklerini gerektiÄŸinde diÄŸer zaman dilimlerine kaydırması için bu aboneler ile gönüllülük esasına dayalı anlaÅŸma yapılması,

b) Üretici ÅŸirketler veya bunlar adına dernek veya birlikleri ile iÅŸbirliÄŸi yaparak, klimalar, buzdolapları ve lambalar veya ampuller öncelikli olmak üzere piyasada mevcut yüksek enerji verimli elektrikli ev aletlerinin kullanımının yaygınlaÅŸtırılması ile ilgili kampanyalar düzenlenmesi.

Dış aydınlatma

MADDE 23 – (1) Elektrik piyasasında faaliyet gösteren dağıtım lisansı sahibi tüzel kiÅŸiler ve belediyeler tarafından aÅŸağıdaki uygulamalar yapılır:

a) Yol aydınlatmalarında Ek-4’de verilen kriterlere uyulur. Ancak, çevreden kaynaklanan aydınlatmanın etkisi dikkate alınarak tablolarda verilen limitler aşılabilir. Karayolları Genel MüdürlüÄŸünün yetki alanına giren ÅŸehir giriÅŸ ve çıkış yolları ve otoyollar haricinde kalan yol aydınlatma projelerinin bu limitlere uygunluÄŸu elektrik piyasasında faaliyet gösteren dağıtım lisansı sahibi ilgili tüzel kiÅŸiler tarafından denetlenir.

b) Yol aydınlatmalarında;

1) Åžehir içi yol, cadde, sokak ve meydan aydınlatmalarının tamamında ÅŸeffaf cam tüplü yüksek basınçlı sodyum buharlı lambalar kullanılır.

2) Işık kirliliÄŸinin önlenmesinin birinci derecede önem taşıdığı doÄŸal hayatın korunması gereken alanlardaki ve astronomi gözlemevleri etrafındaki yol, sokak, meydan, alan aydınlatmalarında sadece alçak basınçlı sodyum buharlı lambalar kullanılır.

c) Park ve bahçe aydınlatması amaçlı aydınlatma sistemlerinde yüksek basınçlı civa buharlı ve/veya kompakt floresan lambalar kullanılır.

ç) Tüp floresan lambalar reklam ve seyir amaçlı aydınlatmalarda kullanılır. Bu tip lambalar yol, cadde, sokak ve meydan aydınlatması amaçlı kullanılmaz.

d) Armatürler, dış ortam koÅŸullarına uygun tiplerden seçilir.

Bilinçlendirme ve tanıtım etkinlikleri

MADDE 24 – (1) Kamu kesiminde faaliyet yürüten kurum ve kuruluÅŸlar toplumda enerji kültürünün ve verimlilik bilincinin geliÅŸimine katkıda bulunmak amacıyla, Genel Müdürlük ile koordineli olarak tanıtım ve bilinçlendirme etkinlikleri düzenler veya Genel Müdürlük tarafından organize edilen etkinliklere katkıda bulunur.

(2) Lisansları kapsamında elektrik ve/veya doÄŸal gaz satışı yapan tüzel kiÅŸiler abonelerinin bir önceki mali yıla ait tüketim miktarını ve bu miktara karşılık gelen tüketim bedelini içeren aylık bazdaki bilgilere ve puant tüketimi ile ilgili bilgilere, aynı tüketici gruplarının ortalama tüketim deÄŸerlerleri ile karşılaÅŸtırmalı olarak, internet ortamında eriÅŸimini saÄŸlar.

(3) Askeri liseler ile er-erbaÅŸ eÄŸitim merkezlerindeki ders ve eÄŸitim programlarında, örgün ve yaygın eÄŸitim kurumlarının ders programlarında ve kamu kurum ve kuruluÅŸlarının hizmet içi eÄŸitimlerinde enerji ve enerji verimliliÄŸi ile ilgili temel kavramlar, Türkiye’nin genel enerji durumu, enerji kaynakları, enerji üretim teknikleri, günlük hayatta enerjinin verimli kullanımı, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ve çevrenin korunmasında enerji verimliliÄŸinin önemi konularında teorik ve pratik bilgiler verilmek üzere gerekli düzenlemeler, Milli Savunma Bakanlığı, Milli EÄŸitim Bakanlığı ve ilgili kamu kurum veya kuruluÅŸları tarafından yapılır.

(4) Kamu kesiminde bilinçlendirme amacıyla aÅŸağıdaki faaliyetler yürütülür:

a) Enerji tüketiminin azaltılması için çalışanları bilinçlendirmek üzere hizmetiçi eÄŸitim seminerleri düzenlenir. Çalışanlar çalıştıkları yerlerin enerji tüketimi hakkında bilgilendirilir.

b) Herkesin görebileceÄŸi yemekhane, konferans salonu, geçiÅŸ bölgeleri ve benzeri yerlere; kullanılmayan lambaların söndürülmesine, elektrikli ev aletleri ve ampullere yönelik verimlilik etiketlerinin tanıtılmasına, ofis cihazlarının kullanılmadığı durumlarda kapatılmasına yönelik afiÅŸler ve spotlar asılır.

c) Her yıl Ocak ayının ikinci haftasında düzenlenen enerji verimliliÄŸi haftası etkinlikleri kapsamında ve eÅŸzamanlı olarak;

1) BüyükÅŸehir belediyeleri Genel Müdürlük ile koordineli olarak konferans, sergi, fuar ve yarışma gibi bilinçlendirme etkinlikleri için gerekli tedbirleri alır.

2) Milli EÄŸitim Müdürlükleri her ilde ilköÄŸretim ve ortaöÄŸretim öÄŸrencilerine yönelik enerji verimliliÄŸi ile ilgili etkinlikler için gerekli tedbirleri alır.

ç) Ä°lköÄŸretim, ortaöÄŸretim ve yaygın öÄŸretim kurumlarında enerji verimliliÄŸi kulübü oluÅŸturulur ve kulüp çalışmaları ile öÄŸrencilerin ders yılı içerisinde hazırlayacakları ödev ve projelerde enerji verimliliÄŸiyle ilgili konulara yer verilmesi için gerekli tedbirleri alır.

d) Milli Piyango Ä°daresi Genel MüdürlüÄŸü ÅŸans oyunlarında, Posta Ä°ÅŸletmeleri Genel MüdürlüÄŸü pul, zarf, koli ve benzeri posta iÅŸlemlerinde, Bakanlık tarafından geliÅŸtirilen enerji verimliliÄŸi ile ilgili grafiklere ve mesajlara yer verilmesi için gerekli tedbirleri alırlar.

(5) Genel Müdürlük bilinçlendirme ve tanıtım amaçlı ödüllü veya ödülsüz yarışmalar düzenler, hazırladığı veya hazırlattığı tanıtım ve bilinçlendirme malzemelerini ücretsiz dağıtır.

SEKÄ°ZÄ°NCÄ° BÖLÜM

Elektrik Enerjisi Üretim, Ä°letim ve Dağıtımında Enerji

VerimliliÄŸinin Artırılmasına Yönelik Uygulamalar

Elektrik enerjisi üretim tesislerinde enerji yönetimi

MADDE 25 – (1) Kurulu gücü yüz megavat ve üzeri olan, otoprodüktör lisansı sahibi olanlar hariç, elektrik üretim tesislerinde, 8 inci maddede belirtilen enerji yönetimi ile ilgili faaliyetleri yönetim adına yürütmek üzere, çalışanları arasından birisi enerji yöneticisi olarak görevlendirilir.

(2) Elektrik üretim lisansı sahibi tüzel kiÅŸiler asgari olarak birincil enerji tüketimi, elektrik üretimi, sistem çevrim verimi bilgileri olmak üzere Genel MüdürlüÄŸün internet sayfasında yayınlanan formattaki bilgileri her yıl Mart ayı sonuna kadar Genel MüdürlüÄŸe gönderir.

Elektrik enerjisi iletiminde ve dağıtımında enerji verimliliğinin artırılması

MADDE 26 – (1) Dağıtım sistemindeki teknik kayıpların önlenmesi için 19/2/2003 tarihli ve 25025 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Dağıtım YönetmeliÄŸinde düzenlenen hususlara elektrik piyasasında dağıtım faaliyeti gösteren tüzel kiÅŸiler tarafından uyulur.

(2) Ä°letim sistemindeki teknik kayıpların önlenmesi ve iletim sisteminin verimlilik kriteri açısından ve güç kalitesine etki eden gerilim, frekans, harmonik, flikerÅŸiddeti, reaktif ve aktif güç oranları (CosØ), devre dışı olma, N-1, gibi parametreler için 22/1/2003 tarihli ve 25001 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Åžebeke YönetmeliÄŸinde düzenlenen hususlara elektrik piyasasında iletim faaliyeti gösteren tüzel kiÅŸiler tarafından uyulur.

Termik santrallerin verim artırma kriterleri ve atık ısılarından yararlanılması

MADDE 27 – (1) Fosil yakıtlarla çalışan elektrik üretim tesislerine lisans verilmesinde aranacak asgari ÅŸartlar arasında kullanılmak üzere, santralın tam yükte iÅŸletme koÅŸullarında yakıtın alt ısıl deÄŸeri temel alınarak bulunan net çevrim verimi deÄŸerleri, santral tiplerine baÄŸlı olarak, her yıl Ocak ayında Bakanlık tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanır.

(2) Termik santral atık ısılarının öncelikle binalarda ısıtma ve soÄŸutma amaçlı kullanımının yanı sıra sanayi, tarımsal üretim, su ürünleri yetiÅŸtiriciliÄŸi, soÄŸuk hava depoları ve tatlı su üretimi gibi sektörlerde de deÄŸerlendirilmesine yönelik enerji etütleri yapılır. Geri ödeme süresi en fazla on yıl olan projeler belediye ve özel sektör iÅŸbirlikleri ile gerçekleÅŸtirilir.

(3) Belediyeler ve Toplu Konut Ä°daresi yeni toplu konut alanlarını yerleÅŸime açarken varsa termik santral atık ısıları ile merkezi veya bölgesel ısıtma ve soÄŸutma yapılabilecek bölgelere öncelik verir ve ısı dağıtımı altyapısı planları için gerekli tedbirleri alır.

Kojenerasyon uygulamaları

MADDE 28 – (1) Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi ile 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 3 üncü maddesi kapsamındaki uygulamalarda kojenerasyon tesislerinin kullandığı yakıtın alt ısıl deÄŸerine göre hesaplanan toplam çevrim veriminin en az yüzde seksen olması ÅŸartı aranır. Çevrim veriminin belirlenmesine iliÅŸkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanır.

DiÄŸer hususlar

MADDE 29 – (1) Elektrik üretiminde, iletiminde ve dağıtımında ulusal ve uluslararası standartlara uygun malzeme kullanılır.

(2) Termik santrallere yakıt saÄŸlayan linyit üretim sahalarında linyit kalitesinin iyileÅŸtirilmesi için lavvarlama, eleme, ayıklama ve benzeri homojenizasyon ve zenginleÅŸtirme iÅŸlemleri uygulanır.

(3) Tesis edilecek kömür yakan termik santrallerde birincil enerji kaynağının etkin kullanımını saÄŸlamak üzere verimli yakma teknikleri kullanılır ve tesis kurulu gücü birincil kaynak potansiyelinin azami olarak deÄŸerlendirilmesine imkan saÄŸlayacak ÅŸekilde seçilir.

(4) Termik santral iç tüketimlerinin azaltılması için otomasyon, koruyucu bakım uygulamaları ile arızaların azaltılması, yedek parça ve stok kontrol sistemi kurulması için sistem rehabilitasyonlarızamanında yapılır.

(5) Elektrik üretim ve dağıtım tesislerinin özelleÅŸtirilmesine yönelik olarak hazırlanacak ÅŸartnamelerde verimlilik artırıcı önlemlerin alınmasına ve teknik kayıpların azaltılmasına dair hususlar yer alır.

(6) AraÅŸtırma ve geliÅŸtirme projesi yürüten ve/veya destekleyen kamu kurum ve kuruluÅŸları aÅŸağıda sayılan konulara yönelik projelere öncelik verir. BaÅŸarıyla sonuçlandırılan projelerin uygulamaya geçilmesi yönünde tanıtım etkinlikleri ile birlikte teknik destek saÄŸlar.

a) Yerli tarım ürünlerinden üretilen biyoyakıtların maliyetinin düÅŸürülmesi ve performansının artırılması,

b) Biyokütle kaynaklarından biyoyakıt veya sentetik yakıt üretim teknikleri,

c) Su, rüzgar, güneÅŸ ve jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak ekonomik olabilecek hidrojen üretim teknikleri.

DOKUZUNCU BÖLÜM

Kamu Kesiminde Enerji VerimliliÄŸi Önlemleri

Enerji etütleri

MADDE 30 – (1) Genel Müdürlük tarafından, kamu kesimine ait enerji yöneticisi görevlendirmekle yükümlü binalarda enerji verimliliÄŸinin artırılmasına yönelik tedbirleri ve bunların fayda ve maliyetlerini belirlemek üzere etütler yapılır veya ÅŸirketlere yaptırılır. Bu etütler her on yılda bir yenilenir. Genel Müdürlük tarafından bu etütlerin yapılmasında yıllık toplam enerji tüketimi yüksek olan binalara öncelik verilir. Kamu kurum ve kuruluÅŸları bu etütlerin yapılması için gerekli koÅŸulları saÄŸlar. Etüdün tamamlanmasını takip eden yıllarda kurum ve kuruluÅŸların bütçelerinde bakım ve idameye iliÅŸkin konulan ödenekler öncelikle bu etütler ile belirlenen önlemlerin uygulanmasına iliÅŸkin projelerin hazırlanması ve uygulanması için kullanılır.

(2) Kamu kesiminde ilgili kurum veya kuruluÅŸlarca yapılan veya yaptırılan etütlere iliÅŸkin raporların ve etütler ile belirlenen önlemlerin uygulanmasına iliÅŸkin projelerin birer sureti ilgili kurum veya kuruluÅŸ tarafından Genel MüdürlüÄŸe gönderilir.

Kamu kesimine ait bina ve iÅŸletmelerde enerji verimliliÄŸinin artırılması için alınabilecek öncelikli tedbirler

MADDE 31 – (1) Kamu kesimine ait bina ve iÅŸletmelerin enerji kullanımı 2010 yılına göre, 2023 yılında en az yüzde yirmi oranında düÅŸürülür. Her bir kamu kurum ve kuruluÅŸu faaliyetlerine uygun ÅŸekilde, birim alan, kiÅŸi, birim mal, birim hizmet gibi kriter başına tükettikleri birim enerjileri belirler ve Genel MüdürlüÄŸe bildirir. Bu deÄŸerler birinci cümlede belirtilen hedefin ölçülmesinde ve izlenmesinde esas alınır. Kamu kurum ve kuruluÅŸlarının yönetimlerince, öncelikle aÅŸağıdaki tedbirleri içine alan iç mevzuat düzenlemeleri yapılır. Yapılan bu düzenlemelerin birer sureti Genel MüdürlüÄŸe iletilir. Türk Silahlı Kuvvetleri, Milli Savunma Bakanlığı ve baÄŸlı kuruluÅŸları ile Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatı MüsteÅŸarlığı ile bunların baÄŸlı ve ilgili kurum veya kuruluÅŸları tarafından belirlenen performans göstergelerinin ve bunlar tarafından yapılan iç mevzuat düzenlemelerinin Genel MüdürlüÄŸe bildirilmesi zorunlu deÄŸildir.

a) Bina ve tesislerin işletilmesinde ısı enerjisi ile ilgili alınabilecek tedbirler şunlardır:

1) Isıtmada il mahalli çevre kurullarında iç ortam sıcaklığı ile ilgili alınan kararda belirtilen iç ortam sıcaklığı deÄŸerlerine riayet edilmesi, bu yönde alınmış bir karar bulunmaması halinde iç ortam sıcaklıklarının 22 oC’nin üzerine çıkmayacak ÅŸekilde sistemin iÅŸletilmesi,

2) Yeni alımlarda etiket sınıfı en az A olan klimalar arasında seçim yapılması,

3) SoÄŸutma sistemi ve klimaların dış ortam sıcaklığı 30 oC’nin altında iken soÄŸutma amaçlı çalıştırılmaması ve iç ortam sıcaklığı 24 oC’nin altına inmeyecek ÅŸekilde ayarlanması,

4) Radyatör arkalarına alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhaları yerleÅŸtirilmesi, ısı akışını engellememek için radyatörlerin önlerinin ve üzerlerinin açık tutulması,

5) Pencerelerden hava sızıntılarının önlenmesi için pencere contası kullanılması ve benzeri tedbirlerin alınması,

6) Tamamı kamu kesimi tarafından kullanılan binaların ana giriÅŸlerinde döner kapı veya çift kapı kullanılması, çift kapıların biri kapanmadan diÄŸerinin açılmamasının saÄŸlanması,

7) Her ısıtma sezonu öncesinde ısıtma sistemlerinin bakım ve kontrolünün baca gazı ölçümlerine dayalı brülör ayarlarını da kapsayacak ÅŸekilde yapılması veya yaptırılması,

8) Ortam sıcaklığının sabit tutulmasına imkan sağlayan ısı veya sıcaklık kontrol sistemlerinin kullanılması.

b) Bina ve tesislerin işletilmesinde elektrik enerjisi kullanımı ile ilgili alınabilecek tedbirler şunlardır:

1) Aydınlatmada mevcut akkor flamanlılambalar yerine kompakt floresan lambaların veya ledli lambaların, manyetik balastlı düÅŸük verimli halofosfat floresan lambalar yerine elektronik balastlı yüksek verimli trifosforfloresanların kullanılması,

2) Kısa süreli kullanılan bölümlerde hareket, ısı ve/veya ışığa duyarlı sensörlü kontrol sistemlerinin kullanılması,

3) Aydınlatmada daha iyi verim alınması için lambaların önündeki ışık geçirgenliÄŸini önemli ölçüde engelleyen armatürler yerine yüksek yansıtıcılı armatürlerin kullanılması,

4) Ä°ç aydınlatmada birden fazla armatür bulunan bina bölümlerinde her bir armatür veya pencere önü gibi doÄŸal ışıktan daha fazla yararlanan bölümler için uygun ÅŸekilde gruplandırma yapılarak ayrı ayrı elle kontrol veya otomatik gün ışığı kontrol sistemi kullanılması,

5) Bilgisayar, yazıcı, fotokopi ve benzeri elektrik enerjisi kullanan ekipmanların alımında Energy Star işareti olmasının ve/veya ilgili mevzuat ile belirlenen asgari verimlilik kriterlerinin sağlanmasının şart koşulması,

6) Güç kompanzasyonu yapılması,

7) Periyodik olarak yapılan tarife analizlerine dayalı olarak elektrik enerjisinin mümkün olan en düÅŸük maliyetle tedarik edilmesi veya kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla lisanssız elektrik üretimine yönelik küçük ölçekli tesis veya sistemlerin kurulması.

c) Proses, ekipman, sistem bazında alınabilecek diğer tedbirler şunlardır:

1) Kazanlarda; yanma kontrolü ve yanmanın optimizasyonu, ısı yalıtımı, ısı transfer yüzeylerinin temiz tutulması, atık ısıların kullanımı ve buhar kazanlarında kondens geri dönüÅŸünün artırılması ve blöf kayıplarının azaltılması,

2) Basınçlı hava sistemlerinde; kompresörlerin boÅŸta çalışma sürelerinin asgariye indirilmesi, kompresöre giren havanın kuru, temiz ve soÄŸuk olmasının saÄŸlanması, kaçakların periyodik olarak kontrol edilmesi, çok kademeli ara soÄŸutmalı kompresörler yerine tek kademeli kompresörlerin kullanılması,

3) Isı enerjisi dağıtım sistemlerinde; boru sistemlerinin vana ve flanÅŸları ile birlikte yalıtılması ve yalıtımın düzenli olarak kontrol edilmesi, dağıtımın olabilecek en düÅŸük basınç ve sıcaklıkta yapılması, buhar kapanlarının düzenli kontrolü ve bakımı,

4) Genel proses iÅŸlemlerinde; kullanılmayan elektrikli alet ve teçhizatların kapatılması, olabildiÄŸince tam kapasitede çalışılması, 50 oC’nin üzerinde yüzey sıcaklığı olan yerlerin yalıtımının ekonomik olup olmadığının analiz edilmesi ve ekonomik açıdan geri ödeme süresi bir yıldan az olanların uygulanması, atık ısıların kullanılması,

5) Kurutma proseslerinde; atık gazlardaki nem miktarının optimize edilmesi, ısı ile kurutma öncesi mekanik nem alma imkanlarının araÅŸtırılması, yalıtım, ısıtıcıların ve filtrelerin temiz tutulması, mümkün olan yerlerde havanın yeniden sirküle edilmesi, egzost gazlarının atık ısılarının kullanılması,

6) Fırınlarda; yalıtım optimizasyonu ve sızdırmazlığın saÄŸlanması, yanma için verilen fazla hava miktarının asgari olması, ışınım ve taşınım yoluyla ısı iletiminde etkinliÄŸin artırılması, olabildiÄŸince azami kapasitede yükleme yapılması, taşıyıcı olarak hafif malzemelerin kullanılması, atık ısıların deÄŸerlendirilmesi ve kesikli çalışan fırınlarda yükleme ve boÅŸaltma için fırın kapılarının açık tutulma sürelerinin asgari düzeyde olması,

7) Elektrik sistemlerinde; merkezi ve/veya lokal düzeyde güç kompanzasyonu yapılması, yükün deÄŸiÅŸken olduÄŸu yerlerdeki elektrik motorlarında deÄŸiÅŸken hız sürücülerinin kullanılması, elektrik motorlarının ihtiyaca uygun kapasitede seçilmesi, yeni alımlarda verimlilik sınıfı yüksek elektrik motorlarının alımına öncelik verilmesi, kullanılmayan elektrikli ekipmanların kullanılmadıkları zamanlarda kapalı tutulması, elektrik tarifelerinin dikkatli izlenmesi ve anlaÅŸma gücünün aşılmaması, puant yük durumunda devre dışı bırakılabilecek elektrikli ekipmanların belirlenmesi,

8) İklimlendirme sistemlerinde; ısıtıcı bataryalarının ve filtrelerin temiz tutulması, kontrol dışı hava sızıntılarının azaltılması.

(2) Kamu kurum ve kuruluÅŸlarına ait bina ve iÅŸletmelerde enerji verimliliÄŸinin artırılmasına yönelik etütlerle belirlenen önlemlerin uygulanmasına iliÅŸkin olarak, tasarruf veya performans garantili proje uygulamaları için hizmet alınacak veya sözleÅŸme yapılacak tüzel kiÅŸinin 6 ncı madde kapsamında yetkilendirilmiÅŸ olması ÅŸarttır.
 
DEVAMI
ENERJÄ° KAYNAKLARININ VE ENERJÄ°NÄ°N KULLANIMINDA VERÄ°MLÄ°LİĞİN ARTIRILMASINA DAÄ°R YÖNETMELÄ°K (32-39 MADDELER)
http://www.marbleport.com/madencilik-kulturu/267/enerji-kaynaklarinin-ve-enerjinin-kullaniminda-verimliligin-artirilmasina-dair-yonetmelik-32-39-maddeler