DOĞAL MİNERALLİ SULAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

Sağlık Bakanlığından:
DOÄžAL MÄ°NERALLÄ° SULAR HAKKINDA YÖNETMELÄ°KTE DEĞİŞİKLÄ°K YAPILMASINA DAÄ°R YÖNETMELÄ°K
             MADDE 1 – 1/12/2004 tarihli ve 25657 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan DoÄŸal Mineralli Sular Hakkında YönetmeliÄŸin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi aÅŸağıdaki ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ ve aynı fıkraya (s) bendi eklenmiÅŸtir.
             “e) DoÄŸal mineralli su: YerkabuÄŸunun çeÅŸitli derinliklerinde uygun jeolojik ÅŸartlarda doÄŸal olarak oluÅŸan, bir veya daha fazla kaynaktan yeryüzüne kendiliÄŸinden çıkan veya teknik usullerle çıkartılan, mineral içeriÄŸi, kalıntı elementleri ve diÄŸer bileÅŸenleri ile tanımlanan, her türlü kirlenme riskine karşı korunmuÅŸ, mikrobiyolojik yönden uygun ve bu YönetmeliÄŸin 5 inci, 6 ncı ve 7 nci maddelerinde belirtilen özellikleri haiz olup 8 inci maddeye göre onaylanan suları”,
             “s) Koruma alanı: Kaynak ve bunların baÄŸlı olduÄŸu jeotermal sistemin; bozulmasına, kirlenmesine ve sürdürülebilir özelliÄŸinin yitirilmesine neden olacak dış etkenlerden korumak amacıyla sahanın jeolojik, hidrojeolojik yapısı, iklim koÅŸulları, zemin cinsi ve tipleri, drenaj sahası sınırı, kaynak ve kuyu çevresindeki yerleÅŸim birimleri, endüstri tesisleri, çevrenin topografik yapısı gibi unsurlara baÄŸlı olarak belirlenmiÅŸ, önlemler alınması gereken, içerisinde yapılan faaliyetlerin kontrol ve denetime tâbi olduÄŸu ve gerektiÄŸinde yapılaÅŸma ve arazi kullanım faaliyetleri kısıtlanabilir alanları,”
             MADDE 2 – Aynı YönetmeliÄŸin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Ä°stenmeyen Maddeler” baÅŸlığı “DoÄŸal Mineralli Sularda KendiliÄŸinden Bulunan BileÅŸenler ve Aşıldığı Takdirde Halk SaÄŸlığı Açısından Risk OluÅŸturabilecek Maksimum Limitler” ÅŸeklinde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ ve aynı fıkranın (b) bendinde yer alan “Bulunabilecek maksimum miktar mg/L” sütun baÅŸlığı altında bulunan “Sülfür” parametresine ait “0.05” ve “Alüminyum” parametresine ait “0.2” deÄŸerleri yürürlükten kaldırılmıştır.
             MADDE 3 – Aynı YönetmeliÄŸin 7 nci maddesi aÅŸağıdaki ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
             “MADDE 7 – DoÄŸal mineralli sular mikrobiyolojik özellikleri bakımından aÅŸağıdaki nitelikleri haiz olmalıdır:
             a) Kaynaktan alınan numunede toplam koloni sayısı 20-22 oC’de 72 saatte agar-agar veya agar-jelatin karışımında mililitrede 20’yi ve 37 oC’de 24 saatte agar-agar karışımında mililitrede 5’i geçmemelidir.
             b) ÅžiÅŸelenmiÅŸ numunede toplam koloni sayısı, 20-22 oC’de 72 saatte agar-agar veya agar-jelatin karışımında mililitrede 100’ü ve 37 oC’de 24 saatte agar-agarda mililitrede 20’yi geçmemelidir. Toplam koloni sayımı; ÅŸiÅŸelenmeyi takiben ısısı 4 oC ± 1 oC olan ortamda muhafaza edilen numunede 12 saat içerisinde yapılmalıdır.
             c) Pazarlama sürecinde doÄŸal mineralli suyun yeniden canlanabilir toplam koloni sayısı, sadece kaynağında bulunan bakteri sayısındaki normal artıştan kaynaklanan miktar kadar olabilir. DoÄŸal mineralli su, organoleptik olarak kusursuz olmalıdır.
             ç) Kaynakta ve satış süresince doÄŸal mineralli su, aÅŸağıdakileri içermemelidir.
             1) Parazit ve patojen mikroorganizma,
             2) 250 ml’lik numunede E. coli, diÄŸer koliformlar ve fekal streptokoklar,
             3) 50 ml’lik numunede sülfit redükte eden sporlu anaeroblar,
             4) 250 ml’lik numunede pseudomonas aeruginosa.”
             MADDE 4 – Aynı YönetmeliÄŸin 8 inci maddesinin birinci fıkrası aÅŸağıdaki ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
             “DoÄŸal mineralli sular jeolojik ve hidrojeolojik, fiziksel, kimyasal, fiziko-kimyasal ve mikrobiyolojik yönden Ek-1’de belirtilen deÄŸerlendirme kriterlerine göre Bakanlıkça oluÅŸturulacak bilimsel deÄŸerlendirme komisyonunca incelenir ve komisyonun görüÅŸü dikkate alınarak Bakanlıkça onaylanır. DoÄŸal mineralli suya ait fiziksel, kimyasal, fiziko-kimyasal ve mikrobiyolojik analiz sonuçları, baÅŸvuru tarihi itibarıyla bir yıldan daha eski tarihli olamaz. DoÄŸal mineralli su hem kaynakta hem de ÅŸiÅŸelendikten sonra özellikle 1000 mg/L veya üzeri katı madde ya da 250 mg/L veya üzeri karbondioksit içeriyorsa veya etikette suyun niteliklerine iliÅŸkin 25 inci maddede zorunlu kılınanların dışındaki bilgilere yer verilmek isteniyorsa, üreticinin talebi üzerine ya da Bakanlıkça gerekli görüldüÄŸü takdirde farmakolojik, fizyolojik ve klinik yönden de incelenir.”
             MADDE 5 – Aynı YönetmeliÄŸin 10 uncu maddesinin ikinci ve dördüncü fıkraları sırasıyla aÅŸağıdaki ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
             “BaÅŸvurunun müdürlüÄŸe intikali üzerine; doÄŸal mineralli suyun kaynağı, müdürlük elemanları kontrolünde numune alınacak ÅŸekle getirtilir. Ä°nceleme Kurulu, kaynağı ve tesis yerini mahallinde tetkik eder. Yapılan tetkikler sonucunda, kaynağın tanımına uygunluÄŸunun tespit edilmesi halinde müdürlük, tekniÄŸine uygun olarak kaynaktan gerekli numuneleri alır; debi ve sıcaklık gibi mahallinde yapılması gereken ölçümleri yapar; kaptaj ve kaynağın yeri ile 11/12/2007 tarihli ve 26727 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Jeotermal Kaynaklar ve DoÄŸal Mineralli Sular Kanunu Uygulama YönetmeliÄŸi kapsamında hazırlanmış kaynağın etrafında bırakılacak koruma alanı mesafesi ve tesisin inÅŸa edileceÄŸi arazinin yeri ve gerekli olan diÄŸer hususlara da yer verilerek ön raporu detaylı ÅŸekilde hazırlar.”
             “Tesis izni ve iÅŸletme izni için yaptırılan analizlerin ödenmesine iliÅŸkin masraflar doÄŸal mineralli su sahibi tarafından karşılanır.”
             MADDE 6 – Aynı YönetmeliÄŸin 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “biyolog” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya çevre mühendisi,” ibaresi eklenmiÅŸtir.
             MADDE 7 – Aynı YönetmeliÄŸin 12 nci maddesinin birici fıkrasının (ı) bendi aÅŸağıdaki ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
             “ı) Bütün üniteler ile Jeotermal Kaynaklar ve DoÄŸal Mineralli Sular Kanunu Uygulama YönetmeliÄŸi hükümlerine göre hazırlanmış kaynak koruma alanını da gösterecek ÅŸekilde hazırlanmış genel vaziyet planı.”
             MADDE 8 – Aynı YönetmeliÄŸin 13 üncü maddesinin baÅŸlığı “Dosya tanzimi ve tesis izni” olarak deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ ve aynı maddenin birinci fıkrasının (i) ve (k) bentleri aÅŸağıdaki ÅŸekilde düzenlenerek (f) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
             “i) DoÄŸal mineralli suyun bulunduÄŸu arazinin, koruma alanının birinci zon sınırını kapsayacak ÅŸekilde mülkiyet izni, yer baÅŸka gerçek veya tüzel kiÅŸiye ait ise noter onaylı anlaÅŸma örneÄŸi, hisseli tapularda diÄŸer hissedarların noter onaylı muvafakati veya ilgili mahkemeden alınacak karar,”
             “k) DoÄŸal mineralli suya ait, 3/6/2007 tarihli ve 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve DoÄŸal Mineralli Sular Kanunu gereÄŸince il özel idaresinden alınmış iÅŸletme ruhsatının onaylanmış örneÄŸi,”
             MADDE 9 – Aynı YönetmeliÄŸin 16 ncı maddesinin birinci fıkrası yürürlükten kaldırılmış ve ikinci fıkrası aÅŸağıdaki ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
             “Jeotermal Kaynaklar ve DoÄŸal Mineralli Sular Kanunu Uygulama YönetmeliÄŸi hükümlerine göre hazırlanmış kaynak koruma alanı ile ilgili hususlar projesinde gösterilir ve gerekçesi ayrıntılı olarak Kurul ön raporunda belirtilir.”
             MADDE 10 – Aynı YönetmeliÄŸin 23 üncü maddesine aÅŸağıdaki üçüncü fıkra eklenmiÅŸtir.
             “Geri dönüÅŸlü polikarbonat damacanalarda suyun adı ve/veya ÅŸirket ismi ve/veya tescilli amblemi veya logosu kabartma ÅŸeklinde kap üzerine yazılır ve bu kaplara farklı firmalara ait su dolumu yapılamaz.”
             MADDE 11 – Aynı YönetmeliÄŸin 25 inci maddesi baÅŸlığı ile birlikte aÅŸağıdaki ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
             “Etiket bilgileri ve tanıtım
             MADDE 25 –DoÄŸal mineralli suların etiketinde suyun adı, cinsi, imla edildiÄŸi (doldurulduÄŸu) yerin adresi, valilikçe verilen iznin tarih ve sayısı, valiliÄŸin uygun gördüÄŸü uyarılar, etiket bilgilerinin okunmasına engel olmayacak ÅŸekilde resim ve figür, ayırma iÅŸlemi gibi valiliÄŸin izni ile suya uygulanan iÅŸlemler ve doÄŸal mineralli suyun sahip olduÄŸu anyon ve katyonlardan; florür, bikarbonat, klorür, sülfat, kalsiyum, magnezyum, potasyum, sodyum ve demir parametreleri yer alır. Ä°mal ve son kullanma tarihi, parti seri numarası etikete veya kabın üzerine görünür bir ÅŸekilde yazılır. DoÄŸal mineralli suların ticarî tanımlaması veya ticarî ismi, kaynağın ismini veya kaynağın bulunduÄŸu yerin ismini yansıtmıyorsa; kaynağın ismi veya kaynağın bulunduÄŸu yerin ismi, bu ticarî tanımlama veya ticarî isim için kullanılan harflerin en büyüÄŸünün yükseklik ve geniÅŸlik olarak en az bir buçuk katına eÅŸit büyüklükte harflerle etiket üzerine yazılır. Ä°ÅŸletmecinin talebi halinde suya ait fiziksel, kimyasal ve fiziko-kimyasal (pH, iletkenlik, toplam minerilizasyon gibi) özelliklerden, müdürlük tarafından alınmış numunenin 10 uncu maddede belirtilen laboratuarlarda analizleri yaptırılmış olmak kaydıyla etikette yer alabilir. Etiket üzerinde yer alması gerekli bilgiler fırınlanmış veya kabartma ya da baskı ÅŸeklinde olabileceÄŸi gibi kâğıt etiket ÅŸeklinde de olabilir. Etiket valilikçe onaylanmadıkça piyasaya sunulamaz. Etikette, 5 inci maddede belirtilen genel özelliklere sahip doÄŸal mineralli sularda 1000 mg/L ve üzerinde katı tortu miktarı bulunması halinde ülkemizdeki geleneksel adı kullanılabilir.
             Kağıt etiketin, doÄŸal mineralli suyun tüketiciye ulaşıncaya kadar ambalaj üzerinde kalmasını saÄŸlayıcı, bozulmasını ve düÅŸmesini önleyici her türlü tedbir iÅŸletmeci tarafından alınır.
             DoÄŸal mineralli suyun adı mutlaka kapak üzerine de yazılır.
             Kap, kapak, ambalaj, etiketlerde ve tanıtımlarda tüketiciyi yanıltıcı bilgi ve sembollere yer verilemez. DoÄŸal mineralli suyun menÅŸei, ruhsat tarihi, analiz sonuçları ve sahipliÄŸine iliÅŸkin diÄŸer veriler hakkında gerçekte doÄŸal mineralli suyun sahip olmadığı özelliklerin doÄŸal mineralli suya atfedilmesi halinde veya ambalajlanmış kaynak ve içme sularının bu Yönetmelik hükümlerini karşılamadığı halde doÄŸal mineralli su olarak nitelendirilmeleri yasaktır. Bu suların doÄŸal mineralli sularla karıştırılma ihtimalinin var olduÄŸu durumlarda kap üzerine mülkiyet adı, ticari marka, marka isimleri, amblem olsa bile resim ve diÄŸer iÅŸaretler kullanılamaz.
             DoÄŸal mineralli suların ozonla zenginleÅŸtirilmiÅŸ hava ile iÅŸleme tâbi tutulması halinde etiketinde “TekniÄŸine uygun olarak, ozonla zenginleÅŸtirilmiÅŸ hava ile oksijenleme iÅŸlemine tabi tutulmuÅŸtur.” uyarısının yer alması zorunludur. Etiket üzerinde yer alacak uyarı, etiket bilgisi ve zemin renginden faklı renkte olmalıdır.
             Kap, kapak, etiket üzerinde, ambalajda veya tanıtımlarda hastalıkların önlenmesi, tedavisi veya bakımına iliÅŸkin doÄŸal mineralli su niteliklerine atfedilen bütün bilgilerin kullanılması yasaktır. Ancak, sindirimi kolaylaÅŸtıran, çocukların beslenmesi için doÄŸal mineralli suyun uygunluÄŸuna iliÅŸkin bilgilere ait özel ifadelere Bakanlık tarafından oluÅŸturulacak bilimsel deÄŸerlendirme komisyonunun görüÅŸü dikkate alınarak Bakanlıkça izin verilmesi durumunda yer verilebilir. Böyle durumlarda Bakanlık önceden Dış Ticaret MüsteÅŸarlığını bilgilendirir.
             Piyasada veya tanıtımlarda doÄŸal mineralli suyun ihtiva ettiÄŸi maddelerin veya doÄŸal mineralli suyun önemli bir niteliÄŸinin vurgulanması açısından aÅŸağıda belirtilen hususlara uyulur ve etiket üzerinde belirtilir:
             a) Katı tortu olarak hesaplanan mineral miktarı 1500 mg/L den fazla ise “zengin mineralli”,
             b) Katı tortu olarak hesaplanan mineral miktarı 500 mg/L den az ise “düÅŸük mineralli”,
             c) Katı tortu olarak hesaplanan mineral miktarı 50 mg/L den az ise “çok düÅŸük mineralli”,
             ÅŸeklinde uyarılar etikette belirtilir.
             Ayrıca doÄŸal mineralli sular, sudaki;
             a) Bikarbonat miktarı 600 mg/L den fazla ise bikarbonatlı,
             b) Sülfat miktarı 200 mg/L den fazla ise sülfatlı,
             c) Klorür miktarı 200 mg/L den fazla ise klorürlü,
             d) Kalsiyum miktarı 150 mg/L den fazla ise kalsiyumlu,
             e) Magnezyum miktarı 50 mg/L den fazla ise magnezyumlu,
             f) Çift deÄŸerli demir miktarı 1 mg/L den fazla ise demirli,
             g) Florür miktarı 1 mg/L den fazla ise florürlü,
             h) Sodyum miktarı 200 mg/L den fazla ise sodyumlu,
             ı) Sodyum miktarı 20 mg/L den az ise sodyum diyetine uygun doÄŸal mineralli su,
             olarak nitelendirilir.
             Ancak doÄŸal mineralli suların fiziko-kimyasal incelenmeleri ve gerekli olduÄŸu hallerde fiziksel, kimyasal ve fiziko-kimyasal araÅŸtırmalar için öngörülen metoda uygun olarak kabul edilmiÅŸ bilimsel yöntemlere göre gerçekleÅŸtirilmiÅŸ farmakolojik, fizyolojik ve klinik incelemeler ile belirlenmesi ÅŸartı ile etikette doÄŸal mineralli suyun niteliklerine iliÅŸkin diÄŸer bilgiler bulundurulabilir.
             DoÄŸal mineralli sular 1,5 mg/L’den fazla florür ihtiva ediyorsa etiketinde; “1,5 mg/L’den fazla florür içermektedir. Bebekler ve 7 yaşından küçük çocuklar için düzenli olarak tüketilmesi uygun deÄŸildir” ibaresinin yer alması zorunludur.
             Ä°kram maksadıyla kullanılmak üzere belirli kiÅŸi veya kuruluÅŸlar adına üretim yapılan hallerde yukarıdaki fıkralarda belirtilen bilgilere ek olarak, adına üretim yapılan kiÅŸinin veya kuruluÅŸun logosuna, adına veya unvanına etiket üzerinde yer verilebilir. Bu ürünler, üretimi yaptıran kiÅŸi veya kuruluÅŸlarca baÅŸkalarına satılamaz. Bu tür üretimler, adına üretim yapılacak kiÅŸinin veya kuruluÅŸun adı veya unvanı, etiket örneÄŸi ve üretim miktarı da belirtilerek her üretim partisinden önce valiliÄŸe bildirilir.
             Etikette, bu maddede belirtilen bilgilerin haricinde bilgi bulundurulamaz.”
             MADDE 12 – Aynı YönetmeliÄŸin 27 nci maddesinin ikinci fıkrasının  (c) bendinde yer alan “mg/L” ibareleri,  “µg/L olarak” deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
             MADDE 13 – Aynı YönetmeliÄŸin 33 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “14” ibaresi “13”  olarak deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir
             MADDE 14 – Aynı YönetmeliÄŸin 38 inci maddesinin dördüncü fıkrası aÅŸağıdaki ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
             “DoÄŸal mineralli su tesisi üçer aylık periyotlarla müdürlük tarafından, gerekli durumlarda Bakanlıkça denetlenir. Bakanlıkça ve Müdürlükçe yapılan denetimlerde alınan numunelerin analiz ücretleri, iÅŸletmeci tarafından ödenir. Müdürlükçe 3 ayda bir yapılan kontrollerde, suyun tüketime sunulmak üzere doldurulacağı nihai dolum yerinden Ek- 3’te ve 7 nci maddede yer alan parametreler ve Bakanlıkça gerekli görüldüÄŸünde yapılan denetimlerde 6 ncı ve 7 nci maddelerdeki parametreler için numuneler alınır. Alınan numuneler 10 uncu maddede belirtilen laboratuvarlarda ilgili parametreler açısından analiz ettirilir. Herhangi bir kontaminasyonun olması halinde dolum yerinin dışındaki noktalardan da gerekli önlemler aldırılarak numuneler alınır. DoÄŸal mineralli suyun dolumu sırasında kirletildiÄŸi ve 7 nci maddede belirtilen mikrobiyolojik özellikleri saÄŸlamadığının tespit edilmesi halinde kirlilik nedenleri yok edilinceye ve 7 nci maddede belirtilen nitelikler saÄŸlanıncaya kadar tesisin faaliyeti durdurulur ve doÄŸal mineralli su dolumuna izin verilmez. Denetimler sonucu uygun çıkmayan sular, 40 ıncı madde uyarınca takibe alınır.”
             MADDE 15 – Aynı YönetmeliÄŸin Ek-1’inde yer alan 1.1.4 satırı aÅŸağıdaki ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
             “1.1.4. Kirlenmeye karşı kaynağın Jeotermal Kaynaklar ve DoÄŸal Mineralli Sular Kanunu Uygulama YönetmeliÄŸi kapsamında hazırlanmış koruma alanı ve alınan tedbirler.”
             MADDE 16 – Aynı YönetmeliÄŸin Ek-3’ünde yer alan ve (b) bendinde bulunan “mg/L” ibareleri, “µg/L” olarak deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
             MADDE 17 – Aynı YönetmeliÄŸin Ek-4 ve Ek-5’i yürürlükten kaldırılmıştır.
             MADDE 18 – Aynı YönetmeliÄŸe aÅŸağıdaki geçici maddeler eklenmiÅŸtir.
             “GEÇÄ°CÄ° MADDE 4 – Bu maddenin yürürlüÄŸe giriÅŸ tarihinden önce izin alan iÅŸletmeciler, izinlerini bu Yönetmelikte belirtilen hususlara uyarak gerekli onay ve izinleri bir yıl içerisinde almak zorundadırlar. Ä°ÅŸletmecilerin bir yıl içerisinde ValiliÄŸe müracaatı durumunda, bir defaya mahsus olmak üzere ruhsat ve etiketler üzerinde gerekli düzeltmeler ücretsiz olarak yapılır.”
             “GEÇÄ°CÄ° MADDE 5 – Geçici 1 inci maddeye göre ruhsatlarını yenileyemeyen tesisler bu maddenin yürürlüÄŸe girdiÄŸi tarihten itibaren üç ay içerisinde tesislerini bu YönetmeliÄŸe göre uyumlaÅŸtırır.”
             MADDE 19 –Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüÄŸe girer. (29/11/2010 tarihinde yayımlandı)
MADDE 20 – Bu Yönetmelik hükümlerini SaÄŸlık Bakanı yürütür.