YERALTI SULARININ KİRLENMEYE VE BOZULMAYA KARŞI KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK (EKLER)

EK - 1

TABLO 1- Ä°YÄ° YERALTI SUYU KÄ°MYASAL DURUMU

 

Elementler	Ä°yi durum
Genel	YAS kütlesinin kimyasal içeriÄŸinde izlenen kirletici konsantrasyonlarının; - Tuz ya da diÄŸer kirletici etkilerini göstermediÄŸi, - Bu YönetmeliÄŸin Ek-2’sinde belirtilen kalite standartlarını aÅŸmadığı, - SYGM tarafından gerekli durumlarda kirleticiler için Ek-3’e göre belirlenecek olan eÅŸik deÄŸerleri aÅŸmadığı, - YAS kütlelerine doÄŸrudan bağımlı olan karasal ekosistemlere önemli bir zarar vermeyecek veya yeraltı suları ile iliÅŸkili yerüstü sularının ekolojik ve kimyasal kalitesinde bozulmaya sebep olmayacak kadar düÅŸük olduÄŸu durumdaki yeraltı sularını ifade eder.
Ä°letkenlik	KirliliÄŸin göstergesi olarak iletkenlik önemli bir parametredir. Ä°letkenlikteki deÄŸiÅŸimler direkt olarak tuzlu su giriÅŸimine baÄŸlı olabileceÄŸi gibi diÄŸer kirletici etkenlerden de kaynaklanabilir.

 

TABLO 2- YETERLÄ° MÄ°KTAR DURUMU

 

Elementler	Ä°yi durum
YAS seviyesi	YAS çekim miktarının mevcut YAS kütlesinin uzun dönem yıllık ortalama beslenimini aÅŸmayacak düzeyde olduÄŸu durumdaki yeraltı sularını ifade eder.
	Buna göre, YAS miktarı, insan faaliyetleri sonucu; -YAS seviyelerinde önemli miktarda deÄŸiÅŸiklik, -YAS seviyesinde deÄŸiÅŸiklik sonucu doÄŸrudan YAS kütlesine baÄŸlı karasal ekosistemlerde önemli bir bozulma, -YAS seviyesindeki deÄŸiÅŸikliklerinden kaynaklanan geçici veya kalıcı akım yönü deÄŸiÅŸikliÄŸi gibi durumlarla sonuçlanacak baskılara maruz bırakılmamalıdır.

 

EK - 2

YERALTI SUYU KALÄ°TE STANDARTLARI

YönetmeliÄŸe uygun olarak iyi YAS kimyasal durumunu tanımlayan Ek-1’deki tabloda belirtilen deÄŸerlendirme için aÅŸağıdaki tabloda yer alan YAS kalite standartları ve Ek-3’e göre belirlenen eÅŸik deÄŸerler kullanılır.

 

Kirletici	Kalite Standartları
Nitratlar	50 mg/L
Ä°lgili metabolitler, bozulma ve reaksiyon ürünlerini içeren pestisitlerdeki aktif maddeler	0,1 µ/L 0,5 µ/L (toplam)(1)

 

^{(1) “Toplam” ilgili metabolitler, bozulma ve reaksiyon ürünlerini içeren izleme usulünde tespit edilen ve hesaplanan her bir bitki koruma ürününün toplamıdır.}

^{EK – 3}

^{YERALTI SUYU KÄ°RLETÄ°CÄ°LERÄ° VE KÄ°RLÄ°LÄ°K BELÄ°RTÄ°LERÄ° Ä°ÇÄ°N EŞİK DEÄžERLER KILAVUZU}

^{SYGM ve DSÄ°, hedeflenen iyi YAS kimyasal durumuna ulaÅŸmak için risk altındaki YAS kütlelerini tanımlar, SYGM tüm kirleticiler ve kirlilik belirtileri için eÅŸik deÄŸerler ve YAS kalite standartlarını belirleyip, yayımlar. EÅŸik deÄŸerler belirlenirken, aÅŸağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulacaktır:}

^{(1) Eşik değerlerin belirlenmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:}

^{a) YAS ile ilişkili sucul ve bağlı karasal ekosistemler arasındaki etkileşim boyutu,}

^{b) Yeraltı suyunun yasal kullanımları,}

^{c) Bu Ek’in 5 inci maddesinde yer alan kirletici listesini göz önünde bulundurarak risk altındaki YAS kütlelerinin risk altında olarak tanımlanmasına sebep olan tüm kirleticileri,}

^{ç) YAS üzerindeki ÅŸehirleÅŸme, tarım, sanayi bölgeleri, madencilik faaliyetleri gibi baskı unsurları,}

^{d) Arka plan seviyeleri ve su bütçesinden elde edilen bilgiler sonucu belirlenen YAS kütlesinin hidrojeolojik özellikleri,}

^{(2) Eşik değerlerin belirlenmesi sırasında kirleticilerin kaynakları, kirletici konsantrasyonlarının arka plan seviyeleri, oluşum sebepleri, zehirlilik durumları, yayılımları, artma ve azalma eğilimleri, kalıcılıkları ve biyolojik birikme potansiyelleri de hesaba katılır.}

^{(3) Analitik deÄŸerlendirmeler, eÅŸik deÄŸerlerin belirlenmesinde veri kalitesini artırmak için hem doÄŸal hem de insan faaliyetleri sonucu oluÅŸan maddelerin arka plan seviyelerinin deÄŸerlendirilmesine baÄŸlı olarak toplanan verilerin dikkatli bir ÅŸekilde gözden geçirilmesiyle yapılır.}

^{(4) SYGM mümkün olan yerlerde eÅŸik deÄŸerler ve YAS kalite standartları ile ilgili bilgiler verir.}

^{(5) Eşik Değer Belirlenirken Dikkate Alınması Gereken Asgari Parametre Listesi}

 

Parametreler

Arsenik

Kadmiyum

KurÅŸun

Civa

Amonyum

Klorür

Sülfat

Trikloretilen

Tetrakloretilen

Ä°letkenlik

 

^{SYGM tarafından yapılan incelemeler neticesinde havzanın ve/veya YAS kütlesinin özel durumuna göre Ek-9’da yer alan liste kullanılarak ilave parametreler ve bu parametreler için eÅŸik deÄŸerler belirlenebilir.}

^{Bir YAS kütlesi için belirlenen kalite standartlarının, bu YAS kütlesi ile iliÅŸkili yüzeysel suların çevresel kalite standartlarına ulaÅŸmasını engellemesi ya da ekolojik veya kimyasal kalitesinde önemli bozulmalara sebep olması, ya da bu YAS kütlesine doÄŸrudan bağımlı karasal ekosistemlere önemli zarar vermesi durumunda daha sıkı eÅŸik deÄŸerler belirlenebilir.}

^EK–4

^{YERALTI SUYU KÜTLELERÄ°NÄ°N BELÄ°RLENMESÄ° VE KARAKTERÄ°ZASYONU}

^{BaÅŸlangıç Karakterizasyonu}

^{Yeraltı sularının kullanımına yardımcı olması için bütün YAS kütlelerinin bir baÅŸlangıç karakterizasyonu yapılır. Bu analizde mevcut hidrojeolojik, jeolojik, arazi kullanımı, YAS tahsisi gibi veri kullanılarak aÅŸağıdaki hususlar belirlenir:}

^{- YAS kütlesi ya da kütlelerinin yeri ve sınırları,}

^{- AÅŸağıdaki hususlar dahil YAS kütlesi ya da kütlelerinin maruz kaldığı baskılar:}

^{o Yayılı kirleticiler,}

^{o Noktasal kirleticiler,}

^{o YAS çekimi,}

^{o Suni besleme.}

^{- Yeraltı suyunun beslendiği drenaj alanında yer alan formasyonların genel karakteri,}

^{- Sucul veya karasal ekosistemlere doÄŸrudan bağımlı YAS kütleleri.}

^{Ayrıntılı Karakterizasyon}

^{BaÅŸlangıç karakterizasyonunu takiben, risk altında olduÄŸu belirlenen YAS kütlesi ya da kütleleri için bu riskin öneminin daha hassas ÅŸekilde deÄŸerlendirilmesi ve bu YönetmeliÄŸin 12 nci maddesi uyarınca gerek görülen önlemlerin belirlenmesi ve uygulanması maksadıyla ayrıntılı bir karakterizasyonu yapılır. Buna göre, bu karakterizasyon insan faaliyetlerinin etkisinin yanı sıra ilgili olan yerlerde aÅŸağıdaki bilgileri de içerir:}

^{- YAS kütlesinin jeolojik özellikleri, geometrisi,}

^{- Hidrolik iletkenlik, porozite ve depolama katsayısı,}

^{- Yeraltı suyunun beslendiÄŸi drenaj alanında yer alan formasyonların ve toprak örtüsünün özellikleri, bu birimlerin kalınlığı, geçirgenliÄŸi,}

^{- YAS kütlesinde bulunan yeraltı suyunun kimyasal özelliklerinin sınıflandırılması,}

^{- YAS kütlesinin dinamik olarak baÄŸlantılı olduÄŸu sucul ve karasal ekosistemlerin bir envanteri,}

^{- YAS kütlesi ile iliÅŸkili yerüstü su sistemleri arasındaki karşılıklı su akış yönlerinin ve oranlarının deÄŸerlendirilmesi,}

^{- Uzun dönem yıllık ortalama toplam beslenimi hesaplamaya yetecek veri,}

^{- Yeraltı suyunun kimyasal durumunun tanımlanmasında insani faaliyetlerinden gelen katkıların belirlenmesi de dâhil olmak üzere bu YAS kütleleri için arka plan düzeyleri oluÅŸtururken yeraltı suyunu tanımlayan özellikler.}

^{EK – 5}

^{YERALTI SULARININ Ä°ZLENMESÄ°}

^{1) Yeraltı suyu izleme ağı}

^{DSÄ°, SYGM’nin görüÅŸünü alarak kirleticilerin konsantrasyonlarındaki önemli ve artan eÄŸilimleri içerecek ÅŸekilde bir YAS izleme programı hazırlar. YAS izleme noktalarının seçimi, izlemenin sıklığı ve izleme parametreleri ilgili programda belirlenerek DSÄ° tarafından uygulanır.}

^{Yeraltı suyu temin etmek için kullanılan YAS kütlelerinin kimyasal ve miktar yönünden durumunun ve koruma alanlarının izlenmesi için DSÄ° tarafından SYGM’ nin görüÅŸü alınarak YAS izleme ağı kurulur. Ä°zleme ağı, bütün YAS kütlesi ya da kütle grubunun kimyasal ve miktar durumlarının güvenilir bir deÄŸerlendirmesini saÄŸlayacak ve insan faaliyetleri sonucu oluÅŸan kirleticilerdeki artan eÄŸilimi tespit edebilecek ÅŸekilde oluÅŸturulur.}

^{2) Genel maksatlı izleme}

^{Genel maksatlı izleme, hem doÄŸal ÅŸartlardaki deÄŸiÅŸikliklerin sonucu olarak, hem de insan faaliyetleri sonucu oluÅŸan kirletici konsantrasyonlarında uzun dönem artan eÄŸilimlerin deÄŸerlendirilmesinde kullanılmak üzere bilgi saÄŸlamak için gerçekleÅŸtirilir.}

^{Genel maksatlı izleme için YAS kütlelerinde aÅŸağıdaki ana parametreler izlenir:}

^{- Oksijen içeriÄŸi,}

^{- pH deÄŸeri,}

^{- Ä°letkenlik,}

^{- Nitrat,}

^{- Amonyum.}

^{YAS izleme noktalarının seçimi, YAS kimyasal durumunu kolay anlaşılabilir ve kapsamlı bir ÅŸekilde ortaya koyabilecek ÅŸekilde yapılmalıdır. Ä°zlemenin sıklığı ise analiz sonuçlarının temsili izleme verisini saÄŸlayacak ÅŸekilde olmalıdır.}

^{Ayrıca, iyi YAS durumuna ulaÅŸamama riski tespit edilen YAS kütlelerinde, ana parametrelere ilave parametreler eklenebilir.}

^{3) Operasyonel izleme}

^{Operasyonel izleme, genel maksatlı izleme programları arasında kalan dönemlerde aÅŸağıdaki maksatlar için gerçekleÅŸtirilir:}

^{- Risk altında olduÄŸu belirlenen bütün YAS kütleleri ya da kütle grubu için kimyasal durum deÄŸerlendirmesi yapmak,}

^{- Herhangi bir kirletici konsantrasyonunda uzun dönem insan faaliyetleri sonucu ortaya çıkan artış eÄŸiliminin varlığını belirlemek.}

^{a) Ä°zleme yerlerinin seçimi}

^{Operasyonel izleme, risk altında olduÄŸu belirlenen bütün YAS kütleleri ya da kütle grubu için uygulanır. Ä°zleme istasyonlarının seçimi, istasyondan elde edilecek izleme verisinin ilgili YAS kütlesi ya da kütlelerinin kalitesini ne kadar temsil ettiÄŸinin deÄŸerlendirmesini de yansıtır.}

^{b) İzleme sıklığı}

^{Operasyonel izleme, genel maksatlı izleme programları arasındaki dönemde, YAS kütlesi üzerindeki baskıların etkilerini tespit etmek için yılda en az bir kez olmak üzere DSÄ° tarafından, SYGM’nin görüÅŸünü alarak belirlenen yeterli sıklıkta uygulanır.}

^{4) Yeraltı suyunun miktar durumunun izlenmesi}

^{a) Yeraltı suyu seviyesi izleme ağı}

^{YAS seviye izleme ağı DSÄ° tarafından kurulur. DSÄ° tarafından kurulan izleme ağı, bütün YAS kütlesi ya da kütlelerinin miktar durumlarının güvenilir bir ÅŸekilde deÄŸerlendirilmesini saÄŸlayacak ÅŸekilde oluÅŸturulur ve YAS izleme ağı harita ya da haritalar üzerinde gösterilir.}

^{b) İzleme noktalarının yoğunluğu}

^{DSÄ°, ağı oluÅŸtururken her bir YAS kütlesi yada kütlelerindeki YAS seviyesini, beslenimdeki kısa dönem ve uzun dönemli deÄŸiÅŸiklikleri ve YAS kalite standartlarını saÄŸlayamama olasılığı olan YAS kütleleri için, YAS seviyesi üzerinde beslenim ve boÅŸalımların etkisini deÄŸerlendirmek için yeterli yoÄŸunlukta izleme noktasını DSÄ°, SYGM’ nin görüÅŸünü alarak belirler.}

^{c) İzleme sıklıkları}

^{Gözlemlerin sıklığı, beslenimde kısa dönem ve uzun dönemli deÄŸiÅŸimleri dikkate alacak ÅŸekilde her bir YAS kütlesi ya da kütlelerinin miktar olarak deÄŸerlendirmesine izin verecek kadar yeterli sayıda belirlenir. Özellikle, YAS kalite standartlarını saÄŸlayamama riski taşıdığı belirlenen YAS kütleleri için, YAS seviyesi üzerinde su alımları ve boÅŸaltımlarının etkisini deÄŸerlendirmek için yeterli sıklıkta ölçüm yapılır.}

^{EK - 6}

^{YERALTI SUYUNUN DURUM DEÄžERLENDÄ°RMESÄ°}

^{Yeraltı Suyu Kimyasal Durumunun Değerlendirilmesi}

^{(1) Ä°yi yeraltı suyu kimyasal durumu; YAS kütlesindeki kimyasal kirletici konsantrasyonlarının, Ek-1’de belirlenen ÅŸartları saÄŸladığı durumu ifade eder. YAS kütlesi veya kütle grubunun kimyasal durumunun deÄŸerlendirilmesi, YAS kütlesinin risk altında olarak tanımlanmasına katkıda bulunan her bir kirletici ile iliÅŸkili olarak yürütülür.}

^{(2) 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (c) bendine göre iyi durumda kabul edilmiÅŸ YAS kütleleri için YAS kimyasal durum deÄŸerlendirmesi maksadıyla herhangi bir inceleme gerçekleÅŸtirilirken aÅŸağıdaki hususlar göz önünde bulundurulur;}

^{a) Ek-1’e göre gerçekleÅŸtirilecek tanımlamanın bir parçası olarak toplanan bilgiler,}

^{b) Ek-5’e göre elde edilen YAS izleme ağı sonuçları,}

^{c) Ek-1’de ortaya koyulan ÅŸartların saÄŸlanması ile bir izleme noktasında ilgili kirletici konsantrasyonlarının yıllık aritmetik ortalamasının, Ek-3’e göre belirlenen eÅŸik deÄŸerlerle karşılaÅŸtırılması.}

^{(3) 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (c) bendinin (1) ve (4) alt bentlerine göre iyi durumda kabul edilmiÅŸ YAS kütleleri için gerekli görüldüÄŸü hallerde YAS kimyasal durum deÄŸerlendirmesi maksadıyla herhangi bir inceleme gerçekleÅŸtirilirken aÅŸağıdaki hususlar göz önünde bulundurulur;}

^{a) YAS kütlesinin kavramsal modeli kurulur ve olası kirleticilerin yeraltı suyuna karışması halinde meydana gelebilecek kirlilik dağılımı için senaryolar oluÅŸturulur.}

^{(4) 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (c) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bentlerine göre iyi durumda kabul edilmiÅŸ YAS kütleleri için gerekli görüldüÄŸü hallerde YAS kimyasal durum deÄŸerlendirmesi maksadıyla herhangi bir inceleme gerçekleÅŸtirilirken izleme sonuçları ve uygun kavramsal model dikkate alınarak aÅŸağıdaki hususlar göz önünde bulundurulur;}

^{a) Yeraltı suyundaki kirletici etkileri,}

^{b) Kendisine bağımlı sucul veya karasal ekosistemlere YAS kütlesinden geçen veya geçmesi muhtemel kirletici konsantrasyonları, miktarları ve etkileri,}

^{c) Yeraltı suyunda tuzluluk izlenmesi ve diğer kirletici konsantrasyonlarının yoğunluğu,}

^{ç) YAS kütlesindeki kirleticilerin, insan kullanımı için yeraltı suyundan çekilen veya çekilecek suyun kalitesinde yaratacağı risk.}

^{(5) Ä°yi YAS kimyasal durumunun saÄŸlanıp saÄŸlanmadığı ile ilgili olarak yapılacak incelemeler için, ilgili ve gereken durumlarda YAS kütlesi veya kütle grubunun kirlilik modelinden elde edilecek konsantrasyon tahminleri ile izleme sonuçları bir arada deÄŸerlendirilir. Bir YAS kalite standardından veya eÅŸik deÄŸerinden daha fazla olan bir kirleticinin, YAS kütlesi üzerindeki yıllık aritmetik ortalama yayılımı tahmin edilir.}

^{(6) BaÅŸlangıç karakterizasyonuna göre risk altında olduÄŸu belirlenen yeraltı suyu kütleleri için aÅŸağıdaki bilgiler her bir yeraltı suyu kütlesi için toplanır ve güncel halde bulundurulur:}

^{a) Yeraltı suyu kütlelerinden çekilen yıllık ortalama yeraltı suyu miktarı,}

^{b) Yeraltı suyu kütlesini temsil eden noktalardan çekilen yeraltı suyunun kimyasal içeriÄŸi,}

^{c) Yeraltı suyu kütlesinin kirlilik modeli,}

^{ç) Yeraltı suyunun beslendiÄŸi drenaj alanı, bu alandaki arazi kullanımı, kirletici ve baskı unsurları, yağış miktarı, suni besleme, su depolama yapıları ile beslenim özelliklerinde insan faaliyetleri sonucu oluÅŸan deÄŸiÅŸiklikler.}

^{Yeraltı Suyu Kalitesi Üzerinde Kirlenmenin Etkisinin Gözden Geçirilmesi}

^{Ä°nsan faaliyetlerinin sonucu olarak, iyi yeraltı suyu kimyasal durumuna ulaÅŸmanın mümkün olmayacağı ya da kirlenmenin bertaraf edilmesi için harcanan maliyetin elde edilecek faydaya oranla çok düÅŸük olacağı kirlenmiÅŸ yeraltı suyu kütleleri belirlenir.}

^{Kirletici Konsantrasyonlarındaki Eğilimlerin Belirlenmesi}

^{Kirletici konsantrasyonlarında insan faaliyetleri sonucu ortaya çıkan uzun dönemli artan ve azalan eÄŸilimlerinin belirlenmesinde, hem genel maksatlı izleme hem de operasyonel izlemeden elde edilen veri kullanılır. EÄŸilim belirlemede hesaplamanın baÅŸlatılacağı yıl ya da dönem esas alınır. EÄŸilimlerin hesaplanması, bir yeraltı suyu kütlesi ya da uygun olan hallerde yeraltı suyu kütle grubu için yapılır. Bir eÄŸilimin azalışı istatistiksel olarak gösterilir.}

^{Yeraltı Suyu Kimyasal Durumunun Yorumlanması}

^{Bir yeraltı suyu kütle grubundaki her bir yeraltı suyu kütlesini temsil eden her bir izleme noktasının sonuçları, o yeraltı suyu kütlesinin tamamının kimyasal durumunun deÄŸerlendirilmesinde kullanılır. Bir yeraltı suyunun iyi durumda olduÄŸunun söylenebilmesi için yeraltı suyu kütlesi ya da kütle grubundaki yeraltı suyu kütlesini temsil eden her bir izleme noktasındaki izleme sonuçlarının aritmetik ortalama deÄŸeri hesaplanır ve yeraltı suyunun kirlenmesinin önlenmesi ve kontrolü için bu ortalama deÄŸerler iyi yeraltı suyu kimyasal durumunun saÄŸlanıp saÄŸlanmadığını göstermek için kullanılır.}

^{Yeraltı Suyu Kimyasal Durumunun Sunumu}

^{SYGM aÅŸağıda gösterilen ÅŸekilde renkli kodlanmış bir yeraltı suyu kimyasal durum haritası hazırlar/hazırlatır.}

^{İyi (Risk altında değil) : yeşil}

^{Zayıf (Risk altında) : kırmızı}

^{Yeterli veri yok : sarı}

^{SYGM, ayrıca insan faaliyetlerinin sonucu olarak ortaya çıkan herhangi bir kirletici konsantrasyonunda önemli ve artan eÄŸilim görülen yeraltı suyu kütlelerini haritada siyah nokta ile gösterir. Bununla beraber, SYGM ilgili ve mümkün olan durumlarda yeraltı suyu kalite standartlarının ve/veya eÅŸik deÄŸerlerin aşıldığı yerlerde tüm izleme noktalarını harita üzerinde gösterir. EÄŸilimin azalışı, harita üzerinde bir mavi nokta ile gösterilir.}

^{Yeraltı Suyu Miktar Durumunun Değerlendirilmesi}

^{DSÄ°, bir yeraltı suyu kütlesi ya da kütle grubunu izleme ağından elde edilen sonuçları, o kütle ya da kütlelerin miktar durumunu deÄŸerlendirmek için kullanır ve yeraltı suyunun miktar durumunun deÄŸerlendirme sonuçlarına göre aÅŸağıdaki renkleri dikkate alarak bir harita hazırlar.}

^{Ä°yi : yeÅŸil}

^{Zayıf : kırmızı}

^{Yeterli veri yok : sarı}

^{EK – 7}

^{ÖNEMLÄ° VE ARTAN EĞİLÄ°MLERÄ°N TESPÄ°TÄ°}

^{(1) SYGM yeraltı suyunda bulunan ve risk oluÅŸturan insan faaliyetinden kaynaklanan kirleticilerin önemli ve artan eÄŸilimlerini tespit eder.}

^{(2) Kirleticilerin önemli ve artan eÄŸilimlerinin tespitinde aÅŸağıdaki hususlar göz önüne alınacaktır;}

^{a) Yeraltı suyunda bulunan ve risk oluÅŸturan kirleticilerin önemli ve artan eÄŸilimlerini tespit etmek için DSÄ° aÅŸağıdaki maddeleri göz önünde bulundurarak Ek-5’e göre izleme yapılmasını saÄŸlar;}

^{1) Yeraltı suyu kütlesinin hidrojeolojik karakteristikleri, akım özellikleri, beslenim oranları ve zemin veya zemin altından süzülme zamanı dahil olmak üzere yeraltı suyunun fiziksel ve kimyasal özelliklerinin hesaba katılması,}

^{2) DoÄŸal deÄŸiÅŸimlerden kaynaklanan artan eÄŸilimler için gereken bilginin saÄŸlanması,}

^{3) Önemli ve artan eÄŸilimin tespit edilmesi halinde artan eÄŸilimin azaltılması için alınacak gerekli önlemlerin yeterli sürede uygulanmasına imkân saÄŸlanması.}

^{b) Önemli ve artan eÄŸilimlerin tespiti için yapılacak deÄŸerlendirme, her bir izleme noktasında elde edilen deÄŸerlerin eÄŸilim analizleri, regresyon analizi gibi istatistiksel yönteme dayanır.}

^{c) Bilimsel kalite ve veri karşılaştırmasına olanak veren, uluslararası kalite kontrol prensiplerine uyumlu izleme ve analiz metotları kullanılır.}

^{ç) Trend belirlenirken sapma yaÅŸanmaması için, miktar tayin sınırı altında olan tüm ölçümlerde, pestisit parametresi dışındaki parametreler için zaman serilerinde oluÅŸan en yüksek miktar tayin sınırının yarısı uygulanır.}

^{(3) Hem doÄŸal hem de insan faaliyetleri sonucu oluÅŸan kirleticilerin konsantrasyonlarındaki önemli ve artan eÄŸilimlerinin tespitinde, izleme programının baÅŸlangıcından önce ilk gözlem deÄŸeri yerine kullanılabilecek verinin mevcut olduÄŸu durumlarda mevcut veriler de kullanılır.}

^{EK - 8}

^{Ä°YÄ°LEÅžTÄ°RMEYE BAÅžLAMA NOKTASI}

^{(1) Önemli ve artan eÄŸilimleri azalma eÄŸilimine çevirmek ve önlemleri uygulamak için yeraltı suyunda kirletici konsantrasyonunun Ek-2’de yer alan yeraltı suyu kalite standartlarının ve Ek-3’e göre belirlenen eÅŸik deÄŸerlerin % 75’i iyileÅŸtirmeye baÅŸlama noktası olarak belirlenir.}

^{(2) Ä°yileÅŸtirmeye baÅŸlama noktası, aÅŸağıdaki durumlarda birinci maddede belirtilenden farklı yöntemlerle belirlenebilir;}

^{a) Kirlilik konsantrasyonunun zamana göre daha hızlı artması yeraltı suyu kalitesinde meydana gelebilecek bozulmanın hızla gerçekleÅŸebilmesi ve maliyet yüksekliÄŸi göz önünde bulundurularak, önemli ve artan eÄŸilimi azalma eÄŸilimine çevirmek için alınacak önlemlerin bir an önce baÅŸlatılması,}

^{b) Kirlilik konsantrasyonunun zamana göre yavaÅŸ olması, yeraltı suyu kalitesinde meydana gelebilecek bozulmanın ihmal edilebilecek boyutta olması ve maliyet yüksekliÄŸi göz önünde bulundurularak, önemli ve artan eÄŸilimi azalma eÄŸilimine çevirmek için alınacak önlemlerin ileri bir tarihte baÅŸlatılmasının yeraltı suyu kalitesinde önemli ölçüde deÄŸiÅŸiklik meydana getirmeyeceÄŸinin düÅŸünülmesi,}

^{c)EÅŸik deÄŸerin % 75’ine karşılık gelen deÄŸerin yapılan ölçümlerde tam olarak elde edilememesi halinde.}

^{(3) Ä°yileÅŸtirmeye geri dönüÅŸler Ek-7.2’deki izleme ile ilgili hükümlere uygun olarak gösterilecektir.}

^{EK -9}

^{TEMEL KÄ°RLETÄ°CÄ°LER LÄ°STESÄ°}

 

Organohalojen bileÅŸikler ve su çevresinde bu gibi bileÅŸikler oluÅŸturabilecek maddeler

Organofosforlu bileÅŸikler.

Organotin bileÅŸikler.

Kanserojen ya da biçim bozucu (mutajenik) özellikler ya da stroidojenik, tiroit, üreme yada diÄŸer endokrin baÄŸlantılı faaliyetleri su çevresinde ya da su çevresi yoluyla etkileyebilecek özelliklere sahip olduÄŸu kanıtlanmış maddeler ve preparatlar yada türevleri.

Kalıcı hidrokarbonlar ve kalıcı ve biyolojik olarak birikebilir organik toksik maddeler.

Siyanürler

Metaller ve metal bileÅŸikleri

Arsenik ve arsenik bileÅŸikleri

Biosidler ve bitki koruma ürünleri

Askıda katı maddeler

Ötrofikasyona katkıda bulunan maddeler (özellikle nitratlar ve fosfatlar)