6356 SAYILI SENDÄ°KALAR VE TOPLU Ä°Åž SÖZLEÅžMESÄ° KANUNU 1-32 MADDELER

SENDÄ°KALAR VE TOPLU Ä°Åž SÖZLEÅžMESÄ° KANUNU

Kanun No. 6356                      Kabul Tarihi: 18/10/2012

BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM

Amaç ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı, iÅŸçi ve iÅŸveren sendikaları ile konfederasyonların kuruluÅŸu, yönetimi, iÅŸleyiÅŸi, denetlenmesi, çalışma ve örgütlenmesine iliÅŸkin usul ve esaslar ile iÅŸçilerin ve iÅŸverenlerin karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumları ile çalışma ÅŸartlarını belirlemek üzere toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yapmalarına, uyuÅŸmazlıkları barışçı yollarla çözümlemelerine, grev ve lokavta baÅŸvurmalarına iliÅŸkin usul ve esasları düzenlemektir .
 

Tanımlar

MADDE 2 – (1) Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

b) Çerçeve sözleÅŸme: Ekonomik ve Sosyal Konseyde temsil edilen iÅŸçi ve iÅŸveren konfederasyonlarına üye iÅŸçi ve iÅŸveren sendikaları arasında iÅŸkolu düzeyinde yapılan sözleÅŸmeyi,

c) Görevli makam: Ä°ÅŸyeri toplu iÅŸ sözleÅŸmesi için iÅŸyerinin, iÅŸletme toplu iÅŸ sözleÅŸmesi için iÅŸletme merkezinin baÄŸlı bulunduÄŸu Çalışma ve Ä°ÅŸ Kurumu Ä°l MüdürlüÄŸünü, aynı Çalışma ve Ä°ÅŸ Kurumu Ä°l MüdürlüÄŸünün yetki alanına giren iÅŸyerleri için yapılacak grup toplu iÅŸ sözleÅŸmelerinde bu iÅŸyerlerinin baÄŸlı bulunduÄŸu Çalışma ve Ä°ÅŸ Kurumu Ä°l MüdürlüÄŸünü, birden fazla Çalışma ve Ä°ÅŸ Kurumu Ä°l MüdürlüÄŸünün yetki alanına giren iÅŸyerlerini kapsayacak grup toplu iÅŸ sözleÅŸmesi için ise Bakanlığı,

ç) Grup toplu iÅŸ sözleÅŸmesi: Ä°ÅŸçi sendikası ile iÅŸveren sendikası arasında, birden çok üye iÅŸverene ait aynı iÅŸkolunda kurulu iÅŸyerlerini ve iÅŸletmeleri kapsayan toplu iÅŸ sözleÅŸmesini,

d) Ä°ÅŸletme toplu iÅŸ sözleÅŸmesi: Bir gerçek veya tüzel kiÅŸiye ya da bir kamu kurum veya kuruluÅŸuna ait aynı iÅŸkolundaki birden çok iÅŸyerini kapsayan sözleÅŸmeyi,

e) Ä°ÅŸveren vekili: Ä°ÅŸveren adına iÅŸletmenin bütününü yönetenleri,

f) Konfederasyon: DeÄŸiÅŸik iÅŸkollarında en az beÅŸ sendikanın bir araya gelerek oluÅŸturdukları tüzel kiÅŸiliÄŸe sahip kuruluÅŸu,

g) Kuruluş: Sendika ve konfederasyonları,

ÄŸ) Sendika: Ä°ÅŸçilerin veya iÅŸverenlerin çalışma iliÅŸkilerinde, ortak ekonomik ve sosyal hak ve çıkarlarını korumak ve geliÅŸtirmek için en az yedi iÅŸçi veya iÅŸverenin bir araya gelerek bir iÅŸkolunda faaliyette bulunmak üzere oluÅŸturdukları tüzel kiÅŸiliÄŸe sahip kuruluÅŸları,

h) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesi: Ä°ÅŸ sözleÅŸmesinin yapılması, içeriÄŸi ve sona ermesine iliÅŸkin hususları düzenlemek üzere iÅŸçi sendikası ile iÅŸveren sendikası veya sendika üyesi olmayan iÅŸveren arasında yapılan sözleÅŸmeyi,

ı) Üst kuruluÅŸ: Konfederasyonları,

i) Yönetici: KuruluÅŸun ve ÅŸubesinin yönetim kurulu üyelerini,

ifade eder.

(2) İşveren vekilleri, bu Kanunun uygulanması bakımından işveren sayılır .
 

(3) Bu Kanunun uygulanması bakımından iÅŸçi, iÅŸveren ve iÅŸyeri kavramları 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı Ä°ÅŸ Kanununda tanımlandığı gibidir.

(4) Ä°ÅŸ sözleÅŸmesi dışında ücret karşılığı iÅŸ görmeyi taşıma, eser, vekâlet, yayın, komisyon ve adi ÅŸirket sözleÅŸmesine göre bağımsız olarak meslekî faaliyet olarak yürüten gerçek kiÅŸiler de bu Kanunun ikinci ila altıncı bölümleri bakımından iÅŸçi sayılır.  . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı

Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM

Kuruluş Esasları ve Organlar

KuruluÅŸ serbestisi

MADDE 3 – (1) KuruluÅŸlar, bu Kanundaki kuruluÅŸ usul ve esaslarına uyarak önceden izin almaksızın kurulur. Sendikalar kuruldukları iÅŸkolunda faaliyette bulunur.

(2) Kamu işveren sendikalarının, aynı işkolundaki kamu işverenleri tarafından kurulması ve faaliyette bulunması şartı aranmaz.

İşkolları

MADDE 4 – (1) Ä°ÅŸkolları bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiÅŸtir.

(2) Bir iÅŸyerinde yürütülen asıl iÅŸe yardımcı iÅŸler de, asıl iÅŸin girdiÄŸi iÅŸkolundan sayılır.

(3) Bir iÅŸkoluna giren iÅŸler, iÅŸçi ve iÅŸveren konfederasyonlarının görüÅŸü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

Ä°ÅŸkolunun tespiti

MADDE 5 – (1) Bir iÅŸyerinin girdiÄŸi iÅŸkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beÅŸ gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. Kararın temyiz edilmesi hâlinde Yargıtay uyuÅŸmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara baÄŸlar.

(2) Yeni bir toplu iÅŸ sözleÅŸmesi için yetki süreci baÅŸlamış ise iÅŸkolu deÄŸiÅŸikliÄŸi tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. Ä°ÅŸkolu tespit talebi ve buna iliÅŸkin açılan davalar, yetki iÅŸlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz.

(3) Ä°ÅŸkolu deÄŸiÅŸikliÄŸi yürürlükteki toplu iÅŸ sözleÅŸmesini etkilemez.

Kuruculuk şartları

MADDE 6 – (1) Fiil ehliyetine sahip ve fiilen çalışan gerçek veya tüzel kiÅŸiler sendika kurma hakkına sahiptir. Ancak 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiÅŸ olsa bile; zimmet, irtikâp, rüÅŸvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı deÄŸerlerini aklama ve kaçakçılık suçlarından birinden mahkûmiyeti bulunanlar sendika kurucusu olamaz .
 

(2) Ä°ÅŸveren sendikası kurucusunun tüzel kiÅŸi olması hâlinde tüzel kiÅŸiyi temsil eden gerçek kiÅŸide de birinci fıkrada belirtilen ÅŸartlar aranır.

KuruluÅŸ usulü

MADDE 7 – (1) KuruluÅŸlar, kurucularının kuruluÅŸun merkezinin bulunacağı ilin valiliÄŸine dilekçelerine ekli olarak kuruluÅŸ tüzüÄŸünü vermeleriyle tüzel kiÅŸilik kazanır. Sendikalar için kurucuların kurucu olabilme ÅŸartlarına sahip olduklarını ifade eden yazılı beyanları; üst kuruluÅŸlar için ilgili kuruluÅŸların genel kurul kararları dilekçeye eklenir .
 

(2) Vali, tüzük ve kurucuların listesini on beÅŸ gün içerisinde Bakanlığa gönderir. Bakanlık; kuruluÅŸun adını, merkezini ve tüzüÄŸünü on beÅŸ gün içinde resmî internet sitesinde ilan eder.

(3) TüzüÄŸün veya bu maddede sayılan belgelerin içerdikleri bilgilerin kanuna aykırılığının tespit edilmesi ya da bu Kanunda öngörülen kuruluÅŸ ÅŸartlarının saÄŸlanmadığının anlaşılması hâlinde ilgili valilik kanuna aykırılık veya eksikliklerin bir ay içinde giderilmesini ister. Bu süre içinde kanuna aykırılığın veya eksikliÄŸin giderilmemesi hâlinde, Bakanlığın veya ilgili valiliÄŸin baÅŸvurusu üzerine mahkeme, gerekli gördüÄŸü takdirde kurucuları da dinleyerek üç iÅŸ günü içinde kuruluÅŸun faaliyetinin durdurulmasına karar verebilir. Mahkeme kanuna aykırılığın veya eksikliÄŸin giderilmesi için altmış günü aÅŸmayan bir süre verir.

(4) Tüzük ve belgelerin kanuna uygun hâle getirilmesi üzerine mahkeme durdurma kararını kaldırır. Verilen süre sonunda tüzük ve belgelerin kanuna uygun hâle getirilmemesi hâlinde ise mahkeme kuruluÅŸun kapatılmasına karar verir.

(5) Tüzük deÄŸiÅŸiklikleri ikinci fıkra hükmüne göre ilan edilir. Tüzük deÄŸiÅŸikliÄŸi ve kanuna aykırılık veya eksikliÄŸin bulunduÄŸu diÄŸer iÅŸlemlerde de yukarıdaki hükümler uygulanır.

KuruluÅŸların tüzüÄŸü

MADDE 8 – (1) KuruluÅŸların tüzüklerinde aÅŸağıdaki hususların yer alması gerekir:

a) Adı, merkezi ve adresi

b) Amacı

c) Sendikanın faaliyet göstereceÄŸi iÅŸkolu

ç) Sendika kurucularının ad ve soyadları, kimlik bilgileri, meslek ve sanatları ve yerleÅŸim yerleri; üst kuruluÅŸları kuran sendikaların iÅŸkolları ile ad ve adresleri

d) Üye olma, üyelikten çıkma ve çıkarılmanın ÅŸartları

e) Genel kurulun oluÅŸumu, toplanma zamanı, görev ve yetkileri, üye ve delegelerinin oy kullanmaları, çalışma usul ve esasları ile toplantı ve karar yeter sayıları

f) Genel kurul dışında kalan organlar, bu organların oluÅŸumu, görev, yetki ve sorumlulukları, çalışma usul ve esasları ile toplantı ve karar yeter sayıları

g) Åžube veya bölge ÅŸubelerinin nasıl kurulacağı, birleÅŸtirileceÄŸi veya kapatılacağı, görev ve yetkileri, genel kurullarının toplantılarına ve kararlarına iliÅŸkin usul ve esaslar ile sendika genel kurulunda ÅŸube ve bölge ÅŸubelerinin nasıl temsil edileceÄŸi

ÄŸ) Üyelerce ödenecek aidat ve sendika yöneticilerinin ücretleri ile ilgili usul ve esaslar

h) Demirbaşların satış ve terkininde uygulanacak usul ve esaslar

ı) Ä°ç denetim usulleri

i) TüzüÄŸün deÄŸiÅŸtirilme usulleri

j) Sona erme hâlinde mallarının tasfiye ÅŸekli

k) Organlarının oluÅŸumuna kadar kuruluÅŸun iÅŸlerini yürütmeye ve kuruluÅŸu temsile yetkili geçici yönetim kurulu üyelerinin ad ve soyadları ile yerleÅŸim yerleri

Organlara dair ortak hükümler

MADDE 9 – (1) KuruluÅŸun ve ÅŸubelerinin organları; genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu ve disiplin kuruludur. Bu organlardan genel kurul dışında kalanların üye sayıları üçten az dokuzdan fazla; konfederasyonların yönetim kurullarının üye sayıları beÅŸten az yirmi ikiden fazla ve ÅŸubelerin genel kurul dışındaki kurullarının üye sayıları üçten az beÅŸten fazla olamaz. Genel kurul dışındaki organlara asıl üye sayısı kadar yedek üye seçilir.

(2) KuruluÅŸlar ihtiyaca göre baÅŸka organlar da kurabilir. Ancak genel kurul ile yönetim, denetim ve disiplin kurullarının görev ve yetkileri bu organlara devredilemez.

(3) KuruluÅŸların genel kurul dışındaki organlarına seçilebilmek için 6 ncı maddede aranan ÅŸartlara sahip olmak gerekir. Bu ÅŸartlara sahip olmayan birinin seçildiÄŸini tespit eden valiliÄŸin veya Bakanlığın baÅŸvurusu üzerine mahkeme, bu kiÅŸinin görevine son verir. Mahkemenin kararı kesindir.

(4) Genel kurul dışındaki organlara seçilen üyelerin ad ve soyadları ile açılan ve kapatılan ÅŸubeler, ilgili valiliÄŸe bildirilir ve 7 nci maddenin ikinci fıkrasına göre ilan edilir.

(5) Genel kurul dışındaki organlara seçilenlerin 6 ncı maddede sayılan suçlardan biri ile mahkûm olmaları hâlinde görevleri kendiliÄŸinden sona erer.

(6) KuruluÅŸ ve ÅŸube yönetim, denetleme ve disiplin kurulu üyelerinin görevleri, milletvekili veya belediye baÅŸkanı seçilmeleri hâlinde kendiliÄŸinden son bulur.

(7) Tüzükte daha yüksek bir yeter sayı öngörülmemiÅŸse, genel kurul dışında kalan organlar için; toplantı yeter sayısı kurul üye sayısının salt çoÄŸunluÄŸu, karar yeter sayısı toplantıya katılanların salt çoÄŸunluÄŸudur.

Genel kurulun oluşması

MADDE 10 – (1) KuruluÅŸların genel kurulu, tüzüÄŸüne göre üye veya delegelerden oluÅŸur. KuruluÅŸ ve ÅŸubelerin yönetim, denetleme ve disiplin kurulu üyeleri, bu sıfatla kendi genel kurullarına delege olarak katılır.

(2) Delege sıfatı, bir sonraki olaÄŸan genel kurul için yapılacak delege seçimi tarihine kadar devam eder.

(3) Delege seçiminin usul ve esasları kuruluÅŸun tüzüÄŸü ile belirlenir. Ancak tüzüklere delege seçilebilmeyi engelleyici hükümler konulamaz.

Genel kurulun görev ve yetkileri

MADDE 11 – (1) Genel kurulun görev ve yetkileri ÅŸunlardır:

a) Organların seçimi

b) Tüzük deÄŸiÅŸikliÄŸi

c) Yapılacak ilk genel kurula sunulması ve geçmiÅŸe etkili olmaması kaydıyla ilgili makamlar veya mahkemelerce kanuna aykırı görülerek düzeltilmesi istenen konular hakkında yönetim kuruluna yetki verilmesi

ç) Yönetim kurulu ve denetleme kurulu raporları ile yeminli mali müÅŸavir raporlarının görüÅŸülmesi

d) Yönetim kurulu ve denetleme kurulunun ibrası

e) Bütçenin kabulü

f) Yönetim kurulu, denetleme kurulu ve disiplin kurulu üyelerine verilecek ücret, tazminat, ödenek ve yolluklar ile sosyal hakların belirlenmesi

g) Taşınmaz satın alınması veya mevcut taşınmazların satılması hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi

ÄŸ) Üst kuruluÅŸ kurucusu olma, üst kuruluÅŸlara üye olma veya üyelikten çekilme

h) Åžube açma, birleÅŸtirme veya kapatma, bu konuda tüzükte belirlenen esaslar doÄŸrultusunda yönetim kuruluna yetki verilmesi

ı) Birleşme veya katılma

i) Uluslararası kuruluÅŸun kurucusu olma, uluslararası kuruluÅŸlara üye olma veya üyelikten çekilme

j) KuruluÅŸun feshi

k) Mevzuat veya tüzükte genel kurulca yapılması öngörülen diÄŸer iÅŸlemleri yerine getirme ve baÅŸka bir organa bırakılmamış konuları karara baÄŸlama

(2) Åžube genel kurulları, sadece birinci fıkranın (a), (ç), (d) ve (k) bentlerinde belirtilen görevleri yerine getirir. Åžube genel kurullarının mali ibra yetkisi yoktur.

Genel kurulun toplantı zamanı

MADDE 12 – (1) KuruluÅŸların ilk genel kurulu tüzel kiÅŸiliÄŸin kazanılmasından, ÅŸubelerin ilk genel kurulu ise kuruluÅŸ tarihinden itibaren altı ay içinde yapılır.

(2) OlaÄŸan genel kurul en geç dört yılda bir toplanır.

(3) Ä°ki genel kurul toplantısı arasındaki döneme ait faaliyet ve hesap raporu, yeminli mali müÅŸavir raporu, denetleme kurulu raporu ve gelecek döneme ait bütçe teklifi toplantı tarihinden on beÅŸ gün önce genel kurula katılacaklara gönderilir.

(4) OlaÄŸanüstü genel kurul, yönetim kurulu veya denetleme kurulunun gerekli gördüÄŸü hâllerde ya da genel kurul üye veya delegelerinin beÅŸte birinin yazılı isteÄŸi üzerine altmış gün içinde yazılı istekteki konuları öncelikle görüÅŸmek üzere toplanır. Talep tarihi itibarıyla olaÄŸan genel kurul toplantı tarihine altı aydan az bir süre kalması hâlinde olaÄŸanüstü genel kurula gidilemez; ancak, isteÄŸe konu olan hususlar olaÄŸan genel kurul gündemine alınır.  . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı

(5) Genel kurula çaÄŸrı yönetim kurulu tarafından yapılır.

(6) Yukarıdaki hükümlere aykırı hareket eden kuruluÅŸ veya ÅŸube yönetim kuruluna; kuruluÅŸun üyelerinden birinin veya durumu tespit eden Bakanlığın baÅŸvurusu üzerine, mahkeme kararıyla iÅŸten el çektirilir. Mahkeme, ayrıca genel kurulu kanun ve tüzük hükümlerine göre en kısa zamanda toplamak ve yeni yönetim kurulu seçilinceye kadar kuruluÅŸu yönetmekle görevli olmak üzere 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri gereÄŸince bir veya üç kayyım tayin eder.

Genel kurulun toplantı ve karar yeter sayıları

MADDE 13 – (1) Genel kurulun toplantı yeter sayısı üye veya delege tam sayısının salt çoÄŸunluÄŸudur. Tüzükte daha yüksek bir yeter sayı belirlenebilir. Ä°lk toplantıda yeter sayı saÄŸlanamazsa ikinci toplantı en çok on beÅŸ gün sonraya bırakılır. Bu toplantıya katılanların sayısı, üye veya delege tam sayısının üçte birinden az olamaz.

(2) Delegelerin veya üyelerin genel kurula katılmaları ve oy kullanmaları engellenemez.

(3) Genel Kurulun karar yeter sayısı toplantıya katılan üye veya delege sayısının salt çoÄŸunluÄŸudur. Ancak bu sayı üye veya delege tam sayısının dörtte birinden az olamaz. Tüzükte daha yüksek bir yeter sayı belirlenmemiÅŸse, tüzük deÄŸiÅŸikliÄŸi, fesih, birleÅŸme, katılma, üst kuruluÅŸun veya uluslararası kuruluÅŸun kurucusu olma, üst kuruluÅŸlara ve uluslararası kuruluÅŸlara üyelik ile üyelikten çekilme hâllerinde karar yeter sayısı üye veya delege tam sayısının salt çoÄŸunluÄŸudur.

Genel kurulda yapılacak seçimlerde uyulacak esaslar

MADDE 14 – (1) Genel kurulda yönetim kurulu, denetleme kurulu ve disiplin kuruluna üye seçimi ile delege seçimi, yargı gözetimi altında serbest, eÅŸit, gizli oy, açık sayım ve döküm esasına ve tüzük hükümlerine göre yapılır.

(2) Seçim yapılacak genel kurul toplantılarından en az on beÅŸ gün önce genel kurula katılacak üye veya delegeleri belirleyen listeler, toplantının gündemi, yeri, günü, saati ve çoÄŸunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya iliÅŸkin hususları belirten bir yazı ile birlikte yetkili seçim kurulu baÅŸkanlığına verilir.

(3) Hâkim, seçime katılacak ve oy kullanacak üye veya delegeleri belirleyen listeleri inceleyerek onaylar ve ilan edilmek üzere bir nüshasını ilgili kuruluÅŸ veya ÅŸubeye verir. Ä°lgili kuruluÅŸ onaylı listeyi genel kurul toplantı tarihinden yedi gün önce kuruluÅŸ merkez veya ÅŸube binasında asmak suretiyle ilan eder. Ä°lan süresi üç gündür.

(4) Ä°lan süresi içerisinde seçim kurulu baÅŸkanlığına yapılacak itirazlar, en geç iki gün içinde incelenir ve kesin olarak karara baÄŸlanır. Bu suretle kesinleÅŸen listeler ile toplantıya iliÅŸkin diÄŸer hususlar hâkim tarafından onaylanarak ilgili kuruluÅŸ veya ÅŸubeye gönderilir.

(5) Seçim kurulu baÅŸkanlığı, kuruluÅŸun üyesi olmayan kiÅŸiler arasından bir baÅŸkan ve seçimlerde aday olmayan üyeler arasından iki üye belirleyerek seçim sandık kurulunu oluÅŸturur. Seçim sandık kurulu yedek baÅŸkan ve üyeleri de aynı ÅŸekilde belirlenir. Seçim sandık kurulu, seçimlerin yapılması ve oyların sayımı ile görevlidir.

(6) Seçimlerde aday olanların listeleri, baÅŸkanlık divanınca düzenlenerek ilgili seçim kurulu baÅŸkanlığına mühürlenmek üzere verilir.

(7) Listede adı bulunanlar, resmî kimlik belgesi göstermek ve listeyi imzalamak suretiyle oy kullanır. Oy, sandık kurulu baÅŸkanı tarafından adayları gösteren ve seçim kurulu baÅŸkanlığınca mühürlenmiÅŸ listedeki isimlerin iÅŸaretlenmesi suretiyle kullanılır. Seçilecek organı oluÅŸturan üye sayısından fazla adayın iÅŸaretlendiÄŸi oy pusulaları ile diÄŸer kâğıtlara yazılan oylar geçersiz sayılır.

(8) Seçim süresinin sonunda seçim sonuçları, seçim sandık kurulu tarafından bir tutanakla tespit edilir ve bir nüshası seçim yerinde asılmak suretiyle duyurulur.

(9) Kullanılan oylar ve diÄŸer belgeler tutanağın bir nüshası ile birlikte üç ay süreyle saklanmak üzere yetkili seçim kurulu baÅŸkanlığına verilir. Seçim sonuçları anılan baÅŸkanlık tarafından derhâl ilan edilir ve ilgili kuruluÅŸ veya ÅŸubesine bildirilir.

(10) Seçimler sırasında sandık kurulu baÅŸkanı ve üyelerine karşı iÅŸlenen suçlar, kamu görevlilerine karşı iÅŸlenmiÅŸ sayılır.

(11) Seçimde görev alan seçim kurulu ve seçim sandık kurulu üyelerine 26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda belirtilen esaslara göre ilgili kuruluÅŸça ücret ödenir.

Seçimlere itiraz

MADDE 15 – (1) Genel kurulda yapılan organ ve delege seçimlerinin devamı sırasında yapılan iÅŸlemlere iliÅŸkin olarak seçim sonuç tutanaklarının düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde yapılacak itirazlar hâkim tarafından aynı gün incelenir ve kesin olarak karara baÄŸlanır. Ä°tiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara baÄŸlanmasından hemen sonra hâkim, 14 üncü madde hükümlerine göre kesin sonuçları ilan eder ve ilgili kuruluÅŸ veya ÅŸubesine bildirir.

(2) Bakanlık veya kuruluÅŸ ya da ÅŸubesinin üye ve delegeleri; kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak genel kurul ve seçim yapılması veya seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük ya da kanuna aykırı uygulama iddiasıyla, bu iÅŸlemlerin veya genel kurulun iptali için genel kurul tarihinden itibaren bir ay içerisinde dava açabilir. Dava basit yargılama usulüne göre iki ay içerisinde sonuçlandırılır. Kararın temyizi hâlinde Yargıtayca on beÅŸ gün içinde kesin olarak karara baÄŸlanır.

(3) Genel kurulun veya genel kurulda yapılan organ seçiminin iptaline karar verildiÄŸi takdirde mahkeme; genel kurulu kanun ve tüzük hükümlerine göre en kısa zamanda toplamak, seçimleri yapmak ve yeni yönetim kurulu seçilinceye kadar kuruluÅŸu yönetmekle görevli olmak üzere, 4721 sayılı Kanun hükümleri gereÄŸince bir veya üç kayyım tayin eder ve görev sürelerini belirler.

Genel kurul dışında yapılan delege seçimi

MADDE 16 – (1) Genel kurul dışında yapılan delege seçimleri üyeler tarafından serbest, eÅŸit, gizli oy, açık sayım ve döküm esasına ve tüzük hükümlerine göre yapılır.

(2) Genel kurul dışında yapılan delege seçimlerine seçim sonuçlarının ilanından sonra iki gün içinde yapılacak itirazlar, mahkeme tarafından kesin olarak karara baÄŸlanır. Delege seçiminin mahkeme tarafından iptal edilmesi hâlinde, seçimler on beÅŸ gün içinde yenilenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Üyelik

Sendika üyeliÄŸi ve üyeliÄŸin kazanılması

MADDE 17 – (1) On beÅŸ yaşını dolduran ve bu Kanun hükümlerine göre iÅŸçi sayılanlar, iÅŸçi sendikalarına üye olabilir.

(2) Bu Kanun anlamında iÅŸveren sayılanlar, iÅŸveren sendikalarına üye olabilir.

(3) Sendikaya üye olmak serbesttir. Hiç kimse sendikaya üye olmaya veya olmamaya zorlanamaz. Ä°ÅŸçi veya iÅŸverenler aynı iÅŸkolunda ve aynı zamanda birden çok sendikaya üye olamaz. Ancak aynı iÅŸkolunda ve aynı zamanda farklı iÅŸverenlere ait iÅŸyerlerinde çalışan iÅŸçiler birden çok sendikaya üye olabilir. Ä°ÅŸçi ve iÅŸverenlerin bu hükme aykırı ÅŸekilde birden çok sendikaya üye olmaları hâlinde sonraki üyelikler geçersizdir.

(4) Bir iÅŸyerinde yardımcı iÅŸlerde çalışan iÅŸçiler de, iÅŸyerinin girdiÄŸi iÅŸkolunda kurulu bir sendikaya üye olabilir.

(5) Sendikaya üyelik, Bakanlıkça saÄŸlanacak elektronik baÅŸvuru sistemine e-Devlet kapısı üzerinden üyelik baÅŸvurusunda bulunulması ve sendika tüzüÄŸünde belirlenen yetkili organın kabulü ile e-Devlet kapısı üzerinden kazanılır. Üyelik baÅŸvurusu, sendika tarafından otuz gün içinde reddedilmediÄŸi takdirde üyelik talebi kabul edilmiÅŸ sayılır. Haklı bir neden gösterilmeden üyelik baÅŸvurusu kabul edilmeyenler, bu kararın kendilerine tebliÄŸinden itibaren otuz gün içinde dava açabilir. Mahkemenin kararı kesindir. Mahkemenin davacı lehine karar vermesi hâlinde üyelik, red kararının alındığı tarihte kazanılmış sayılır.

Üyelik aidatı

MADDE 18 – (1) Üyelik aidatının miktarı kuruluÅŸların tüzüklerinde belirtilen usul ve esaslara göre genel kurul tarafından belirlenir.

(2) Üyelik ve dayanışma aidatları, yetkili iÅŸçi sendikasının iÅŸverene yazılı baÅŸvurusu üzerine, iÅŸçinin ücretinden kesilmek suretiyle ilgili sendikaya ödenir.

(3) Yukarıdaki hükümlere göre ödenmesi gereken aidatı kesmeyen veya kesmesine raÄŸmen bir ay içinde ilgili iÅŸçi sendikasına ödemeyen iÅŸveren, bildirim ÅŸartı aranmaksızın aidat miktarını bankalarca iÅŸletme kredilerine uygulanan en yüksek faiziyle birlikte ödemekle yükümlüdür.

(4) Üye aidatının tahsiline iliÅŸkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Sendika üyeliÄŸinin sona ermesi ve askıya alınması

MADDE 19 – (1) Ä°ÅŸçi veya iÅŸveren, sendikada üye kalmaya veya üyelikten ayrılmaya zorlanamaz.

(2) Her üye, e-Devlet kapısı üzerinden çekilme bildiriminde bulunmak suretiyle üyelikten çekilebilir. E-Devlet kapısı üzerinden yapılan çekilme bildirimi elektronik ortamda eÅŸ zamanlı olarak Bakanlığa ve sendikaya ulaşır.

(3) Çekilme, sendikaya bildirim tarihinden itibaren bir ay sonra geçerlilik kazanır. Çekilenin bir aylık süre içinde baÅŸka bir sendikaya üye olması hâlinde yeni üyelik bu sürenin bitimi tarihinde kazanılmış sayılır.

(4) Sendika üyeliÄŸinden çıkarılma kararı genel kurulca verilir. Karar, e-Devlet kapısı üzerinden Bakanlığa elektronik ortamda bildirilir ve çıkarılana yazı ile tebliÄŸ edilir. Çıkarılma kararına karşı üye, kararın tebliÄŸinden itibaren otuz gün içinde mahkemeye itiraz edebilir. Mahkeme iki ay içinde kesin olarak karar verir. Üyelik, çıkarılma kararı kesinleÅŸinceye kadar devam eder.

(5) Ä°ÅŸveren veya iÅŸveren vekili sıfatını kaybedenlerin sendika ve üst kuruluÅŸlardaki üyelikleri ve görevleri, bu sıfatı kaybettikleri tarihte kendiliÄŸinden sona erer. Ancak, tüzel kiÅŸiliÄŸi temsilen iÅŸveren vekili sıfatı ile iÅŸveren sendikalarına üye olanların bu sıfatı kaybetmeleri hâlinde tüzel kiÅŸiliÄŸin üyeliÄŸi düÅŸmez. Bu durumda iÅŸveren vekilinin kuruluÅŸ organlarındaki görevleri sona erer.

(6) Sosyal Güvenlik Kurumundan yaÅŸlılık veya malullük aylığı ya da toptan ödeme alarak iÅŸten ayrılan iÅŸçilerin sendika üyeliÄŸi sona erer. Ancak çalışmaya devam edenler ile kuruluÅŸ ve ÅŸubelerinin yönetim, denetleme ve disiplin kurullarındaki görevleri sırasında yaÅŸlılık veya malullük aylığı ya da toptan ödeme alanların üyeliÄŸi, görevleri süresince ve yeniden seçildikleri sürece devam eder.

(7) Ä°ÅŸkolunu deÄŸiÅŸtirenin sendika üyeliÄŸi kendiliÄŸinden sona erer.

(8) Ä°ÅŸçi kuruluÅŸu ve ÅŸubelerinin organlarında görev almak üyeliÄŸi sona erdirmez.

(9) Ä°ÅŸçi sendikası üyesinin bir yılı geçmemek üzere iÅŸsiz kalması üyeliÄŸini etkilemez.

(10) Herhangi bir askeri ödev nedeniyle silah altına alınan üyenin üyelik iliÅŸkisi bu süre içinde askıda kalır.

(11) ÜyeliÄŸin kazanılması ile üyeliÄŸin sona ermesine iliÅŸkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Üst kuruluÅŸlara üyelik

MADDE 20 – (1) Üst kuruluÅŸ üyeliÄŸine baÅŸvuru genel kurul kararına baÄŸlıdır. Üst kuruluÅŸ üyeliÄŸi, tüzükte belirlenen yetkili organın kabulüyle kazanılır. Aynı zamanda birden fazla üst kuruluÅŸa üye olunamaz. Aksi hâlde sonraki üyelikler geçersizdir.

(2) Üst kuruluÅŸ üyeliÄŸinden çekilme genel kurul kararına baÄŸlıdır. Çekilme, üst kuruluÅŸa bildirim tarihinden itibaren bir ay sonra geçerlilik kazanır.

(3) Üst kuruluÅŸ üyeliÄŸinden çıkarılma, üst kuruluÅŸ genel kurulu kararıyla olur.

(4) Üye olma, üyelikten çekilme ve çıkarılma kararları, üst kuruluÅŸ tarafından bir ay içerisinde Bakanlığa bildirilir.

Uluslararası iÅŸçi ve iÅŸveren kuruluÅŸlarına üyelik

MADDE 21 – (1) KuruluÅŸlar tüzüklerinde gösterilen amaçlarını gerçekleÅŸtirmek üzere uluslararası iÅŸçi ve iÅŸveren kuruluÅŸlarının kurucusu olabilir, bu kuruluÅŸlara serbestçe üye olabilir ve üyelikten çekilebilir, iÅŸ birliÄŸinde bulunabilir, üye ve temsilci gönderebilir veya kabul edebilir ve dış temsilcilik açabilir.

(2) Uluslararası iÅŸçi ve iÅŸveren kuruluÅŸları DışiÅŸleri Bakanlığının görüÅŸü alınmak suretiyle Ä°çiÅŸleri Bakanlığının izniyle Türkiye’de temsilcilik açabilir ve üst kuruluÅŸlara üye olabilir.

(3) Yukarıdaki fıkralara aykırılık hâlinde Ä°çiÅŸleri Bakanlığınca üyeliÄŸin iptal edilmesi, temsilciliÄŸin faaliyetinin durdurulması veya kapatılması için, kuruluÅŸ merkezinin veya temsilciliÄŸin bulunduÄŸu yerde dava açılabilir.

(4) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde faaliyet gösteren iÅŸçi ve iÅŸveren kuruluÅŸları Türkiye’de kurulu üst kuruluÅŸlara üye olabilir.

Kuruluşların katılması veya birleşmesi

MADDE 22 – (1) Bir kuruluÅŸun aynı nitelikteki bir kuruluÅŸa katılması hâlinde, katılan kuruluÅŸun bütün hak, borç, yetki ve çıkarları katıldığı kuruluÅŸa kendiliÄŸinden geçer.

(2) Aynı nitelikteki bir kuruluÅŸla birleÅŸen kuruluÅŸların bütün hak, borç, yetki ve çıkarları birleÅŸme sonucu meydana getirdikleri yeni tüzel kiÅŸiliÄŸe kendiliÄŸinden geçer.

(3) Katılan veya birleÅŸen kuruluÅŸun üyeleri, kendiliÄŸinden katıldıkları veya yeni meydana getirdikleri kuruluÅŸun üyesi olur.

(4) Katılımın yapıldığı ya da yeni meydana getirilen kuruluÅŸ, durumu bir ay içerisinde Bakanlığa bildirir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Güvenceler

Ä°ÅŸçi kuruluÅŸu yöneticiliÄŸinin güvencesi

MADDE 23 – (1) Ä°ÅŸçi kuruluÅŸunda yönetici olduÄŸu için çalıştığı iÅŸyerinden ayrılan iÅŸçinin iÅŸ sözleÅŸmesi askıda kalır. Yönetici dilerse iÅŸten ayrıldığı tarihte iÅŸ sözleÅŸmesini bildirim süresine uymaksızın veya sözleÅŸme süresinin bitimini beklemeksizin fesheder ve kıdem tazminatına hak kazanır. Yönetici, yöneticilik süresi içerisinde iÅŸ sözleÅŸmesini feshederse kıdem tazminatı fesih tarihindeki emsal ücret üzerinden hesaplanır.

(2) Ä°ÅŸ sözleÅŸmesi askıya alınan yönetici; sendikanın tüzel kiÅŸiliÄŸinin sona ermesi, seçime girmemek, yeniden seçilmemek veya kendi isteÄŸi ile çekilmek suretiyle görevinin sona ermesi hâlinde, sona erme tarihinden itibaren bir ay içinde ayrıldığı iÅŸyerinde iÅŸe baÅŸlatılmak üzere iÅŸverene baÅŸvurabilir. Ä°ÅŸveren, talep tarihinden itibaren bir ay içinde bu kiÅŸileri o andaki ÅŸartlarla eski iÅŸlerine veya eski iÅŸlerine uygun bir diÄŸer iÅŸe baÅŸlatmak zorundadır. Bu kiÅŸiler süresi içinde iÅŸe baÅŸlatılmadığı takdirde, iÅŸ sözleÅŸmeleri iÅŸverence feshedilmiÅŸ sayılır.

(3) Yukarıda sayılan nedenler dışında yöneticilik görevi sona eren sendika yöneticisine ise baÅŸvuruları hâlinde iÅŸveren tarafından kıdem tazminatı ödenir. Ödenecek tazminatın hesabında, iÅŸyerinde çalışılmış süreler göz önünde bulundurulur ve fesih anında emsalleri için geçerli olan ücret ve diÄŸer hakları esas alınır. Ä°ÅŸçinin iÅŸ kanunlarından doÄŸan hakları saklıdır.

Ä°ÅŸyeri sendika temsilciliÄŸinin güvencesi

MADDE 24 – (1) Ä°ÅŸveren, iÅŸyeri sendika temsilcilerinin iÅŸ sözleÅŸmelerini haklı bir neden olmadıkça ve nedenini yazılı olarak açık ve kesin ÅŸekilde belirtmedikçe feshedemez. Fesih bildiriminin tebliÄŸi tarihinden itibaren bir ay içinde, temsilci veya üyesi bulunduÄŸu sendika dava açabilir.

(2) Dava basit yargılama usulüne göre sonuçlandırılır. Mahkemece verilen kararın temyizi hâlinde Yargıtay kesin olarak karar verir.

(3) Temsilcinin iÅŸe iadesine karar verilirse fesih geçersiz sayılarak temsilcilik süresini aÅŸmamak kaydıyla fesih tarihi ile kararın kesinleÅŸme tarihi arasındaki ücret ve diÄŸer hakları ödenir. Kararın kesinleÅŸmesinden itibaren altı iÅŸ günü içinde temsilcinin iÅŸe baÅŸvurması ÅŸartıyla, altı iÅŸ günü içinde iÅŸe baÅŸlatılmaması hâlinde, iÅŸ iliÅŸkisinin devam ettiÄŸi kabul edilerek ücreti ve diÄŸer hakları temsilcilik süresince ödenmeye devam edilir. Bu hüküm yeniden temsilciliÄŸe atanma hâlinde de uygulanır.

(4) Ä°ÅŸveren, yazılı rızası olmadıkça iÅŸyeri sendika temsilcisinin iÅŸyerini deÄŸiÅŸtiremez veya iÅŸinde esaslı tarzda deÄŸiÅŸiklik yapamaz. Aksi hâlde deÄŸiÅŸiklik geçersiz sayılır.

(5) Bu madde hükümleri iÅŸyerinde çalışmaya devam eden yöneticiler hakkında da uygulanır.

Sendika özgürlüÄŸünün güvencesi

MADDE 25 – (1) Ä°ÅŸçilerin iÅŸe alınmaları; belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri, belli bir sendikadaki üyeliÄŸi sürdürmeleri veya üyelikten çekilmeleri veya herhangi bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları ÅŸartına baÄŸlı tutulamaz.

(2) Ä°ÅŸveren, bir sendikaya üye olan iÅŸçilerle sendika üyesi olmayan iÅŸçiler veya ayrı sendikalara üye olan iÅŸçiler arasında, çalışma ÅŸartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamaz. Ücret, ikramiye, prim ve paraya iliÅŸkin sosyal yardım konularında toplu iÅŸ sözleÅŸmesi hükümleri saklıdır.

(3) Ä°ÅŸçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iÅŸ saatleri dışında veya iÅŸverenin izni ile iÅŸ saatleri içinde iÅŸçi kuruluÅŸlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı iÅŸten çıkarılamaz veya farklı iÅŸleme tabi tutulamaz.

(4) Ä°ÅŸverenin fesih dışında yukarıdaki fıkralara aykırı hareket etmesi hâlinde iÅŸçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilir.

(5) Sendikal bir nedenle iÅŸ sözleÅŸmesinin feshi hâlinde iÅŸçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. Ä°ÅŸ sözleÅŸmesinin sendikal nedenle feshedildiÄŸinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre iÅŸçinin baÅŸvurusu, iÅŸverenin iÅŸe baÅŸlatması veya baÅŸlatmaması ÅŸartına baÄŸlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak iÅŸçinin iÅŸe baÅŸlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. Ä°ÅŸçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.

(6) Ä°ÅŸ sözleÅŸmesinin sendikal nedenle feshedildiÄŸi iddiası ile açılacak davada, feshin nedenini ispat yükümlülüÄŸü iÅŸverene aittir. Feshin iÅŸverenin ileri sürdüÄŸü nedene dayanmadığını iddia eden iÅŸçi, feshin sendikal nedene dayandığını ispatla yükümlüdür.

(7) Fesih dışında iÅŸverenin sendikal ayrımcılık yaptığı iddiasını iÅŸçi ispat etmekle yükümlüdür. Ancak iÅŸçi sendikal ayrımcılık yapıldığını güçlü biçimde gösteren bir durumu ortaya koyduÄŸunda, iÅŸveren davranışının nedenini ispat etmekle yükümlü olur.

(8) Yukarıdaki hükümlere aykırı olan toplu iÅŸ sözleÅŸmesi ve iÅŸ sözleÅŸmesi hükümleri geçersizdir.

(9) Ä°ÅŸçinin iÅŸ kanunları ve diÄŸer kanunlara göre sahip olduÄŸu hakları saklıdır.

BEŞİNCÄ° BÖLÜM

Faaliyetler

Kuruluşların faaliyetleri

MADDE 26 – (1) KuruluÅŸlar, tüzüklerinde yer alan konularda serbestçe faaliyette bulunur.

(2) KuruluÅŸlar, çalışma hayatından, mevzuattan, örf ve adetten doÄŸan uyuÅŸmazlıklarda iÅŸçi ve iÅŸverenleri temsilen; sendikalar, yazılı baÅŸvuruları üzerine iÅŸ sözleÅŸmesinden ve çalışma iliÅŸkisinden doÄŸan hakları ile sosyal güvenlik haklarında üyelerini ve mirasçılarını temsilen dava açmak ve bu nedenle açılmış davada davayı takip yetkisine sahiptir. Yargılama sürecinde üyeliÄŸin sona ermesi üyenin yazılı onay vermesi kaydıyla bu yetkiyi etkilemez.

(3) KuruluÅŸlar, faaliyetlerinden yararlanmada üyeleri arasında eÅŸitlik ilkesi ve ayrımcılık yasaklarına uymakla yükümlüdür. KuruluÅŸlar, faaliyetlerinde toplumsal cinsiyet eÅŸitliÄŸini gözetir.

(4) KuruluÅŸların kendi faaliyetleri ile üyelerine saÄŸladıkları hak ve çıkarların üyesi olmayanlara uygulanması, bu Kanunun yedinci ila on ikinci bölümlerinde yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla yazılı onaylarına baÄŸlıdır.

(5) KuruluÅŸlar, tüzükleriyle belirlenen amaçları dışında faaliyette bulunamaz.

(6) Ä°ÅŸçiler ve iÅŸçi kuruluÅŸları iÅŸveren kuruluÅŸlarına, iÅŸveren kuruluÅŸları da iÅŸçi kuruluÅŸlarına üye olamaz; gerek doÄŸrudan doÄŸruya, gerek temsilcileri veya mensupları veya araya koyacakları diÄŸer kimseler aracılığıyla biri diÄŸerinin kurulmasına, yönetim ve faaliyetine müdahalede bulunamaz.

(7) KuruluÅŸlar siyasi partilerin ad, amblem, rumuz veya iÅŸaretlerini kullanamaz.

(8) KuruluÅŸlar ticaretle uÄŸraÅŸamaz. Ancak, kuruluÅŸlar genel kurul kararıyla nakit mevcudunun yüzde kırkından fazla olmamak kaydıyla sanayi ve ticaret kuruluÅŸlarına yatırımda bulunabilir.

(9) KuruluÅŸlar elde ettikleri gelirleri üyeleri ve mensupları arasında dağıtamaz. Ancak sendikaların grev ve lokavt süresince tüzüklerine göre üyelerine yapacakları yardımlar ile kuruluÅŸların eÄŸitim amaçlı yardımları bu hükmün dışındadır.

Ä°ÅŸyeri sendika temsilcisinin atanması ve görevleri

MADDE 27 –(1) Toplu iÅŸ sözleÅŸmesi yapmak üzere yetkisi kesinleÅŸen sendika; iÅŸyerinde iÅŸçi sayısı elliye kadar ise bir, elli bir ile yüz arasında ise en çok iki, yüz bir ile beÅŸ yüz arasında ise en çok üç, beÅŸ yüz bir ile bin arasında ise en çok dört, bin bir ile iki bin arasında ise en çok altı, iki binden fazla ise en çok sekiz iÅŸyeri sendika temsilcisini iÅŸyerinde çalışan üyeleri arasından atayarak on beÅŸ gün içinde kimliklerini iÅŸverene bildirir. Bunlardan biri baÅŸ temsilci olarak görevlendirilebilir. Temsilcilerin görevi, sendikanın yetkisi süresince devam eder.

(2) Sendika tüzüÄŸünde iÅŸyeri sendika temsilcisinin seçimle belirlenmesine iliÅŸkin hüküm bulunması hâlinde, seçilen üye temsilci olarak atanır.

(3) Ä°ÅŸyeri sendika temsilcileri ve baÅŸ temsilcisi; iÅŸyeri ile sınırlı olmak kaydı ile iÅŸçilerin dileklerini dinlemek ve ÅŸikâyetlerini çözümlemek, iÅŸçi ve iÅŸveren arasındaki iÅŸ birliÄŸini, çalışma barışını ve uyumunu saÄŸlamak, iÅŸçilerin hak ve çıkarlarını gözetmek ve iÅŸ kanunları ile toplu iÅŸ sözleÅŸmelerinde öngörülen çalışma ÅŸartlarının uygulanmasına yardımcı olmakla görevlidir.

(4) Ä°ÅŸyeri sendika temsilcileri, iÅŸyerindeki iÅŸlerini aksatmamak ve iÅŸ disiplinine aykırı olmamak ÅŸartı ile görevlerini yerine getirir. Ä°ÅŸyerlerinde, sendika temsilcilerine görevlerini hızlı ve etkili biçimde yapmalarına imkân verecek kolaylıklar saÄŸlanır.

ALTINCI BÖLÜM

Kuruluşların Gelirleri, Denetimi ve Kapatılması

Kuruluşların gelirleri ve giderleri

MADDE 28 – (1) KuruluÅŸların gelirleri;

a) Üyelik ve dayanışma aidatları,

b) Tüzüklerine göre yapabilecekleri faaliyetlerden saÄŸlanacak gelirler,

c) Bağışlar,

ç) Mal varlığı gelirleri, mal varlığı deÄŸerlerinin devir, temlik ve satışlarından doÄŸan kazançlardan,

ibarettir.

(2) KuruluÅŸlar; kamu kurum ve kuruluÅŸları, siyasi partiler, esnaf ve küçük sanatkâr kuruluÅŸları ile kamu kurumu niteliÄŸindeki meslek kuruluÅŸlarından yardım ve bağış alamaz.

(3) Ä°ÅŸçi kuruluÅŸları, iÅŸverenler ve bu Kanun ve diÄŸer kanunlara göre kurulan iÅŸveren kuruluÅŸlarından; iÅŸveren kuruluÅŸları da iÅŸçilerden ve bu Kanun ve diÄŸer kanunlara göre kurulu iÅŸçi kuruluÅŸlarından yardım ve bağış alamaz. KuruluÅŸlar, yurt dışındaki kiÅŸi, kurum ve kuruluÅŸlardan Bakanlığa önceden bildirimde bulunmak suretiyle yardım ve bağış alabilir. Ancak, iÅŸçi kuruluÅŸları yurt dışında kurulu iÅŸveren ve iÅŸveren kuruluÅŸlarından; iÅŸveren kuruluÅŸları ise iÅŸçi ve iÅŸçi kuruluÅŸlarından yardım ve bağış alamaz. Nakdî yardım ve bağışların bankalar aracılığıyla alınması zorunludur.

(4) Yukarıdaki hükümlere aykırı olarak yardım ve bağış alınması hâlinde üyelerden birinin veya Bakanlığın baÅŸvurması üzerine, mahkeme kararıyla, alınan yardım Hazineye aktarılır.

(5) KuruluÅŸlar, tüm nakdî gelirlerini bankaya yatırmak zorundadır. Zorunlu giderleri için kasalarında tutacakları nakit miktarı genel kurullarınca belirlenir.

(6) KuruluÅŸlar, gelirlerini bu Kanunda ve tüzüklerinde gösterilen faaliyetleri dışında kullanamaz veya bağışlayamaz.

(7) KuruluÅŸlar; yönetim kurulu kararıyla ve nakit mevcudunun yüzde onunu aÅŸmamak kaydıyla yurt içi ve yurt dışındaki doÄŸal afet bölgelerine doÄŸrudan veya yetkili makamlar aracılığıyla konut, eÄŸitim ve saÄŸlık tesisleri kurulması amacıyla kamu kurum ve kuruluÅŸlarına ayni ve nakdî yardımda bulunabilir.

Kuruluşların denetimi ve şeffaflık

MADDE 29 – (1) KuruluÅŸların denetimi, kanun ve kuruluÅŸun tüzük hükümlerine göre denetleme kurulları tarafından yapılır. Denetimde, yönetim ve iÅŸleyiÅŸin, gelir, gider ve bilançoların ve bunlarla ilgili iÅŸlemlerin kanun, tüzük ve genel kurul kararlarına uygunluÄŸu incelenir.

(2) KuruluÅŸların gelir ve giderlerine iliÅŸkin mali denetimleri, en geç iki yılda bir 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali MüÅŸavirlik ve Yeminli Mali MüÅŸavirlik Kanununa göre denetim yetkisine sahip yeminli mali müÅŸavirlerce yapılır. Bu denetimin yapılmış olması, denetleme kurulunun yükümlülüÄŸünü ortadan kaldırmaz.

(3) KuruluÅŸlar; faaliyet, dış denetim ve denetleme kurulu raporları ile genel kurul kararlarını uygun vasıtalarla derhâl yayınlar.

(4) KuruluÅŸların ve ÅŸubelerin kurucu ve yöneticileri, kendileri, eÅŸleri ve velayetleri altında bulunan çocuklarına ait mal bildirimlerini 19/4/1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, RüÅŸvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ve ilgili yönetmeliklere göre vermek zorundadır.

(5) Ä°ç ve dış denetim esasları, iÅŸçi ve iÅŸveren konfederasyonlarının görüÅŸleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Tutulacak defter ve kayıtlar

MADDE 30 – (1) KuruluÅŸlar, aÅŸağıda yazılı defter ve kayıtları tutmak zorundadır:

a) Üye kayıt ve üyelik sona erme listeleri

b) Genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu ve disiplin kurulu karar defterleri

c) Gelen ve giden evrak kayıt defterleri ile zimmet defteri

ç) Aidat kayıtları, yevmiye ve envanter defterleri ile defterikebir

d) Gelirlere ilişkin kayıt ve defterler

(2) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre demirbaÅŸ sınıfına giren her türlü eÅŸya veya malzeme demirbaÅŸ defterine kaydedilir.

(3) KuruluÅŸların tutmak zorunda oldukları dosya, üye kayıt ve üyelik sona erme listeleri, defter ve kayıtlar ile bunların tutulmasındaki usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Kapatma

MADDE 31 – (1) Anayasada belirtilen Cumhuriyetin niteliklerine ve demokratik esaslara aykırı faaliyetlerde bulunan kuruluÅŸ, merkezlerinin bulunduÄŸu yer Cumhuriyet BaÅŸsavcısının talebi üzerine mahkeme kararı ile kapatılır. Aykırı davranış bireysel olarak yöneticiler tarafından gerçekleÅŸtirildiÄŸi takdirde, mahkemece sadece o yöneticilerin görevine son verilmesine karar verilir.

(2) Yukarıdaki fıkra uyarınca açılan davalar nedeniyle mahkeme, yargılama süresince talep üzerine veya resen kuruluÅŸun faaliyetlerinin durdurulmasına ve yöneticilerinin geçici olarak görevden alınmasına karar verebilir.

(3) Yukarıdaki hükümler veya bu Kanunda öngörülen diÄŸer faaliyeti durdurma hâllerinde, kuruluÅŸların mallarının yönetimi ve çıkarlarının korunması ve durdurma süresi sonunda yeniden faaliyete geçebilmesi için genel kurul yapılması, 4721 sayılı Kanun hükümleri gereÄŸince tayin olunacak bir veya üç kayyım tarafından saÄŸlanır.

KuruluÅŸun sona ermesi hâlinde malların devri

MADDE 32 – (1) TüzüÄŸünde hüküm bulunması kaydıyla tüzel kiÅŸiliÄŸi sona eren sendikanın mal varlığı bu Kanuna göre kurulmuÅŸ aynı nitelikteki bir kuruluÅŸa ya da üyesi bulunduÄŸu üst kuruluÅŸa; üst kuruluÅŸ üyesi deÄŸilse aynı nitelikteki bir üst kuruluÅŸa bırakılabilir. Üst kuruluÅŸun sona ermesi hâlinde, mal varlığı üyesi bulunan kuruluÅŸlara bırakılabilir. Tüzükte hüküm bulunmaması hâlinde feshe karar veren genel kurul, mal varlığını yukarıdaki esaslara göre devredebilir.  . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı

(2) Tüzükte hüküm olmaması ya da fesih hâlinde; genel kurul kararının bulunmaması veya devrin ilgili kuruluÅŸ tarafından kabul edilmemesi hâlinde, tasfiye sonucunda kalacak paralar Ä°ÅŸsizlik Sigortası Fonuna aktarılır ve mallar Türkiye Ä°ÅŸ Kurumuna devredilir.

DEVAMI Ä°ÇÄ°N TIKLAYINIZ