6356 SAYILI SENDÄ°KALAR VE TOPLU Ä°Åž SÖZLEÅžMESÄ° KANUNU 33-75 MADDELER

YEDÄ°NCÄ° BÖLÜM

Toplu Ä°ÅŸ SözleÅŸmesinin Genel Esasları

Toplu iÅŸ sözleÅŸmesi ve çerçeve sözleÅŸmenin içeriÄŸi

MADDE 33 – (1) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesi, iÅŸ sözleÅŸmesinin yapılması, içeriÄŸi ve sona ermesine iliÅŸkin hükümleri içerir.

(2) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesi, tarafların karşılıklı hak ve borçları ile sözleÅŸmenin uygulanması ve denetimini ve uyuÅŸmazlıkların çözümü için baÅŸvurulacak yolları düzenleyen hükümleri de içerebilir.

(3) Çerçeve sözleÅŸme, sözleÅŸmenin tarafı olan iÅŸçi ve iÅŸveren sendikasının üyeleri hakkında uygulanır ve meslekî eÄŸitim, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi, sosyal sorumluluk ve istihdam politikalarına iliÅŸkin düzenlemeleri içerebilir.

(4) Çerçeve sözleÅŸme, taraflardan birinin çaÄŸrısı ve karşı tarafın çaÄŸrıya olumlu cevap vermesi ile en az bir, en çok üç yıl için yapılır.

(5) Toplu iÅŸ sözleÅŸmeleri ve çerçeve sözleÅŸmeler, Anayasaya ve kanunların emredici hükümlerine aykırı düzenlemeler içeremez.

Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin kapsamı ve düzeyi

MADDE 34 – (1) Bir toplu iÅŸ sözleÅŸmesi aynı iÅŸkolunda bir veya birden çok iÅŸyerini kapsayabilir.

(2) Bir gerçek ve tüzel kiÅŸiye veya bir kamu kurum ve kuruluÅŸuna ait aynı iÅŸkolunda birden çok iÅŸyerinin bulunduÄŸu iÅŸyerlerinde, toplu iÅŸ sözleÅŸmesi ancak iÅŸletme düzeyinde yapılabilir.

(3) Grup toplu iÅŸ sözleÅŸmesi, tarafların anlaÅŸması üzerine bir iÅŸçi sendikası ile bir iÅŸveren sendikası arasında, birden çok üye iÅŸverene ait aynı iÅŸkolunda kurulu iÅŸyerleri ve iÅŸletmeleri kapsamak üzere yapılır.

(4) Ä°ÅŸletme toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yapılacak iÅŸyerlerinin aranılan niteliÄŸe sahip olup olmadıklarına iliÅŸkin uyuÅŸmazlıklar, iÅŸletme merkezinin bulunduÄŸu yerdeki mahkemede on beÅŸ gün içinde karara baÄŸlanır. Kararın temyizi hâlinde Yargıtay on beÅŸ gün içinde kesin olarak karar verir.

Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin ÅŸekli ve süresi

MADDE 35 – (1) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yazılı olarak yapılır .
 

(2) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesi en az bir ve en çok üç yıl süreli olarak yapılabilir. Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin süresi, sözleÅŸmenin imzalanmasından sonra taraflarca uzatılamaz, kısaltılamaz ve sözleÅŸme süresinden önce sona erdirilemez.

(3) Faaliyetleri bir yıldan az süren iÅŸlerde uygulanmak üzere yapılan toplu iÅŸ sözleÅŸmelerinin süresi bir yıldan az olabilir. Ä°ÅŸin bitmemesi hâlinde bu sözleÅŸmeler bir yılın sonuna kadar uygulanır.

(4) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesi süresinin bitmesinden önceki yüz yirmi gün içinde, yeni sözleÅŸme için yetki baÅŸvurusunda bulunulabilir. Ancak, yapılacak toplu iÅŸ sözleÅŸmesi önceki sözleÅŸme sona ermedikçe yürürlüÄŸe giremez.

Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin hükmü

MADDE 36 – (1) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinde aksi belirtilmedikçe iÅŸ sözleÅŸmeleri toplu iÅŸ sözleÅŸmesine aykırı olamaz. Ä°ÅŸ sözleÅŸmelerinin toplu iÅŸ sözleÅŸmesine aykırı hükümlerinin yerini toplu iÅŸ sözleÅŸmesindeki hükümler alır. Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinde iÅŸ sözleÅŸmelerine aykırı hükümlerin bulunması hâlinde ise iÅŸ sözleÅŸmesinin iÅŸçi yararına olan hükümleri geçerlidir.

(2) Sona eren toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin iÅŸ sözleÅŸmesine iliÅŸkin hükümleri yenisi yürürlüÄŸe girinceye kadar iÅŸ sözleÅŸmesi hükmü olarak devam eder .
 

Tarafların durumunda değişiklik

MADDE 37 – (1) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesine taraf olan sendikanın tüzel kiÅŸiliÄŸinin sona ermesi, faaliyetinin durdurulması, iÅŸçi sendikasının yetkiyi kaybetmesi ve toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin uygulandığı iÅŸyerlerinde iÅŸverenin veya iÅŸyerinin girdiÄŸi iÅŸkolunun deÄŸiÅŸmesi toplu iÅŸ sözleÅŸmesini sona erdirmez.

(2) Toplu görüÅŸmeye çaÄŸrı tarihinde bir iÅŸveren sendikasına üye bulunan iÅŸveren, sendika üyeliÄŸinin sona ermesi hâlinde sendikaya yapılmış olan çaÄŸrı ile baÄŸlı kalır. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı

(3) SözleÅŸmenin imzalanması tarihinde taraf iÅŸveren sendikasının üyesi olan iÅŸveren, sendikası ile iliÅŸkisinin kesilmesi hâlinde yapılmış olan sözleÅŸme ile baÄŸlı kalır.

Ä°ÅŸyerinin veya bir bölümünün devri

MADDE 38 –(1) Ä°ÅŸletme toplu iÅŸ sözleÅŸmesi kapsamında olan ya da toplu iÅŸ sözleÅŸmesi bulunan bir iÅŸyeri veya iÅŸyerinin bir bölümünün devrinde, devralan iÅŸverenin aynı iÅŸkoluna giren iÅŸyeri veya iÅŸyerlerinde yürürlükte bir toplu iÅŸ sözleÅŸmesi var ise; devralınan iÅŸyeri veya iÅŸyerlerinde uygulanan toplu iÅŸ sözleÅŸmesinden doÄŸan hak ve borçlar, iÅŸ sözleÅŸmesi hükmü olarak devam eder. Devralan iÅŸverenin iÅŸyeri ya da iÅŸyerlerinde uygulanan bir toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yok ise; devralınan iÅŸyerinde yürürlükteki toplu iÅŸ sözleÅŸmesinden doÄŸan hak ve borçlar, yeni bir toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yapılıncaya kadar toplu iÅŸ sözleÅŸmesi hükmü olarak devam eder.

(2) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesi bulunmayan bir iÅŸyerinin iÅŸletme toplu iÅŸ sözleÅŸmesi tarafı olan bir iÅŸverence devralınması durumunda iÅŸyeri, iÅŸletme toplu iÅŸ sözleÅŸmesi kapsamına girer.

Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinden yararlanma

MADDE 39 – (1) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinden taraf iÅŸçi sendikasının üyeleri yararlanır.

(2) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinden, sözleÅŸmenin imzalanması tarihinde taraf sendikaya üye olanlar yürürlük tarihinden, imza tarihinden sonra üye olanlar ise üyeliklerinin taraf iÅŸçi sendikasınca iÅŸverene bildirildiÄŸi tarihten itibaren yararlanır.

(3) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin imza tarihi ile yürürlük tarihi arasında iÅŸ sözleÅŸmesi sona eren üyeler de, iÅŸ sözleÅŸmelerinin sona erdiÄŸi tarihe kadar toplu iÅŸ sözleÅŸmesinden yararlanır.

(4) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin imzası sırasında taraf iÅŸçi sendikasına üye olmayanlar, sonradan iÅŸyerine girip de üye olmayanlar veya imza tarihinde taraf iÅŸçi sendikasına üye olup da ayrılanlar veya çıkarılanların toplu iÅŸ sözleÅŸmesinden yararlanabilmeleri, toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin tarafı olan iÅŸçi sendikasına dayanışma aidatı ödemelerine baÄŸlıdır. Bunun için iÅŸçi sendikasının onayı aranmaz. Dayanışma aidatı ödemek suretiyle toplu iÅŸ sözleÅŸmesinden yararlanma, talep tarihinden geçerlidir. Ä°mza tarihinden önceki talepler imza tarihi itibarıyla hüküm doÄŸurur.

(5) Dayanışma aidatının miktarı, üyelik aidatından fazla olmamak kaydıyla sendika tüzüÄŸünde belirlenir.

(6) Faaliyeti durdurulmuÅŸ sendikalara dayanışma aidatı ödenmez.

(7) Bu Kanun anlamında iÅŸveren vekilleri ile toplu iÅŸ sözleÅŸmesi görüÅŸmelerine iÅŸvereni temsilen katılanlar, toplu iÅŸ sözleÅŸmesinden yararlanamaz.

(8) Grev sonunda yapılan toplu iÅŸ sözleÅŸmesinden, 65 inci maddeye göre zorunlu olarak çalışanlar dışında iÅŸyerinde çalışmış olanlar aksine hüküm bulunmadıkça yararlanamaz.

TeÅŸmil

MADDE 40 –(1) Bakanlar Kurulu; teÅŸmili yapılacak iÅŸyerinin kurulu bulunduÄŸu iÅŸkolunda en çok üyeye sahip sendikanın yapmış olduÄŸu bir toplu iÅŸ sözleÅŸmesini, o iÅŸkolundaki iÅŸçi veya iÅŸveren sendikalarının veya ilgili iÅŸverenlerden birinin ya da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının talebi üzerine, Yüksek Hakem Kurulunun görüÅŸünü aldıktan sonra tamamen veya kısmen ya da zorunlu deÄŸiÅŸiklikleri yaparak, o iÅŸkolunda toplu iÅŸ sözleÅŸmesi bulunmayan iÅŸyeri veya iÅŸyerlerine teÅŸmil edebilir. Yüksek Hakem Kurulu bu konudaki görüÅŸünü on beÅŸ iÅŸ günü içinde bildirir. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı

(2) TeÅŸmil kararında teÅŸmilin gerekçesi açıklanır. YürürlüÄŸe gireceÄŸi tarih de belirtilmek suretiyle teÅŸmil kararı Resmî Gazete’de yayımlanır, ancak yürürlük tarihi Resmî Gazete’de yayım tarihinden önceki bir tarih olarak belirlenemez.

(3) TeÅŸmil edilen toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin sona ermesi ile teÅŸmil kararı da ortadan kalkar.

(4) Bakanlar Kurulu teÅŸmil kararını, gerekçesini de açıklayarak gerekli gördüÄŸünde yürürlükten kaldırabilir.

(5) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin, tarafların hak ve borçlarını düzenleyen hükümleri ile özel hakeme baÅŸvurma hakkındaki hükümleri teÅŸmil edilemez.

(6) Yetki için baÅŸvurulduktan sonra bu iÅŸlem tamamlanıncaya kadar veya yetki belgesi alındıktan sonra yetki devam ettiÄŸi sürece, kapsama giren iÅŸyerleri için teÅŸmil kararı alınamaz.

(7) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin teÅŸmil edildiÄŸi iÅŸletme veya iÅŸyerinde her zaman yetki için baÅŸvurulabilir ve yeni toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin yapılmasıyla birlikte teÅŸmil uygulaması kendiliÄŸinden sona erer.

SEKÄ°ZÄ°NCÄ° BÖLÜM

Toplu Ä°ÅŸ SözleÅŸmesinin Yapılması

Yetki

MADDE 41 – (1) Kurulu bulunduÄŸu iÅŸkolunda çalışan iÅŸçilerin en az yüzde üçünün üyesi bulunması ÅŸartıyla iÅŸçi sendikası, toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin kapsamına girecek iÅŸyerinde baÅŸvuru tarihinde çalışan iÅŸçilerin yarıdan fazlasının, iÅŸletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu iÅŸyeri veya iÅŸletme için toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yapmaya yetkilidir.

(2) Ä°ÅŸletme toplu iÅŸ sözleÅŸmeleri için iÅŸyerleri bir bütün olarak dikkate alınır ve yüzde kırk çoÄŸunluk buna göre hesaplanır.

(3) Ä°ÅŸletmede birden çok sendikanın yüzde kırk veya fazla üyesinin olması durumunda baÅŸvuru tarihinde en çok üyeye sahip sendika toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yapmaya yetkilidir.

(4) Bir iÅŸveren sendikası, üyesi iÅŸverenlere ait iÅŸyeri veya iÅŸyerleri, sendika üyesi olmayan bir iÅŸveren ise kendi iÅŸyeri veya iÅŸyerleri için toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yapmaya yetkilidir.

(5) Bir iÅŸkolunda çalışan iÅŸçilerin yüzde üçünün tespitinde Bakanlıkça her yıl ocak ve temmuz aylarında yayımlanan istatistikler esas alınır. Bu istatistiklerde her bir iÅŸkolundaki toplam iÅŸçi sayısı ile iÅŸkollarındaki sendikaların üye sayıları yer alır. Yayımlanan istatistik, toplu iÅŸ sözleÅŸmesi ve diÄŸer iÅŸlemler için yeni istatistik yayımlanıncaya kadar geçerlidir. Yetki belgesi almak üzere baÅŸvuran veya yetki belgesi alan iÅŸçi sendikasının yetkisini daha sonra yayımlanacak istatistikler etkilemez.

(6) Yayımından itibaren on beÅŸ gün içinde itiraz edilmeyen istatistik kesinleÅŸir. Ä°statistiÄŸin gerçeÄŸe uymadığı gerekçesiyle bu süre içinde Ankara Ä°ÅŸ Mahkemesine baÅŸvurulabilir. Mahkeme bu itirazı on beÅŸ gün içinde sonuçlandırır. Mahkemece verilen karar, ilgililerce veya Bakanlıkça temyiz edilebilir. Yargıtay temyiz talebini on beÅŸ gün içinde kesin olarak karara baÄŸlar. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı

(7) Bakanlık, yetkili sendikanın belirlenmesinde ve istatistiklerin düzenlenmesinde kendisine gönderilen üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan iÅŸçi bildirimlerini esas alır.

Yetki tespiti için baÅŸvuru

MADDE 42 – (1) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yapmak isteyen iÅŸçi sendikası Bakanlığa baÅŸvurarak yetkili olduÄŸunun tespitini ister. Ä°ÅŸveren sendikası veya sendika üyesi olmayan iÅŸveren de Bakanlığa baÅŸvurarak yetkili iÅŸçi sendikasının tespitini isteyebilir.

(2) Bakanlık, kayıtlarına göre baÅŸvuru tarihi itibarıyla bir iÅŸçi sendikasının yetkili olduÄŸunu tespit ettiÄŸinde, baÅŸvuruyu, iÅŸyeri veya iÅŸletmedeki iÅŸçi ve üye sayısını, o iÅŸkolunda kurulu iÅŸçi sendikaları ile taraf olacak iÅŸveren sendikası veya sendika üyesi olmayan iÅŸverene altı iÅŸ günü içinde bildirir.

(3) Ä°ÅŸçi sendikasının yetki ÅŸartlarına sahip olmadığının ya da iÅŸyerinde yetki ÅŸartlarına sahip bir iÅŸçi sendikasının bulunmadığının tespiti hâlinde, bu bilgiler sadece baÅŸvuruyu yapan tarafa bildirilir.

(4) Sigortalılığın baÅŸlangıcı ile sona ermesine iliÅŸkin bildirimlerden yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmayanlar, yetkili iÅŸçi sendikasının tespitinde dikkate alınmaz.

(5) Yetki tespiti ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Yetki itirazı

MADDE 43 –(1) Kendilerine 42 nci madde uyarınca gönderilen tespit yazısını alan iÅŸçi veya iÅŸveren sendikaları veya sendika üyesi olmayan iÅŸveren; taraflardan birinin veya her ikisinin yetki ÅŸartlarına sahip olmadığı veya kendisinin bu ÅŸartları taşıdığı yolundaki itirazını, nedenlerini de göstererek yazının kendilerine tebliÄŸ edildiÄŸi tarihten itibaren altı iÅŸ günü içinde mahkemeye yapabilir.

(2) Ä°tiraz dilekçesi görevli makama kayıt ettirildikten sonra mahkemeye verilir. Kurulu bulunduÄŸu iÅŸkolunda çalışan iÅŸçilerin yüzde üçünden daha az üyesi bulunan iÅŸçi sendikası, yetki itirazında bulunamaz.

(3) Ä°tiraz dilekçesinde veya ekinde somut delillerin yer almaması hâlinde itiraz incelenmeksizin reddedilir. Ä°ÅŸçi ve üye sayılarının tespitinde maddi hata ve süreye iliÅŸkin itirazları mahkeme altı iÅŸ günü içinde duruÅŸma yapmaksızın kesin olarak karara baÄŸlar. Bunların dışındaki itirazlar için mahkeme, duruÅŸma yaparak karar verir ve karar temyiz edildiÄŸi takdirde Yargıtay tarafından on beÅŸ gün içinde kesin olarak karara baÄŸlanır.

(4) 42 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca kendisine yetki ÅŸartlarına sahip olmadığı bildirilen iÅŸçi sendikası, altı iÅŸ günü içinde yetkili olup olmadığının tespiti için dava açabilir. Mahkeme açılan davayı o iÅŸkolunda çalışan iÅŸçilerin en az yüzde üçünü üye kaydeden iÅŸçi sendikaları ile iÅŸveren sendikası veya sendika üyesi olmayan iÅŸverene de bildirir. Mahkeme davayı iki ay içinde sonuçlandırır.

(5) Ä°tiraz, karar kesinleÅŸinceye kadar yetki iÅŸlemlerini durdurur.

Yetki belgesi

MADDE 44 – (1) Tespit yazısına süresi içinde itiraz edilmemiÅŸse sürenin bitimini takip eden altı iÅŸ günü içinde; yapılan itiraz reddedilmiÅŸse ya da kendisine yetki ÅŸartlarına sahip olmadığı bildirilen sendikanın itirazı sonucunda yetki ÅŸartlarına sahip olduÄŸunu tespit eden kesinleÅŸmiÅŸ mahkeme kararının tebliÄŸ edildiÄŸi tarihten itibaren altı iÅŸ günü içinde; ilgili sendikaya, Bakanlıkça bir yetki belgesi verilir.

Yetki belgesi bulunmaksızın yapılan toplu iÅŸ sözleÅŸmesi

MADDE 45 – (1) Yetki belgesi bulunmaksızın yapılan bir toplu iÅŸ sözleÅŸmesinde taraflardan birinin veya ikisinin yetki ÅŸartlarına sahip olmadığı ve bu nedenle sözleÅŸmenin hükümsüzlüÄŸü, Bakanlıkça durumun tespitinden itibaren kırk beÅŸ gün içinde, ilgililerce veya Bakanlıkça mahkemede dava yolu ile ileri sürülebilir.

(2) Talep hâlinde mahkeme, toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin uygulanmasını dava sonuna kadar durdurabilir.

Toplu görüÅŸmeye çaÄŸrı

MADDE 46 – (1) Taraflardan biri, yetki belgesinin alındığı tarihten itibaren on beÅŸ gün içinde karşı tarafı toplu görüÅŸmeye çağırır. ÇaÄŸrı tarihi, çaÄŸrıyı yapan tarafça derhâl görevli makama bildirilir.

(2) Bu süre içerisinde çaÄŸrı yapılmazsa, yetki belgesinin hükmü kalmaz.

(3) ÇaÄŸrıyı yapan taraf, toplu görüÅŸmede ileri süreceÄŸi tekliflerin bütününü çaÄŸrı süresi içinde karşı tarafa vermek zorundadır. Ancak, tarafların toplu görüÅŸme gereÄŸi ileri sürecekleri tekliflerde deÄŸiÅŸiklik yapma hakları saklıdır.

Toplu görüÅŸmenin baÅŸlaması ve süresi

MADDE 47 – (1) ÇaÄŸrının karşı tarafa tebliÄŸ edildiÄŸi tarihten itibaren altı iÅŸ günü içinde taraflar toplu görüÅŸmenin yer, gün ve saatini aralarında anlaÅŸarak belirler ve bunu görevli makama yazı ile bildirir. AnlaÅŸmaya varılamazsa, taraflardan birinin baÅŸvurusu üzerine, yapılacak ilk toplantının yeri, günü ve saati görevli makamca derhâl belirlenir ve taraflara bildirilir. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı

(2) Ä°ÅŸçi sendikası, çaÄŸrı tarihinden itibaren otuz gün içinde yapılacak olan ilk toplantıya gelmez veya aynı süre içinde toplu görüÅŸmeye baÅŸlamazsa yetkisi düÅŸer.

(3) Toplu görüÅŸmenin süresi, ilk toplantı tarihinden itibaren altmış gündür.

Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin imzalanması, tevdi edilmesi ve iÅŸyerinde ilanı

MADDE 48 – (1) Toplu görüÅŸmenin sonunda bir anlaÅŸmaya varılırsa dört nüsha olarak düzenlenecek olan toplu iÅŸ sözleÅŸmesi, taraf temsilcilerince imzalanır ve iki nüshası altı iÅŸ günü içinde çaÄŸrıyı yapan tarafça görevli makama tevdi edilir. Görevli makam sözleÅŸmenin bir nüshasını Bakanlığa gönderir.

(2) Ä°ÅŸveren, bir toplu iÅŸ sözleÅŸmesi veya toplu iÅŸ sözleÅŸmesi hükmündeki özel hakem veya Yüksek Hakem Kurulu kararı ile toplu hak uyuÅŸmazlıklarında verilmiÅŸ mahkeme veya özel hakem kararlarını, iÅŸyeri veya iÅŸyerlerinde iÅŸçiler tarafından görülebilecek yerlere asmakla yükümlüdür.

DOKUZUNCU BÖLÜM

Toplu Ä°ÅŸ UyuÅŸmazlıklarının Çözümü

Uyuşmazlığın tespiti

MADDE 49 – (1) Toplu görüÅŸme için kararlaÅŸtırılan ilk toplantıya taraflardan biri gelmez veya geldiÄŸi hâlde görüÅŸmeye baÅŸlamazsa, toplu görüÅŸmeye baÅŸladıktan sonra toplantıya devam etmezse veya taraflar toplu görüÅŸme süresi içerisinde anlaÅŸamadıklarını bir tutanakla tespit ederlerse ya da toplu görüÅŸme süresi anlaÅŸma olmaksızın sona ererse, taraflardan biri uyuÅŸmazlığı altı iÅŸ günü içinde görevli makama bildirir. Aksi takdirde iÅŸçi sendikasının yetkisi düÅŸer.

Arabuluculuk

MADDE 50 – (1) UyuÅŸmazlık yazısını alan görevli makam altı iÅŸ günü içinde taraflardan en az birinin katılımı ile veya katılım olmazsa resen, resmî listede bir arabulucu görevlendirir. Tarafların resmî arabulucu listesindeki bir arabulucu ismi üzerinde anlaÅŸma saÄŸlamaları hâlinde, belirlenen kiÅŸi görevli makam tarafından o uyuÅŸmazlıkta arabulucu olarak görevlendirilir.

(2) Arabulucu, tarafların anlaÅŸmaya varması için her türlü çabayı harcar ve ilgililere önerilerde bulunur.

(3) Arabulucunun görevi kendisine yapılacak bildirimden itibaren on beÅŸ gün sürer. Bu süre tarafların anlaÅŸması ile en çok altı iÅŸ günü uzatılabilir ve görevli makama bildirilir.

(4) Arabulucu, tarafların anlaÅŸmasını saÄŸlarsa 48 inci madde hükümleri uygulanır.

(5) Arabuluculuk süresinin sonunda anlaÅŸma saÄŸlanamamışsa, arabulucu üç iÅŸ günü içinde uyuÅŸmazlığı belirleyen bir tutanak düzenler ve uyuÅŸmazlığın sona erdirilmesi için gerekli gördüÄŸü önerileri de ekleyerek görevli makama tevdi eder. Görevli makam, tutanağı en geç üç iÅŸ günü içinde taraflara tebliÄŸ eder.

(6) Taraflar ve diÄŸer bütün ilgililer, arabulucunun anlaÅŸmazlık konusu ile ilgili istediÄŸi her türlü bilgi ve belgeyi vermekle yükümlüdür.

(7) Görevli makam, uyuÅŸmazlığın kapsamını ve niteliÄŸini de dikkate alarak arabulucuya ödenmesi gereken ücreti yönetmelikte belirtilen alt ve üst sınırlar içerisinde belirler.

Yüksek Hakem Kuruluna baÅŸvurma

MADDE 51 –(1) Grev oylaması sonucunda grev yapılmaması yönündeki kararın kesinleÅŸmesinden itibaren altı iÅŸ günü içinde iÅŸçi sendikası; grev ve lokavtın yasak olduÄŸu uyuÅŸmazlıklarda 50 nci maddenin beÅŸinci fıkrasında belirtilen tutanağın tebliÄŸinden ya da erteleme süresinin uyuÅŸmazlıkla sonuçlanması hâlinde sürenin bitiminden itibaren taraflardan biri altı iÅŸ günü içinde Yüksek Hakem Kuruluna baÅŸvurabilir. Aksi takdirde iÅŸçi sendikasının yetkisi düÅŸer. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı

(2) Yüksek Hakem Kurulu kararları kesindir ve toplu iÅŸ sözleÅŸmesi hükmündedir.

Özel hakeme baÅŸvurma

MADDE 52 – (1) Taraflar, anlaÅŸarak toplu hak veya çıkar uyuÅŸmazlıklarının her safhasında özel hakeme baÅŸvurabilir.

(2) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesine, taraflardan birinin baÅŸvurması üzerine özel hakeme gidileceÄŸine dair hükümler konulabilir. Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinde aksine hüküm yoksa 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun özel hakeme iliÅŸkin hükümleri uygulanır. Toplu hak uyuÅŸmazlıklarında özel hakem kararları genel hükümlere tabidir.

(3) Toplu çıkar uyuÅŸmazlıklarında taraflar özel hakeme baÅŸvurma hususunda yazılı olarak anlaÅŸma yaparlarsa, bundan sonra arabuluculuk, grev ve lokavt, kanuni hakemlik hükümleri uygulanmaz. Toplu çıkar uyuÅŸmazlıklarında özel hakem kararları toplu iÅŸ sözleÅŸmesi hükmündedir.

(4) UyuÅŸmazlığın her safhasında taraflar anlaÅŸarak özel hakem olarak Yüksek Hakem Kurulunu da seçebilir .
 

Yorum davası ve eda davasında faiz

MADDE 53 – (1) Uygulanmakta olan bir toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin yorumundan doÄŸan uyuÅŸmazlıklarda sözleÅŸmenin taraflarınca dava açılabilir. Mahkeme en geç iki ay içinde karar verir. Kararın temyiz edilmesi hâlinde Yargıtay uyuÅŸmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara baÄŸlar.

(2) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesine dayanan eda davalarında, temerrüt tarihinden itibaren iÅŸletme kredilerine uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.

ONUNCU BÖLÜM

Yüksek Hakem Kurulunun KuruluÅŸu ve Çalışma Esasları

KuruluÅŸu

MADDE 54 – (1) Yüksek Hakem Kurulu, Yargıtayın bu Kanundan doÄŸan uyuÅŸmazlıklara bakmakla görevli dairelerinin baÅŸkanlarından en kıdemli olanının baÅŸkanlığında;

a) Bakanlar Kurulunca, bakanlıklar bünyesi dışında, iÅŸçi veya iÅŸveren kuruluÅŸları ile hiçbir ÅŸekilde baÄŸlantısı bulunmayan ve siyasi parti organlarında görevli olmayan, ekonomi, iÅŸletme, sosyal politika veya iÅŸ hukuku konularında bilgi ve tecrübe sahibi olanlar arasından seçilecek bir üye,

b) Üniversitelerin iÅŸ ve sosyal güvenlik hukuku anabilim dalı öÄŸretim üyeleri arasından YükseköÄŸretim Kurulunca seçilecek bir üye,

c) Bakanlık Çalışma Genel Müdürü,

ç) Ä°ÅŸçi sendikaları konfederasyonlarından kendisine mensup iÅŸçi sayısı en yüksek olan konfederasyonca seçilecek iki üye,

d) Ä°ÅŸverenler adına en çok iÅŸveren mensubu olan iÅŸveren sendikaları konfederasyonunca biri kamu iÅŸverenlerinden olmak üzere seçilecek iki üyeden,

oluÅŸur. Ancak uyuÅŸmazlık konusunun tarafı olan sendikanın baÄŸlı bulunduÄŸu iÅŸçi konfederasyonunun farklı olması hâlinde, baÄŸlı bulunduÄŸu konfederasyonun seçeceÄŸi bir üye, uyuÅŸmazlık konusunun tarafı olan sendikanın baÄŸlı bulunduÄŸu bir baÅŸka iÅŸveren sendikaları konfederasyonu bulunması hâlinde de sendikanın baÄŸlı bulunduÄŸu konfederasyonun seçeceÄŸi bir üye, ikinci üyenin yerine Kurul üyesi olarak toplantıya katılır.

(2) Seçimle gelen üyeler, iki yıl için seçilir ve yeniden seçilmeleri mümkündür. Ä°ÅŸçi ve iÅŸverenler adına seçilecek üyelerde 6 ncı maddedeki kurucular için öngörülen ÅŸartlar aranır.

(3) Seçimle gelen her bir üye için aynı ÅŸekilde ikiÅŸer yedek üye seçilir. Kurul BaÅŸkanlığı için birinci ve ikinci yedekler, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca hukuk daireleri baÅŸkanları arasından seçilir. Yüksek Hakem Kuruluna katılacak üyelerin seçilmesi, her seçim döneminden üç ay önce Bakanlıkça ilgili makam ve kuruluÅŸlardan istenir .
 

Yönetim yapısı

MADDE 55 – (1) Yüksek Hakem Kurulunun yazışma ve uzmanlık hizmetlerini yürütmek üzere Yüksek Hakem Kurulu BaÅŸkanlığına baÄŸlı olarak bir genel sekreterlik kurulur. Genel sekreter baÅŸkanın teklifi üzerine genel usullere göre atanır.

(2) Yüksek Hakem Kurulunun talebi üzerine BaÅŸbakanlıkça yeteri kadar raportör ve uzman atanır veya görevlendirilir. Ancak, iÅŸçi veya iÅŸveren kuruluÅŸlarında çalışmakta olanlar, raportör veya uzman olarak görevlendirilemez. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı

Çalışma esasları

MADDE 56 – (1) Yüksek Hakem Kurulu baÅŸvuru dilekçesinin alındığı günden baÅŸlayarak altı iÅŸ günü içinde baÅŸkan ve en az beÅŸ üyenin katılımı ile toplanır. Mazeretli veya izinli olan asıl baÅŸkan veya üyenin yerini aynı gruptan yedek baÅŸkan veya yedek üyelerden biri alır.

(2) Yüksek Hakem Kurulu, uyuÅŸmazlığı dosya üzerinde inceler. Gerekli görüldüÄŸü durumlarda taraflar ve ilgililerden uyuÅŸmazlıkla ilgili her türlü bilgi ve belgeyi isteyebilir. Taraflar ve diÄŸer bütün ilgililer, Yüksek Hakem Kurulunun istediÄŸi bilgi ve belgeyi vermekle yükümlüdür. Yüksek Hakem Kurulu, görüÅŸlerini öÄŸrenmek istediÄŸi kiÅŸileri çağırıp dinler veya bunların görüÅŸlerini yazı ile bildirmelerini ister. Bunlar hakkında 6100 sayılı Kanunun tanıklara ve bilirkiÅŸilere iliÅŸkin hükümleri uygulanır. Taraflar da, bilgilendirmek amacıyla Kurulda dinlenmelerini isteyebilir, bilgi ve belge sunabilir.

(3) Yüksek Hakem Kurulu toplantıya katılanların çoÄŸunluÄŸu ile karar verir. Oyların eÅŸitliÄŸi hâlinde baÅŸkanın bulunduÄŸu taraf çoÄŸunluÄŸu saÄŸlar.

(4) Bu madde gereÄŸince yapılacak ödemeleri karşılamak üzere gerekli ödenek Bakanlık bütçesine konulur .
 

Hakeme ve arabulucuya baÅŸvurma yönetmeliÄŸi

MADDE 57 – (1) Yüksek Hakem Kurulunun çalışma usul ve esasları; Yüksek Hakem Kurulunun baÅŸkan ve üyeleri ile bu Kurulda görevlendirilecek uzman ve raportörlere ödenecek tazminatlar; bilirkiÅŸi ve tanıklara verilecek ücretler ve toplu çıkar uyuÅŸmazlıklarında özel hakem incelemesinde uygulanacak usul hükümleri; arabulucuların nitelikleri, seçimi, ücretleri ve görevlendirilmeleri Maliye Bakanlığının görüÅŸü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

ON BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM

Grev ve Lokavt

Grevin tanımı

MADDE 58 – (1) Ä°ÅŸçilerin, topluca çalışmamak suretiyle iÅŸyerinde faaliyeti durdurmak veya iÅŸin niteliÄŸine göre önemli ölçüde aksatmak amacıyla, aralarında anlaÅŸarak veya bir kuruluÅŸun aynı amaçla topluca çalışmamaları için verdiÄŸi karara uyarak iÅŸi bırakmalarına grev denir.

(2) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin yapılması sırasında uyuÅŸmazlık çıkması hâlinde, iÅŸçilerin ekonomik ve sosyal durumları ile çalışma ÅŸartlarını korumak veya geliÅŸtirmek amacıyla, bu Kanun hükümlerine uygun olarak yapılan greve kanuni grev denir .
 

(3) Kanuni grev için aranan ÅŸartlar gerçekleÅŸmeden yapılan grev kanun dışıdır.

Lokavtın tanımı

MADDE 59 – (1) Ä°ÅŸyerinde faaliyetin tamamen durmasına neden olacak tarzda, iÅŸveren veya iÅŸveren vekili tarafından kendi kararıyla veya bir kuruluÅŸun verdiÄŸi karara uyarak, iÅŸçilerin topluca iÅŸten uzaklaÅŸtırılmasına lokavt denir.

(2) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesinin yapılması sırasında uyuÅŸmazlık çıkması ve iÅŸçi sendikası tarafından grev kararı alınması hâlinde bu Kanun hükümlerine uygun olarak yapılan lokavta kanuni lokavt denir.

(3) Kanuni lokavt için aranan ÅŸartlar gerçekleÅŸmeden yapılan lokavt kanun dışıdır.

Kanuni grev ve lokavt kararının alınması ve uygulamaya konulması

MADDE 60 – (1) Grev kararı, 50 nci maddenin beÅŸinci fıkrasında belirtilen uyuÅŸmazlık tutanağının tebliÄŸi tarihinden itibaren altmış gün içinde alınabilir ve bu süre içerisinde altı iÅŸ günü önceden karşı tarafa bildirilecek tarihte uygulamaya konulabilir. Bu süre içerisinde, grev kararının alınmaması veya uygulanacağı tarihin karşı tarafa bildirilmemesi hâlinde toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yapma yetkisi düÅŸer.

(2) UyuÅŸmazlığın tarafı olan iÅŸveren sendikası veya sendika üyesi olmayan iÅŸveren, grev kararının kendisine tebliÄŸinden itibaren altmış gün içinde lokavt kararı alabilir ve bu süre içerisinde altı iÅŸ günü önceden karşı tarafa bildirilecek tarihte uygulamaya koyabilir.

(3) Grev ve lokavt kararları, kararı alan tarafça iÅŸyeri veya iÅŸyerlerinde derhâl ilan edilir.

(4) Bildirilen tarihte baÅŸlamayan grev hakkı veya lokavt düÅŸer. Süresi içinde grev kararı uygulamaya konulmamışsa ve alınmış bir lokavt kararı da yoksa veya lokavt da süresi içinde uygulamaya konulmamışsa yetki belgesinin hükmü kalmaz.

(5) Grev ve lokavt kararlarının uygulanacağı tarih, kararı alan tarafça karşı tarafa tebliÄŸ edilmek üzere notere ve bir örneÄŸi de görevli makama tevdi edilir. Uygulama tarihi, kararı alan tarafça ayrıca iÅŸyeri veya iÅŸyerlerinde derhâl ilan edilir. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı

(6) Grup toplu iÅŸ sözleÅŸmesine iliÅŸkin uyuÅŸmazlıklarda grev kararı, uyuÅŸmazlığın kapsamındaki iÅŸyerlerinin bir kısmı için alınmış olsa dahi lokavt kararı uyuÅŸmazlığın kapsamındaki baÅŸka iÅŸyerleri için de alınabilir.

(7) Kanuni grev kararı alınan bir uyuÅŸmazlıkta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı uyuÅŸmazlığın çözümü için bizzat arabuluculuk yapabileceÄŸi gibi bir kiÅŸiyi de arabulucu olarak görevlendirebilir.

Grev oylaması

MADDE 61 – (1) Grev kararının iÅŸyerinde ilan edildiÄŸi tarihte o iÅŸyerinde çalışan iÅŸçilerin en az dörtte birinin ilan tarihinden itibaren altı iÅŸ günü içinde iÅŸyerinin baÄŸlı bulunduÄŸu görevli makama yazılı baÅŸvurusu üzerine, görevli makamca talebin yapılmasından baÅŸlayarak altı iÅŸ günü içinde grev oylaması yapılır.

(2) Oylamaya iliÅŸkin itirazlar, oylama gününden baÅŸlayarak üç iÅŸ günü içinde mahkemeye yapılır. Ä°tiraz, mahkemece üç iÅŸ günü içinde kesin olarak karara baÄŸlanır.

(3) Oylamada grev ilanının yapıldığı tarihte iÅŸyerinde çalışan iÅŸçilerden oylamaya katılanların salt çoÄŸunluÄŸu grevin yapılmaması yönünde karar verirse, bu uyuÅŸmazlıkta alınan grev kararı uygulanamaz. Bu durumda 60 ıncı maddenin birinci fıkrasında belirtilen sürenin sonuna kadar anlaÅŸma saÄŸlanamazsa veya 51 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen süre içerisinde iÅŸçi sendikası Yüksek Hakem Kuruluna baÅŸvurmazsa yetki belgesinin hükmü kalmaz.

(4) Ä°ÅŸletme toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yapılmasına iliÅŸkin uyuÅŸmazlıkta grev oylaması talebi, iÅŸletmenin her bir iÅŸyerinin baÄŸlı bulunduÄŸu görevli makama yapılır. Grev oylaması isteyen iÅŸçilerin sayısının yeterli orana ulaşıp ulaÅŸmadığının tespiti ile grev oylamasının sonuçları iÅŸletme merkezinin baÄŸlı bulunduÄŸu görevli makamda toplanır ve toplu sonuç orada belirlenir .
 

(5) Grup toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yapılmasına iliÅŸkin uyuÅŸmazlıkta grev oylaması talebi, grubun her bir iÅŸyerinin baÄŸlı bulunduÄŸu görevli makama yapılır. Grev oylaması isteyen iÅŸçilerin sayısının yeterli orana ulaşıp ulaÅŸmadığının tespiti ile grev oylamasının sonuçları her iÅŸyeri için ayrıca belirlenir.

(6) Grev oylamasının usul ve esasları Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Grev ve lokavt yasakları

MADDE 62 –(1) Can ve mal kurtarma iÅŸlerinde; cenaze iÅŸlerinde ve mezarlıklarda; ÅŸehir ÅŸebeke suyu, elektrik, doÄŸal gaz, petrol üretimi, tasfiyesi ve dağıtımı ile nafta veya doÄŸalgazdan baÅŸlayan petrokimya iÅŸlerinde; bankacılık hizmetlerinde; Millî Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca doÄŸrudan iÅŸletilen iÅŸyerlerinde; kamu kuruluÅŸlarınca yürütülen itfaiye ve ÅŸehir içi toplu taşıma hizmetlerinde ve hastanelerde grev ve lokavt yapılamaz.

(2) Bakanlar Kurulu, genel hayatı önemli ölçüde etkileyen doÄŸa olaylarının gerçekleÅŸtiÄŸi yerlerde bu durumun devamı süresince yürürlükte kalmak kaydıyla gerekli gördüÄŸü iÅŸyerlerinde grev ve lokavtı yasaklayabilir. Yasağın kalkmasından itibaren altmış gün içinde altı iÅŸ günü önce karşı tarafa bildirilmek kaydıyla grev ve lokavt uygulamasına devam edilir.

(3) BaÅŸladığı yolculuÄŸu yurt içindeki varış yerlerinde bitirmemiÅŸ deniz, hava, demir ve kara ulaÅŸtırma araçlarında grev ve lokavt yapılamaz.

Grev ve lokavtın ertelenmesi

MADDE 63 – (1) Karar verilmiÅŸ veya baÅŸlanmış olan kanuni bir grev veya lokavt genel saÄŸlığı veya millî güvenliÄŸi bozucu nitelikte ise Bakanlar Kurulu bu uyuÅŸmazlıkta grev ve lokavtı altmış gün süre ile erteleyebilir. Erteleme süresi, kararın yayımı tarihinde baÅŸlar.

(2) Erteleme kararının yürürlüÄŸe girmesi üzerine, 60 ıncı maddenin yedinci fıkrasına göre belirlenen arabulucu, uyuÅŸmazlığın çözümü için erteleme süresince her türlü çabayı gösterir. Erteleme süresi içerisinde taraflar aralarında anlaÅŸarak uyuÅŸmazlığı özel hakeme de götürebilir.

(3) Erteleme süresinin sonunda anlaÅŸma saÄŸlanamazsa, altı iÅŸ günü içinde taraflardan birinin baÅŸvurusu üzerine uyuÅŸmazlık Yüksek Hakem Kurulunca çözülür. Aksi takdirde iÅŸçi sendikasının yetkisi düÅŸer. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı

Grev ve lokavtın uygulanması

MADDE 64 – (1) Ä°ÅŸçiler greve katılıp katılmamakta serbesttir. Greve katılan iÅŸçiler ile lokavta maruz kalan iÅŸçiler iÅŸyerinden ayrılmak zorundadır. Greve katılmayan veya katılmaktan vazgeçenlerin iÅŸyerinde çalışmaları hiçbir ÅŸekilde engellenemez. Ancak, iÅŸveren bu iÅŸçileri çalıştırıp çalıştırmamakta serbesttir.

(2) Greve katılan veya lokavta maruz kalan iÅŸçilerin iÅŸyerine giriÅŸ çıkışı engellemeleri yasaktır.

(3) Grev baÅŸlamadan önce üretilen ürünlerin satılmasına ve iÅŸyeri dışına çıkarılmasına engel olunamaz.

(4) Greve katılmayıp çalışan iÅŸçilerin ürettiÄŸi ürünlerin satılmasına ve iÅŸyeri dışına çıkarılmasına, iÅŸyeri için gerekli maddelerin, araç ve gereçlerin iÅŸyerine sokulmasına engel olunamaz. Bu fıkraya göre iÅŸlerin görülmesinde 68 inci madde hükümleri uygulanır.

(5) Grev esnasında greve karar veren sendikanın kusurlu hareketi sonucu grev uygulanan iÅŸyerinde neden olunan maddi zarardan sendika sorumludur. Yetkili iÅŸçi sendikasının kararı olmadan iÅŸçi ya da yöneticilerin bireysel eylemlerinden kaynaklanan zararlardan kusuru olan yönetici ya da iÅŸçi sorumludur.

Kanuni grev ve lokavta katılamayacak iÅŸçiler .
 

MADDE 65 –(1) Hiçbir surette üretim veya satışa yönelik olmamak kaydıyla niteliÄŸi bakımından sürekli olmasında teknik zorunluluk bulunan iÅŸlerde faaliyetin devamlılığını veya iÅŸyeri güvenliÄŸini, makine ve demirbaÅŸ eÅŸyalarının, gereçlerinin, hammadde, yarı mamul ve mamul maddelerin bozulmamasını ya da hayvan ve bitkilerin korunmasını saÄŸlayacak sayıda iÅŸçi, kanuni grev ve lokavt sırasında çalışmak, iÅŸveren de bunları çalıştırmak zorundadır.

(2) Grev ve lokavt dışında kalacak iÅŸçilerin niteliÄŸi, sayısı ve yedekleri, iÅŸveren veya iÅŸveren vekili tarafından toplu görüÅŸmenin baÅŸlamasından itibaren altı iÅŸ günü içinde iÅŸyerinde yazı ile ilan edilir ve bu ilanın bir örneÄŸi taraf iÅŸçi sendikasına tebliÄŸ edilir. Bu tebliÄŸden itibaren altı iÅŸ günü içinde iÅŸçi sendikası mahkemeye itirazda bulunmazsa ilan hükümleri kesinleÅŸir. Ä°tiraz hâlinde mahkeme altı iÅŸ günü içinde kesin olarak karar verir.

(3) Grev ve lokavta katılamayacak iÅŸçiler her ne sebeple olursa olsun kanuni süre içinde tespit edilmemiÅŸ ise iÅŸveren veya iÅŸçi sendikası çalışacak iÅŸçi sayısının tespitini süre geçtikten sonra da görevli makamdan isteyebilir. Görevli makam bu tespiti en kısa zamanda yaparak taraflara tebliÄŸ eder. Gerekli hâllerde görevli makam resen tespitte bulunabilir. Görevli makamın tespitine karşı, taraflardan her biri mahkemeye altı iÅŸ günü içinde itiraz edebilir. Mahkeme altı iÅŸ günü içinde kesin olarak karar verir.

(4) Grev ve lokavtın uygulanacağı dönemde hangi iÅŸçilerin iÅŸyerinde çalışmaya devam edecekleri görevli makamca grev ve lokavt kararının bildirilmesinden itibaren üç iÅŸ günü içinde resen tespit edilerek ilgili iÅŸverene ve iÅŸçilere yazı ile bildirilir. O iÅŸyerinde çalışan ve toplu görüÅŸmede taraf olan iÅŸçi sendikası ve ÅŸubesinin yöneticileri bu hükme tabi tutulamaz.

(5) Ä°ÅŸveren, grev ve lokavta katılamayacak iÅŸçilerden herhangi bir nedenle çalışmayanların yerine görevli makamın yazılı izni ile yeni iÅŸçi alabilir.

Grev hakkının ve lokavtın güvencesi

MADDE 66 – (1) Toplu iÅŸ sözleÅŸmelerine ve iÅŸ sözleÅŸmelerine, grev hakkı veya lokavttan vazgeçilmesine veya bunların kısıtlanmasına dair konulacak hükümler geçersizdir.

(2) Kanuni bir grev kararının alınmasına katılma, teÅŸvik etme, greve katılma veya greve katılmaya teÅŸvik etme nedeniyle bir iÅŸçinin iÅŸ sözleÅŸmesi feshedilemez.

(3) Grev ve lokavt süresince iÅŸçiler, sigorta yardımlarından 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel SaÄŸlık Sigortası Kanununun ilgili hükümlerine göre yararlanır.

Kanuni grev ve lokavtın iÅŸ sözleÅŸmelerine etkisi

MADDE 67 – (1) Kanuni greve katılan, greve katılmayan veya katılmaktan vazgeçip de grev nedeniyle çalıştırılamayan ve kanuni lokavta maruz kalan iÅŸçilerin iÅŸ sözleÅŸmeleri grev ve lokavt süresince askıda kalır.

(2) Ä°ÅŸveren, grev ve lokavt nedeniyle iÅŸ sözleÅŸmeleri askıda kalan iÅŸçilerin grev veya lokavtın baÅŸlamasından önce iÅŸleyen ücretlerini ve eklerini olaÄŸan ödeme gününde ödemek zorundadır. Ödemeyi yapacak personel de bunun için çalışmakla yükümlüdür. Aksi hâlde 65 inci maddenin beÅŸinci fıkrası hükmü uygulanır.

(3) Grev ve lokavt süresince iÅŸ sözleÅŸmeleri askıda kalan iÅŸçilere bu dönem için iÅŸverence ücret ve sosyal yardımlar ödenemez, bu süre kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmaz. Toplu iÅŸ sözleÅŸmelerine ve iÅŸ sözleÅŸmelerine bunların aksine hüküm konulamaz.

Ä°ÅŸçi alma ve baÅŸka iÅŸe girme yasağı

MADDE 68 – (1) Ä°ÅŸveren, kanuni bir grev veya lokavt süresince, 67 nci madde hükmü gereÄŸince iÅŸ sözleÅŸmeleri askıda kalan iÅŸçilerin yerine, sürekli ya da geçici olarak baÅŸka iÅŸçi alamaz veya baÅŸkalarını çalıştıramaz. Ancak greve katılamayacak ve lokavta maruz bırakılamayacak iÅŸçilerden, ölen, kendi isteÄŸi ile ayrılan veya iÅŸ sözleÅŸmesi iÅŸveren tarafından haklı nedenle feshedilenlerin yerine yeni iÅŸçi alınabilir. Ä°ÅŸverenin bu yasaÄŸa aykırı hareketi, taraf sendikanın yazılı baÅŸvurusu hâlinde görevli makamca denetlenir.

(2) Greve katılmayan veya katılmaktan vazgeçen iÅŸçiler, ancak kendi iÅŸlerinde çalıştırılabilir. Bu iÅŸçilere, greve katılan iÅŸçilerin iÅŸleri yaptırılamaz.

(3) Kanuni bir grev ve lokavt dolayısıyla iÅŸ sözleÅŸmeleri askıda kalan iÅŸçiler, grev veya lokavt süresince baÅŸka bir iÅŸverenin yanında çalışamaz. Aksi hâlde iÅŸçinin iÅŸ sözleÅŸmesi iÅŸverence haklı nedenle feshedilebilir. Ancak kısmi süreli iÅŸ sözleÅŸmesi ile çalışan iÅŸçiler, kanuni haftalık çalışma süresini tamamlayacak süreyi aÅŸmamak üzere baÅŸka bir iÅŸverenin iÅŸyerinde çalışabilir.

Kanuni grev ve lokavtın konut haklarına etkisi

MADDE 69 – (1) Ä°ÅŸveren, kanuni bir grev veya lokavt süresince greve katılan veya lokavta uÄŸrayan iÅŸçilerin oturdukları ve kendisi tarafından saÄŸlanmış olan konutlardan çıkmalarını isteyemez.

(2) Ä°ÅŸveren, bu konutlarda oturan iÅŸçilerden, grev ve lokavt süresi içinde konutların onarımı, su, gaz, aydınlatma ve ısıtma giderleri ile rayiç kirayı talep edebilir.

(3) Ä°ÅŸveren, konutların su, gaz, aydınlatma ve ısıtma hizmetlerini, kanuni grev ve lokavt süresince kısıntıya uÄŸratamaz. Ancak bu hizmetlerin kanuni grev ve lokavt yüzünden kısıntıya uÄŸramış olanlarının devamı, iÅŸçiler tarafından istenemez.

Kanun dışı grev ve lokavtın sonuçları

MADDE 70 – (1) Kanun dışı grev yapılması hâlinde iÅŸveren, grevin yapılması kararına katılan, grevin yapılmasını teÅŸvik eden, greve katılan veya katılmaya ya da devama teÅŸvik eden iÅŸçilerin iÅŸ sözleÅŸmelerini haklı nedenle feshedebilir.

(2) Kanun dışı bir grev yapılması hâlinde bu grev nedeniyle iÅŸverenin uÄŸradığı zararlar, greve karar veren iÅŸçi kuruluÅŸu veya kanun dışı grev herhangi bir iÅŸçi kuruluÅŸunca kararlaÅŸtırılmaksızın yapılmışsa, bu greve katılan iÅŸçiler tarafından karşılanır.

(3) Kanun dışı lokavt yapılması hâlinde iÅŸçiler iÅŸ sözleÅŸmelerini haklı nedenle feshedebilir. Ä°ÅŸveren, bu iÅŸçilerin lokavt süresine iliÅŸkin iÅŸ sözleÅŸmesinden doÄŸan bütün haklarını bir iÅŸ karşılığı olmaksızın ödemek ve uÄŸradıkları zararları tazmin etmekle yükümlüdür.

Tespit davası

MADDE 71 – (1) Taraflardan her biri, karar verilen veya uygulanmakta olan bir grev veya lokavtın kanun dışı olup olmadığının tespitini mahkemeden her zaman talep edebilir. Mahkeme bir ay içinde karar verir. Kararın temyizi hâlinde, Yargıtay bir ay içinde kesin olarak karara baÄŸlar. Verilecek karar, tarafları, iÅŸçi ve iÅŸveren sendikasının üyelerini baÄŸlar ve ceza davaları için kesin delil teÅŸkil eder.

(2) Hâkim tedbir olarak dava konusu grev veya lokavtın durdurulmasına karar verebilir.

Grev hakkının ve lokavtın kötüye kullanılması

MADDE 72 – (1) Taraflardan birinin veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının baÅŸvurusu üzerine mahkemece, grev hakkı veya lokavtın iyi niyet kurallarına aykırı tarzda toplum zararına veya millî servete zarar verecek ÅŸekilde kullanıldığının tespit edilmesi hâlinde, uygulanmakta olan grev veya lokavtın durdurulmasına karar verilir.

(2) Kanuni bir lokavtın iÅŸyerini temelli olarak kapalı tutmak amacıyla yapıldığı kesinleÅŸmiÅŸ mahkeme kararıyla belirlenirse, mahkeme kararının lokavt yapmış iÅŸverene veya iÅŸveren sendikasına bildirilmesi ile birlikte lokavt durdurulur. Mahkeme kararına raÄŸmen lokavtın uygulanmaya devam edilmesi, iÅŸçilere 70 inci madde hükümlerinden yararlanma hakkı verir.

Grev ve lokavt gözcüleri

MADDE 73 – (1) Ä°ÅŸyerinde grev ilan etmiÅŸ olan iÅŸçi sendikası, kanuni bir grev kararına uyulmasını saÄŸlamak için güç kullanmaksızın ve tehditte bulunmaksızın kendi üyelerinin grev kararına uyup uymadıklarını denetlemek amacıyla, iÅŸyerinin giriÅŸ ve çıkış yerlerine, kendi üyeleri arasından en çok dörder grev gözcüsü koyabilir.

(2) Grev gözcüleri, iÅŸyerine giriÅŸ ve çıkışlara engel olamaz, giren ve çıkanları kontrol amacıyla dahi durduramaz.

(3) Ä°ÅŸyerinde lokavt ilan etmiÅŸ olan iÅŸveren sendikası, kanuni bir lokavt kararına uyulmasını saÄŸlamak için güç kullanmaksızın ve tehditte bulunmaksızın kendi üyelerinin lokavt kararına uyup uymadıklarını denetlemek amacıyla lokavtın kapsamına giren iÅŸyerlerine gözcüler gönderebilir.

Grev ve lokavt hâlinde mülkî amirin yetkileri

MADDE 74 – (1) Mahallin en büyük mülkî amirleri halkın günlük yaÅŸamı için zorunlu olan ve aksaması muhtemel hizmet ve ihtiyaçları karşılayacak, iÅŸyerinde faaliyetin devamlılığını saÄŸlayacak tedbirleri alır.

(2) Grev ve lokavtın uygulanması sırasında mahallin en büyük mülkî amirinin kamu düzenine iliÅŸkin alacağı tedbirler, kanuni bir grev veya lokavtın uygulanmasını engelleyici nitelik taşıyamaz.

Grev ve lokavtı sona erdirme kararı

MADDE 75 – (1) Kanuni bir grev veya lokavtı sona erdirme kararı, kararı alan tarafça ertesi iÅŸ günü sonuna kadar yazı ile karşı tarafa ve görevli makama bildirilir.

(2) Grevin veya lokavtın sona erdiÄŸi, görevli makam tarafından iÅŸyerinde ilan edilir. Kanuni grev ve lokavt, ilanın yapılması ile sona erer.

(3) Grevin uygulanmasına son verilmesi lokavtın, lokavtın uygulanmasına son verilmesi grevin kaldırılmasını gerektirmez.

(4) Grevi uygulayan iÅŸçi sendikasının herhangi bir nedenle kapatılması, feshedilmesi veya infisah etmesi hâllerinde grev ve alınmış bir karar varsa lokavt kendiliÄŸinden sona erer ve yetki belgesi hükümsüz olur.

(5) Lokavtı uygulayan iÅŸveren sendikasının herhangi bir nedenle kapatılması, feshedilmesi veya infisah etmesi hâllerinde lokavt kendiliÄŸinden sona erer.

(6) Grevi uygulayan sendikanın, yetki tespiti için baÅŸvurduÄŸu tarihte iÅŸyerindeki üyesi iÅŸçilerin dörtte üçünün sendika üyeliÄŸinden ayrıldıklarının tespiti hâlinde, ilgililerden biri grevin sona erdirilmesi için mahkemeye baÅŸvurabilir. Mahkemece belirlenecek tarihte grevin sona ereceÄŸi ikinci fıkradaki usule göre ilan edilir.

DEVAMI Ä°ÇÄ°N TIKLAYINIZ