ENERJİ KAYNAKLARININ VE ENERJİNİN KULLANIMINDA VERİMLİLİĞİN ARTIRILMASINA DAİR YÖNETMELİK (1-3 EKLER)

Ek-1

ENERJÄ° YÖNETÄ°CÄ°SÄ° VE ETÜT-PROJE EĞİTÄ°MLERÄ°
1. Enerji yöneticisi sertifikası alan kiÅŸilerden beklenen yetkinlikler
Enerji yöneticisi sertifikası alacak kiÅŸilerin aÅŸağıdaki yetkinliklere sahip olması hedeflenir.
a) Dünyadaki ve Türkiye’deki birincil enerji kaynakları, ikincil enerji türleri ve arz-talep geliÅŸimleri hakkında bilgi sahibi olmak,
b) Enerji tasarrufu ile enerji verimliliği arasındaki farkı ayırdedebilmek,
c) Enerji tasarruf potansiyelinin ne olduğunu ve nasıl tahmin edilebileceğini bilmek,
ç) Ülke genelinde, sanayi sektörlerinde ve endüstriyel iÅŸletmelerde, enerji yoÄŸunluÄŸu ve özgül enerji tüketimi kavramlarını, hesaplama yöntemlerini ve trendlerini bilmek,
d) Enerji yönetimine iliÅŸkin faaliyetlerin nasıl yürütüleceÄŸini ve nasıl raporlanacağını bilmek,
e) Enerji kullanan ekipmanların ve sistemlerin teknik özelliklerine, iÅŸletme ve bakım usullerine vakıf olmak, bunlardaki enerji kayıplarının ve verimsizliklerin nasıl oluÅŸabileceÄŸini, nasıl önlenebileceÄŸini, nasıl ölçülebileceÄŸini ve ölçümlerin nasıl yorumlanacağını bilmek,
f) Isının üretildiÄŸi, depolandığı ve taşındığı sistemlerde olabilecek kayıpları, ölçüm yollarını ve yalıtım önlemlerini bilmek,
g) Basit önlemlerle tasarruf saÄŸlayabilecek iyi alışkanlıkları bilmek,
ÄŸ) Verimli üretim proseslerini ve piyasadaki enerji kullanan verimli ürünleri teknik ve ekonomik özellikleri ile tanımak,
h) Enerji tasarrufunu saÄŸlayabilecek veya enerji verimliliÄŸini artırabilecek önemli harcama gerektiren önlemler için ön fizibiliteler hazırlayabilmek,
ı) Etüt ve proje hazırlama metotları hakkında bilgi sahibi olmak.
2. Etüt-proje sertifikası alan kiÅŸilerden beklenen yetkinlikler
Etüt-proje sertifikası alacak kiÅŸilerin enerji yöneticilerinin yetkinliklerine ilaveten etüt; proje hazırlama metotları; Türkiye’deki enerji verimliliÄŸi mevzuatı; deneyimler, teknolojiler ve benzeri konularda diÄŸer ülke uygulamaları; ölçme ve deÄŸerlendirme konusundaki yöntemler, standartlar, cihazlar, endüstriyel prosesler gibi konular hakkında da ayrıntılı bilgi sahibi olması hedeflenir.
3. Müfredat
Enerji yöneticisi ve etüt-proje eÄŸitimleri Tablo 1’de yer alan müfredat konularına uygun olarak yapılır.

Tablo 1: Müfredat Konuları

KONULAR	EĞİTÄ°M TÜRÜ
	ENERJÄ° YÖNETÄ°CÄ°SÄ°	ETÜT-PROJE
		SANAYÄ°	BÄ°NA
GENEL
Alternatif enerji kaynakları; enerjide arz ve talep tarafındaki gelişmeler,	Teorik	Teorik	Teorik
Enerji Verimliliği mevzuatı,	Teorik	Teorik	Teorik
ENERJÄ° VERÄ°MLÄ°LİĞİ VE ÇEVRE
Enerji tasarrufunun ve verimliliÄŸin önemi	Teorik	Teorik	Teorik
Yenilenebilir enerji kaynakları	Teorik	Teorik	Teorik
Enerji tasarruf potansiyeli, enerji yoÄŸunluÄŸu ve özgül enerji tüketimi – kavramlar, hesaplama metodları, trendler	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Enerji verimliliÄŸini artırıcı önlemler	Teorik	Teorik	Teorik
Enerji ve çevre (Çevre mevzuatı, Enerji – Çevre Ä°liÅŸkisi , Yakıt Özelliklerinin Hava Kalitesine Etkileri, Hava KirliliÄŸinin Önlenmesine Yönelik Önlemler – Teknikler, Emisyon Hesaplama Yöntemleri	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
ENERJÄ° YÖNETÄ°MÄ°
Enerji yönetimi standartı	Teorik	Teorik	Teorik
Enerji yöneticisinin görevleri(Hedef oluÅŸturma, bilinçlendirme, planlama, izleme, veri toplama ve raporlama)	Teorik	Teorik	Teorik
Etütlerin ve projelerin asgari standartı	Teorik	Teorik	Teorik
Ölçüm teknikleri, cihaz ve ekipmanları	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Ekonomik analiz yöntemleri	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Fizibilite etütleri	Teorik	Uygulamalı	Uygulamalı
ISI-MEKANÄ°K
Enerji ve kütle denklikleri(Temel kavramlar, Sankey diyagramı, formüller, psikiyometrik diyagram, uygulamalı örnek)	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Yakma tesisleri, yakıtlar ve yanma (Brülörler, Bacalar, Kazanlar, Verim Hesapları, Yakıtlar, Yakıtların Kalorifik DeÄŸerlerinin Ä°yileÅŸtirilmesi, Yakıtların TEP DeÄŸerine Çevrilmesi, Baca Gazı Analizleri, Yanma Formülleri, Yanma Kontrolu ve Ä°yileÅŸtirilmesi)	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Buhar sistemleri (Kavramlar, Buhar tesisatları, Kondens geri kazanımı, FlaÅŸ buhar, Buhar kapanları, kayıp ve kaçaklar)	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Isı yalıtımı (Hesaplama formülleri, yalıtım malzemeleri, uygun malzeme seçimi, endüstriyel tesislerde yalıtım, boru, vana ve flanÅŸların yalıtımı, binalarda yalıtım, pencere ve camlar)	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Endüstriyel fırınlar (Fırın tipleri, Fırınlarda enerji ve/veya kütle balansı, Ä°ÅŸletme ve modernizasyon, Enerji verimliliÄŸi önlemleri)	Uygulamalı	Uygulamalı	-
Isıtma, havalandırma ve iklimlendirme (Kavramlar, Binalarda ısıtma ve soÄŸutma yükü hesabı ve projelendirme, kontrol sistemleri)	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Basınçlı hava sistemleri (kompresörler, Kontrol sistemleri, dağıtım hatları,Basınçlıhava kalitesi, kayıp ve kaçaklar, atık ısı kullanımı)	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Kurutma sistemleri(Kurutma Kavramı / Kurutma Prosesleri ve Uygulama Alanları, Psikiyometrik hesaplamaları)	Teorik	Uygulamalı	-
Atık ısı kullanımı (Atık Isı Kavramı, Atık Isı Odakları, Atık Isı Geri Kazanım ekipmanları ve Sistemleri ile Uygulama Alanları, Formüller-hesaplamalar, Örnekler)	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Pompa ve fan sistemleri (Pompa-fan eÄŸrisi, cihaz verimleri, tesisat eÄŸirisi, basınç kayıpları, debi-basınç control yöntemleri, hidroforlar)	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Soğutma	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
ELEKTRÄ°K
Elektrik enerjisi – kavramlar ve büyüklükler (akım, gerilim, güç ve güç faktörü vb.)	Teorik	Teorik	Teorik
Elektrik enerjisinde verimlilik (üretim, iletim, dağıtım, tüketim) ve talep tarafı yönetimi	Teorik	Teorik	Teorik
Elektrik enerjisinin ölçümü ve izlenmesi (elektrik, scada sistemleri vb.)	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Güç transformatörlerinin tipleri, kayıpları ve verimlilikleri	Teorik	Teorik	Teorik
Reaktif güç, güç faktörü ve kompansasyon uygulamaları, harmonikler ve filtreler	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Elektrik motorlarının tipleri, kayıpları, verimlilikleri ve yaygın kullanım alanları (fan, pompa, kompresör)	Teorik	Teorik	Teorik
DeÄŸiÅŸken hız sürücüleri, softstarterler ve uygulama alanları	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
Aydınlatmada elektrik enerjisinin verimli kullanılması (verimli armatür, kontrol sistemleri vb.)	Uygulamalı	Uygulamalı	Uygulamalı
BirleÅŸik ısı- güç sistemleri (Kojenerasyon, trijenerasyon), tipleri ve verimlilikleri	Teorik	Teorik	Teorik
Verimli elektrikli ev aletleri ve ofis ekipmanları	Teorik	Teorik	Teorik
Otomasyon sistemleri	Teorik	Teorik	Teorik
ENERJÄ° ETÜDÜ VE PROJE HAZIRLAMA
Uygulamalı ölçüm teknikleri		Uygulamalı	Uygulamalı
Etüt Usulleri ve Yöntemleri, (bina ve/veya enerji yoÄŸun sanayi sektörleri)		Uygulamalı	Uygulamalı
Proje hazırlama esasları (bina, enerji yoÄŸun sanayi sektörleri)		Uygulamalı	Uygulamalı
Endüstriyel prosesler (Asgari olarak; demirçelik; kimya ve petrokimya; taÅŸ, toprak ve cam; tekstil ve kağıt ve ulaşım araçları alt sektörlerindeki üretim prosesleri ve proses ekipmanları ile ilgili Genel Müdürlük tarafından yayımlanan TebliÄŸ ile belirlenen alt konular)		Teorik	-

1. EÄŸitim Tesisleri

Enerji yöneticisi ve etüt-proje eÄŸitimlerinin yapılacağı eÄŸitim tesislerinde Tablo 2’de yer alan kriterlere sahip olma ÅŸartı aranır.

Tablo 2: EÄŸitim Tesisleri Kriterleri

Mekan	Açıklama
Yönetim Odası	:En az yirmi metrekarelik alan
Eğitici Odaları	:Toplam olarak, en az elli metrekarelik alan
Toplantı Odası	:En az yirmi metrekarelik alan
Kütüphane	:EÄŸitim konusu yayınların ve oturma gruplarının yer aldığı en az yirmi metrekarelik alan
Bilgisayar Odası	:En az on metrekarelik alan
Yemek Salonu	:En az on kiÅŸilik kapasite
Fuaye veya Sergi Alanı	:Örnek uygulamaların veya prototiplerin sergilendiÄŸi en az elli metrekarelik alan
Tuvalet	:Bay ve bayanlar için, her biri en az ikiÅŸer kabinli
Dinlenme Salonu	:En az otuz metrekarlik alan
Derslikler	:Bilgisayar destekli projeksiyon sistemi
	:Yazı tahtası
	:Eğitici masası
	:Doküman dolapları
	:En az 30 kiÅŸilik kapasite
	:Standardına uygun konfor ÅŸartları (Ä°ç hava kalitesi, sıcaklık, aydınlık vb)
Laboratuvar(Her birinde farklı iÅŸletme koÅŸullarında ölçüm ve analiz yapılabilecek nitelikte, gerekli cihaz, araç ve gereç ile techiz edilmiÅŸ vaziyette)	:Enerji balansı eÄŸitim ünitesi
	:Yanma kontrolu eÄŸitim ünitesi
	:Buhar sistemleri eÄŸitim ünitesi
	:Basınçlı hava sistemleri eÄŸitim ünitesi
	:Atık ısı geri kazanımı eÄŸitim ünitesi
	:Elektrik motorlarında hız kontrolu eÄŸitim ünitesi
	: Aydınlatma eÄŸitim ünitesi
	: Alan ısıtma, soÄŸutma, havalandırma ve iklimlendirme eÄŸitim ünitesi
	: Yalıtım eÄŸitim ünitesi
	: Akışkanlar mekaniÄŸi eÄŸitim ünitesi
	:Ölçüm ve analiz cihazları

Ek-2
Enerji Kaynaklarının Alt Isıl DeÄŸerleri ve Petrol EÅŸdeÄŸerine Çevrim Katsayıları

Miktar		Enerji Kaynağı	YoÄŸunluk	Alt Isıl DeÄŸer	Birim	TEP Çevrim Katsayısı
1	ton	TaÅŸkömürü		6.100.000	kCal	0.610
1	ton	Kok Kömürü		7.200.000	kCal	0.720
1	ton	Briket		5.000000	kCal	0.500
1	ton	Linyit teshin ve sanayi		3.000.000	kCal	0.300
1	ton	Linyit santral		2.000.000	kCal	0.200
1	ton	Elbistan Linyiti		1.100.000	kCal	0.110
1	ton	Petrokok		7.600.000	kCal	0.760
1	ton	Prina		4.300.000	kCal	0.430
1	ton	TalaÅŸ		3.000.000	kCal	0.300
1	ton	Kabuk		2.250.000	kCal	0.225
1	ton	Grafit		8.000.000	kCal	0.800
1	ton	Kok tozu		6.000.000	kCal	0.600
1	ton	Maden		5.500.000	kCal	0.550
1	ton	Elbistan Linyiti		1.100.000	kCal	0.110
1	ton	Asfaltit		4.300.000	kCal	0.430
1	ton	Odun		3.000.000	kCal	0.300
1	ton	Hayvan ve Bitki Artığı		2.300.000	kCal	0.230
1	ton	Ham Petrol		10.500.000	kCal	1.050
1	ton	FuelOil No: 4		9.600.000	kCal	0.960
1	ton	FuelOil No: 5	0.920 Kg/lt	10.025.000	kCal	1.003
1	ton	FuelOil No: 6	0.940 Kg/lt	9.860.000	kCal	0.986
1	ton	Motorin	0.830 Kg/lt	10.200.000	kCal	1.020
1	ton	Benzin	0.735 Kg/lt	10.400.000	kCal	1.040
1	ton	Gazyağı	0.780 Kg/lt	8.290.000	kCal	0.829
1	ton	Siyah Likör		3.000.000	kCal	0.300
1	ton	Nafta		10.400.000	kCal	1.040
bin	m3	DoÄŸal Gaz	0.670 Kg/m³	8.250.000	kCal	0.825
1	ton	Kok Gazı		8.220.000	kCal	0.820
bin	m3	Kok Gazı	0.490 Kg/m³	4.028.000	kCal	0.403
1	ton	Yüksek Fırın Gazı		535.000	kCal	0.054
bin	m3	Yüksek Fırın Gazı	1.290 Kg/m³	690.000	kCal	0.069
bin	m3	Çelikhane Gazı		1.500.000	kCal	0,150
bin	m3	Rafineri Gazı		8.783.000	kCal	0.878
bin	m3	Asetilen		14.230.000	kCal	1.423
bin	m3	Propan		10.200.000	kCal	1.020
1	ton	LPG		10.900.000	kCal	1.090
bin	m3	LPG	2.477 Kg/m³	27.000.000	kCal	2.700
bin	kWh	Elektrik		860.000	kCal	0.086
bin	kWh	Hidrolik		860.000	kCal	0.086
bin	kWh	Jeotermal		860.000	kCal	0.860

Ek-3

ŞİRKETLERDE ÖLÇÜM KONUSUNDA ARANACAK YETERLÄ°LÄ°KLER

Baca Gazı:GeniÅŸ bacalar da dahil olmak üzere bacagazı analizi yapmak suretiyle bacagazında oksijen, oluÅŸabilecek yüksek deÄŸerler de dahil gerçek deÄŸerlerde karbonmonoksit, ıslak ve kuru hazne sıcaklıkları dahil bacagazı sıcaklığı, hız,partikül ve CH₄ gibi parametreleri ölçebilme,
Isı/Sıcaklık Görüntüleme:Muhtelif yüzey alanlarında oluÅŸan ısı kayıplarını tespit etmek amacıyla, ısı/sıcaklık dağılımlarını görüntü olarak kaydedebilme,
Isıl Geçirgenlik:Binalarda yapı elemanlarının ısıl geçirgenlik katsayısını (U) ölçebilme veya belirleyebilme; duvar yüzeyinde birden fazla noktadaki sıcaklık ile duvarın diÄŸer tarafındaki nem ve sıcaklığı ölçebilme
Sıvı Ä°letkenlikleri:Kazan besi suyu, blöf, ham su gibi muhtelif sularda elektriksel iletkenliÄŸi µS/cm ve TDS ppm birimlerinde ifade edecek ÅŸekilde ölçebilme, sıcaklığı ölçebilme
Buhar Kaçakları:Buhar sistemlerinde mevcut bulunan muhtelif tiplerdeki buhar kapanlarının kontrolünü yapabilme, buhar kaçağı miktarını belirleyebilecek ölçümlerive/veya kontrollarıyapabilme,
Sıcaklık:Sıfır (0) deÄŸerinin altındaki ve üstündeki sıcaklıklar dahil olmak üzere, yüzey, akışkan (sıvı, hava vb) ortam, tanecikli malzeme ve benzeri konulardaki sıcaklıkları temaslı cihazlarla; ulaşılması zor olan ve döner fırın ve benzeri hareketli yüzeylerin, ergitme fırını yüzey, ergiyik malzeme ve benzeri yüksek sıcaklıkları temaslı ve/veya temassız yöntem ve cihazlarla ölçebilme,
Akış:Yüksek sıcaklıklardaki akışkanlar dahilolmak üzere, katı tanecikler, lif benzeri kirlilikler ihtiva eden akışkanlarınve temiz akışkanların akış miktarını, boru hatlarında herhangi bir kesme, ölçüm cihazı takma ve benzeri müdahale gerektirmeksizin, boru dışından ve anlık ve/veya belirlenen bir ölçüm süresince ölçebilme; pitottüpü gibi ekipmanlarla birlikte kullanılmak suretiyle içerisinden hava ve düÅŸük basınçlı gazların geçtiÄŸi geniÅŸ kanallar da dahil olmak üzere her türlü kapalı boru ve kanallarda akış miktarını ve/veya muhtelif basınç deÄŸerlerini ölçebilme; içerisinden yüksek sıcaklıktaki hava ve gazlar da dahil olmak üzere hava ve düÅŸük basınçlı gazların geçtiÄŸi kanallarda akış miktarını ölçebilme; hava fanlarının emiÅŸ aÄŸzında ve eksoz kanallarının çıkış aÄŸzında hava veya gaz hızını veya akış miktarını ölçebilme,
Nem:Muhtelif alanlarda ortam sıcaklığı ve bağıl nem deÄŸerlerini ölçebilme,
Basınç:Fırın içi ve benzeri düÅŸük basınç durumları dahil olmak üzere yüksek ve düÅŸük basınç deÄŸerlerini ölçebilme,
ElektrikEnerjisi:Orta gerilim dahil olmak üzere, muhtelif alanlarda monofaze ve trifaze sistemlerde, gerilim (V), akım (A), güç faktörü (Cos j), güç (kW, kVA, kVAr), enerji tüketimi (kWh, kVAh, kVArh), frekans (Hz), TrueRMS ve harmonik gibi elektrikle ilgili parametreleri anlık ve/veya belirlenen bir ölçüm süresince ölçebilme,
Hız ve Devir:Motor, fan ve benzeri dönel ekipmanların devir sayılarını, yürüyen bant, konveyör, kumaÅŸ ve benzeri sistemlerin ilerleme hızlarını ölçebilme,
Aydınlatma:Muhtelif alanlarda aydınlık seviyelerini ölçebilme,
Ses ve Gürültü:Muhtelif alanlarda ses ve gürültü seviyesini ölçebilme,
Kayıt:Uzun süreli yapılabilecek sıcaklık, nem, ışık akısı ve benzeri ölçümleri kaydedebilme ve bu verileri gerektiÄŸinde bilgisayar ve benzeri elektronik ortamlara aktarabilme,
DiÄŸer:Genel Müdürlük tarafından tebliÄŸ olarak yayımlanan diÄŸer ölçüm konuları.


4-5 NOLU EK Ä°ÇÄ°N LÜTFEN AÅžAÄžIDAKÄ° LÄ°NKÄ° TIKLAYINIZ
4-5 EKLER http://www.marbleport.com/madencilik-kulturu/269/enerji-kaynaklarinin-ve-enerjinin-kullaniminda-verimliligin-artirilmasina-dair-yonetmelik-4-5-ekler