Hızlı Link
- MADENCİLİK İLE İLGİLİ KANUN VE YÖNETMELİKLER
- MADEN - MERMER RUHSATI NASIL ALINIR?
- SATILIK VEYA RÖDEVANSLA MADEN, MERMER, TAŞ OCAĞI RUHSATLARI
- TÜRKİYE DE MERMERCİLİĞİN TARİHİ
- TARÄ°HTE DOÄžAL TAÅž VE TAÅžLARIN DÄ°LÄ°
- HEYKEL VE HEYKELCİLİĞİN TARİHİ
- DEPREM
- DEMİRİN TARİHÇESİ
- CEVHER ZENGÄ°NLEÅžTÄ°RME
- PATLAYICI MADDE ATEÅžLEYÄ°CÄ° YETERLÄ°LÄ°K BELGESÄ°
- GENEL KÃœLTÃœR
- MADENCÄ°LÄ°K Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° KAYNAKLAR VE KAYNAK LÄ°NKLERÄ°
- SERAMÄ°K
- ABD'YE Ä°HRACAT
HÄ°KAYELER TECRÃœBELER
MADEN Ä°ÅžYERLERÄ°NDE Ä°Åž SAÄžLIÄžI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ (EKLER 1-2)
EK- 1
SONDAJLA MADEN ÇIKARILAN Ä°ÅžLERÄ°N YAPILDIÄžI Ä°ÅžYERLERÄ° Ä°LE YERALTI VE YERÜSTÜ MADEN Ä°ÅžLERÄ°NÄ°N YAPILDIÄžI Ä°ÅžYERLERÄ°NDE UYGULANACAK ASGARÄ° GENEL HÜKÜMLER
1. Organizasyon ve gözetim
1.1. Ä°ÅŸyerlerinin organizasyonu
1.1.1. Ä°ÅŸyerleri tehlikelere karşı yeterli koruma saÄŸlanacak ÅŸekilde organize edilir. Çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸini tehlikeye atmamak için iÅŸyerindeki tehlikeli veya atık maddeler uzaklaÅŸtırılır veya kontrol altında tutularak iÅŸyerinin her zaman düzenli bir durumda olması saÄŸlanır.
1.1.2. Çalışma mahalleri, çalışanların iÅŸlerini kolayca yapabilmeleri için ergonomik esaslara uygun ÅŸekilde tasarlanır ve kurulur.
1.1.3. Ä°ÅŸyerleri, muhtemel çevre ÅŸartlarına dayanabilecek ÅŸekilde tasarlanır, inÅŸa edilir, kurulur, iÅŸletilir, kontrol edilir ve bakımı yapılır. Ä°ÅŸyerlerinin, kullanım amacına uygun yapıda ve saÄŸlamlıkta olması saÄŸlanır.
1.1.4. Çalışma mahallinde çalışanın yalnız çalışması durumunda, uygun gözetim yapılır.
1.1.5. İşyerinin varsa ocağını da kapsayacak şekilde gerekli haberleşme ve iletişim, uygun yollarla sağlanır.
1.1.6. Ä°ÅŸyerlerinde çalışanlara dair kayıtlar tutulur. OcaÄŸa giriÅŸ ve çıkışlar ile çalışanların bulunduÄŸu yerler belirtilerek kayıt altına alınır.
1.1.7. Ocak yönetimince yazılı izin verilmemiÅŸ kimseler ocaÄŸa giremezler. Yazılı izin almış olanlar ise, ocaÄŸa ancak yetkili bir çalışanın eÅŸliÄŸinde girebilirler.
1.1.8. Bu Yönetmelikte öngörülen kayıtların tutulmasından ve saklanmasından iÅŸveren sorumludur.
1.2. Her iÅŸyerinde iÅŸveren tarafından atanmış, çalışmanın devam ettiÄŸi sürece görev yapacak, yeterli beceri ve uzmanlığa sahip sorumlu kiÅŸi veya kiÅŸiler bulunur. Yeterli beceri ve uzmanlığa sahip olmak ÅŸartıyla iÅŸyeri için bu sorumluluÄŸu iÅŸverenin kendisi üstlenebilir. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı .
1.3. Gözetim ve denetim
1.3.1. Yapılan tüm çalışmalarda, çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸinin korunmasının saÄŸlanması için iÅŸverence atanan, yeterli beceri ve uzmanlığa sahip kiÅŸiler tarafından gerekli gözetim ve denetim yapılır. SaÄŸlık ve güvenlik dokümanında, gerekli görülmesi halinde çalışılan yerler gözetim yapan kiÅŸi tarafından her vardiyada en az bir defa kontrol edilir. Yeterli beceri ve uzmanlığa sahip olmak ÅŸartıyla yukarıda belirtilen gözetim görevini iÅŸverenin kendisi üstlenebilir.
1.3.2. Tek vardiyayla çalışılan iÅŸyerlerinde veya tatil gibi güvenliÄŸi riske sokacak kadar ara verilmesinden sonra, çalışanlar ocaÄŸa girmeden ve herhangi bir faaliyete baÅŸlanmadan önce, sorumlu kiÅŸiler tarafından ocağın her yeri saÄŸlık ve güvenlik yönünden denetlenir; çalışamaya uygun ÅŸartların varlığı tespit edilmeden ocaÄŸa girilmesine izin verilmez.
1.4. Her iÅŸyerinde kendilerine verilen iÅŸi yapabilmek için gerekli beceri, tecrübe ve eÄŸitime sahip yeterli sayıda kalifiye çalışan bulundurulur.
1.5. Çalışanlara saÄŸlık ve güvenliklerini saÄŸlayabilmeleri için yeterli bilgi, talimat ve eÄŸitim verilir ve bu eÄŸitimler tekrarlanır. Ä°ÅŸveren, çalışanlara verilen talimatların kendilerinin ve diÄŸer çalışanların saÄŸlık ve güvenliklerini tehlikeye atmalarını önleyecek ÅŸekilde kolay anlaşılır olmasını saÄŸlar.
1.6. Her iÅŸyeri için çalışanların saÄŸlık ve güvenliklerinin korunması, patlayıcı maddelerin taşınması, depo edilmesi ve iÅŸ ekipmanlarının güvenli bir ÅŸekilde kullanılması için gerekli kuralları belirleyen yazılı talimatlar hazırlanır. Bu talimatlar, acil durum ekipmanlarının kullanımına ve iÅŸyerinde veya iÅŸyeri yakınındaki herhangi bir acil durumda nasıl hareket edileceÄŸine iliÅŸkin bilgileri de kapsar.
1.7. Güvenli çalışma yöntemleri: Her iÅŸyerinde ya da her iÅŸte güvenli çalışma yöntemleri uygulanır. Tesis, tahkim ve onarım iÅŸleri yapacak olanlar için gerekli güvenlik tedbirleri alınır.
1.7.1. Ocakların girilmesi yasaklanan kısımları, uyarı levhalarıyla belirtilir. Bu levhalar, tüm çalışanlar tarafından kolayca görülecek ve anlaşılacak biçimde hazırlanır ve yerleÅŸtirilir.
1.7.2. Muhtemel istenmeyen bir durumda kolayca fark edilemeyecek veya yardıma gidilemeyecek yerler ile kuyu içinde yapılan tesis, tahkim ve onarım iÅŸlerinde çalışanlar tek başına çalıştırılamaz.
1.8. SaÄŸlık ve güvenlik dokümanı
1.8.1. Bu YönetmeliÄŸin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi hükmü saklı kalmak kaydı ile iÅŸveren, hem olaÄŸan hem de olaÄŸanüstü durumlarda çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸini korumak üzere alınması gerekli tüm tedbirlerin saÄŸlık ve güvenlik dokümanında yer almasını saÄŸlar.
1.8.2. SaÄŸlık ve güvenlik dokümanı düzenli olarak güncelleÅŸtirilir ve denetim için iÅŸyerinde bulundurulur. Ä°ÅŸyerindeki çalışmalar saÄŸlık ve güvenlik dokümanına uygun olarak yürütülür.
1.9. SaÄŸlık ve güvenlik dokümanında, gerekli görülmesi halinde, hem tehlikeli iÅŸlerin yapılmasında hem de diÄŸer iÅŸlerle etkileÅŸmesi sonucu ciddi tehlikelere neden olabilecek rutin iÅŸlerin yapılmasında bir çalışma izin sistemi uygulanır. Yapılacak iÅŸten önce, iÅŸ sırasında ve iÅŸ bitiminde uyulacak ÅŸartları ve alınacak tedbirleri belirten çalışma izni, çalışmaya baÅŸlanmadan önce yetkili bir kiÅŸi tarafından yazılı olarak verilir.
1.10. Ä°ÅŸveren, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi yönetim sistemi dahil olmak üzere çalışanların saÄŸlığını ve güvenliÄŸini korumak için alınan tedbirleri, bu YönetmeliÄŸe uygunluÄŸunu saÄŸlamak için, düzenli aralıklarla gözden geçirir. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı .
2. Mekanik ve elektrikli ekipman ve tesisatlar
2.1. Genel
2.1.1. Mekanik ve elektrikli ekipmanın seçimi, kurulması, uygun yerlere yerleÅŸtirilmesi, hizmete alınması, iÅŸletilmesi ve bakımında, çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸi için, bu Yönetmelik hükümleri ile 3/3/2009 tarihli ve 27158 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Makina Emniyeti YönetmeliÄŸi (2006/42/AT) ile 25/4/2013 tarihli ve 28628 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ä°ÅŸ Ekipmanlarının Kullanımında SaÄŸlık ve Güvenlik Åžartları YönetmeliÄŸi hükümleri dikkate alınır. Gazların, buharların veya buharlaÅŸabilen sıvıların alev alarak tutuÅŸması sonucu yangın veya patlama riski olan bir ortamda kullanılacak iÅŸ ekipmanları, bu tür ortamlarda kullanmaya uygun özellikte olmalıdır. Ä°ÅŸ ekipmanları, gerektiÄŸinde uyumlaÅŸtırılmış ulusal standartlara sahip, uygun koruma tertibatları ve arıza durumunda ekipmanın güvenli kalmasını saÄŸlayacak sistemler ile donatılır.
2.1.2. Ä°ÅŸyerinde, elektrik ÅŸebekesini ve ÅŸebekedeki sabit aygıt ve tesislerin yerlerini gösteren, ölçekli, ayrıntılı ve güncel bir plan bulundurulur. Yetkisiz kimselerin elektrik aygıtlarını almasının ve kullanmasının yasak olduÄŸunu, yangın anında yapılacak iÅŸleri, elektrik devresini kesmekle görevli kiÅŸilerle haberleÅŸme biçimini ve gerekli diÄŸer bilgileri kapsayan talimatlar hazırlanır ve uygun yerlere asılır. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı .
2.1.3. Elektrik tesisleri, uygun ölçü, kontrol, gösterge, uyarı ve kumanda aygıtlarıyla donatılır.
2.1.4. Elektrikli aygıtlar, çevrenin sıcaklığı da hesaba katılarak, önceden tespit edilmiÅŸ en yüksek sıcaklıkta çalışabilecek biçimde kurulur ve kullanılır.
2.1.5. GerektiÄŸinde kullanılmak üzere, uygun yerlere, herhangi bir ÅŸebeke kısmının akımını tamamen kesecek devre kesicileri yerleÅŸtirilir.
2.1.6. Yeraltı ocaklarında kullanılacak ekipman ve tesisatlar ile bu tip madenlerin grizu gazı ve/veya yanıcı tozlar tarafından muhtemel tehlike oluÅŸturabilecek yerüstü tesislerinde kullanılan parçalar 30/12/2006 tarihli ve 26392 4 üncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile Ä°lgili Yönetmelik (94/9/AT)’te belirtilen I. Grup Teçhizat kategorisine uygun olmalıdır.
2.1.7. Çalışma gerilimi 42 voltun üzerinde ise, elektrik kaçağı yapabilecek elektrikli aygıtlar ve madeni kısımlar, topraklamayla güvenlik altına alınır. Ocak içi ÅŸebekesine ve buna baÄŸlı devrelere ait topraklama iletkenlerinde kesiklik veya kopukluk bulunmayacak; kablo ekleme kutuları veya baÅŸlıklarında, güvenli biçimde köprüleme yapılır. BaÄŸlantı yerlerinde boya, oksit ve pas nedeniyle topraklama direncinin yükselmesine izin verilmez. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı .
2.1.8. Elektrik tesisatıyla ilgili mevzuat, baÅŸka bir topraklama sistemine izin vermedikçe, ocak içi ÅŸebekesinin herhangi bir noktasındaki topraklama, ancak ocak dışındaki bir topraklama tesisiyle birleÅŸtirilerek yapılabilir.
2.2. Aşırı güçlere karşı koruma
2.2.1. Yeraltındaki tesis ve aygıtları, gerilimin aşırı yükselmelerine karşı korumak amacıyla, yerüstünde gerekli yerlere parafudr vb. koruyucular yerleÅŸtirilir.
2.2.2. Her ÅŸebeke ve devredeki akımın nominal deÄŸeri üstüne çıkmasına karşı gerekli otomatik koruma aygıtları (devre kesiciler) kullanılır.
2.2.3. Devre kesiciler, baÄŸlı oldukları devrelerin akımını güvenlikle ve süratle kesebilecek biçimde seçilmiÅŸ olmalıdır. Devre kesiciler, devreyi otomatik olarak kestiklerinde, kendi kendilerine tekrar kapanmayacak özellikte olmalı ve dış etkilere karşı korunmalıdır.
2.3. Deney ve kontrol aletleri, normal kullanışları sırasında tehlike meydana getirmeyecek biçimde yapılmış olmalıdır.
2.4. Yapılan kontrol ve deneylerde tehlike meydana getirecek biçimde hasara uÄŸramış veya bozulmuÅŸ oldukları görülen kablolar, derhal onarıma alınır veya saÄŸlamlarıyla deÄŸiÅŸtirilir. Hasara uÄŸramış veya bozulmuÅŸ kablolar, esaslı biçimde onarılıp kontrol edilmedikçe tekrar kullanılamaz.
2.5. Mekanik iÅŸ ekipmanları ve tesisler, saÄŸlam, kusursuz ve kullanım amacına uygun olmalıdır. Elektrikli ekipmanların ve tesislerin gücü ve boyutları, kullanım amacına uygun olmalıdır. Mekanik ve elektrikli iÅŸ ekipmanları ile tesisat tehlike meydana getirmeyecek ÅŸekilde kurulur ve korunur.
2.6. Tehlike meydana getirebilecek uzaktan kumandalı makinaların üzerine, uyarı levhaları konur ve bunlar, durdurma düzenleriyle donatılır.
2.7. Her türlü elektrik kullanımı ve elektrik tesisatının iÅŸletilmesiyle ilgili olarak, bu Yönetmelik hükümleri yanında ilgili diÄŸer mevzuat hükümleri de uygulanır.
3. Bakım ve onarım
3.1. Mekanik ve elektrikli ekipmanlar ile tesislerin kontrolü, bakımı ve gerektiÄŸinde testlerinin düzenli bir ÅŸekilde yapılmasını saÄŸlayacak uygun bakım planı yapılır. Ekipmanların ve tesislerin bütün kısımlarının kontrol, bakım, onarım ve testleri yetkili kiÅŸiler tarafından yapılır. Bakım ve onarımdan sonra, ekipman ve tesisler kullanıma alınmadan önce kontrol edilir. Yapılan kontrol ve testlerle ilgili kayıt tutulur ve bu kayıtlar uygun ÅŸekilde saklanır.
3.2. Güvenlik ekipmanları ve makinaların koruyucu düzenleri her zaman kullanıma hazır ve çalışır durumda bulundurulur ve düzenli aralıklarla kontrol edilir. Bu ekipmanların bakımı yapılan iÅŸ dikkate alınarak yapılır.
4. Kuyuların Kontrolü
4.1. Sondaj kuyusu açılması iÅŸlemleri sırasında kullanılmak üzere püskürme ve yeraltında bulunan zehirli ve patlayıcı gazların yayılması gibi risklerden korunmak için uygun kontrol ekipmanı bulundurulur. Bu ekipmanların dağılımında, açılan kuyular ve yürütülen iÅŸlemler dikkate alınır.
4.2. Petrol, doÄŸal gaz, jeotermal ve kaya gazı sondajlarında mutlaka kuyu kontrol donanımları bulundurulması zorunludur. Bu donanımlar her kuyu için kurulur ve bu donanımların çalışır durumda olması saÄŸlanır. Gaz ve sıvı püskürme ihtimali bulunan diÄŸer sondaj kuyularında da kurulur ve iÅŸletilir. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı .
4.3. Sondaj kuyusu açılması iÅŸlemleri sırasında kullanılmak üzere, püskürme gibi risklerden korunmak için uygun kontrol ekipmanı ve gerektiÄŸinde kuyuyu susturmak amacıyla sondaj çamurunu ağırlaÅŸtırmak için bant vb. malzemeleri bulundurulur. Bu ekipmanların ve malzemelerin dağılımında, açılan kuyular ve yürütülen iÅŸlemler dikkate alınır.
5. Patlama riski, yangın tehlikesi ve zararlı ortam havasına karşı korunma
5.1. Genel
5.1.1. Ortam havasında saÄŸlığa zararlı ve/veya patlayıcı maddelerin bulunup bulunmadığının tespit edilmesi ve bu maddelerin konsantrasyonunun ölçülmesi için gerekli tedbirler alınır. SaÄŸlık ve güvenlik dokümanında gerekli görülmesi halinde, elektrikli tesisatlar ve içten patlamalı motorların gücünü otomatik olarak kesen aygıtlar, belirlenmiÅŸ yerlerdeki gaz birikimlerini otomatik ve devamlı olarak ölçen kontrol aygıtları ve otomatik alarm sistemleri saÄŸlanır. Otomatik ve mekanik ölçüm sonuçları saÄŸlık ve güvenlik dokümanında öngörüldüÄŸü ÅŸekilde kayıt altına alınır ve saklanır.
5.1.2. Yangın veya patlama tehlikesi bulunan ortamlarda tütün ve tütün ürünlerinin içilmesine izin verilmez. Bu tür ocaklara sigara, pipo, puro, kibrit, çakmak vb. madde ve malzemeler sokulmaz. Yangın çıkması veya patlama meydana gelmesine karşı yeterli tedbir alınmadığı sürece, açık alev kullanılması ve kıvılcım çıkarabilecek veya tutuÅŸmaya neden olabilecek herhangi bir tutuÅŸturucu kaynakla çalışma yapılması yasaklanır.
5.2. Patlama risklerinden korunma
5.2.1. Patlayıcı ortam oluÅŸmasına ve birikmesine karşı gerekli tüm tedbirler alınır.
5.2.2. Patlama riski bulunan yerlerde, patlayıcı ortamın tutuÅŸmasını önlemek için gerekli tüm tedbirler alınır.
5.2.3. Alınması gerekli tedbir ve kullanılacak ekipmanı ayrıntılı olarak belirten patlamayı önleme planı hazırlanır.
5.3. Zararlı ortam havasından korunma
5.3.1. Zararlı maddelerin ortam havasına karıştığı veya karışabileceği yerlerde;
a) Zararlı maddelerin çıkışının kaynağında engellenmesi,
b) Kaynağından emilmesi veya uzaklaştırılması,
c) Bu maddelerin ortam havasındaki yoğunluğunun azaltılması,
gibi tedbirler alınarak çalışanların risk altında olması önlenir. Bu tedbirlerle ilgili uygulanan sistem, çalışanların risk altında olmasını önleyecek ÅŸekilde ve zararlı maddeleri ortam havasından uzaklaÅŸtıracak kapasitede olmalıdır.
5.3.2. Çalışanların, ortam havasında bulunan tozun zararlı etkilerinden korunması için bu Yönetmelik hükümleri ile beraber Bakanlıkça çıkarılan tozla mücadeleyle ilgili mevzuat hükümleri de dikkate alınır.
5.3.3. 2/7/2013 tarihli ve 28695 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan KiÅŸisel Koruyucu Donanımların Ä°ÅŸyerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik hükümleri saklı kalmak kaydı ile çalışanların zararlı ortam havasına maruz kalabilecekleri yerlerde yeterli sayıda uygun solunum ve canlandırma ekipmanı bulundurulur. Bu yerlerde bu ekipmanı kullanabilecek eÄŸitime sahip yeterli sayıda çalışan bulunur. Bu ekipman uygun yerlerde saklanır ve korunur.
5.3.4. Ortam havasında zehirli gazların bulunduğu veya bulunabileceği yerlerde, alınan tedbirler ve mevcut koruyucu donanımla ilgili detayları kapsayan bir koruma planı hazır bulundurulur.
5.4. Yangından korunma
5.4.1. SaÄŸlık ve güvenlik dokümanında belirlenmiÅŸ olan kaynaklardan yangının baÅŸlaması ve yayılmasına karşı iÅŸyerlerinin planlanması, kurulması, donatılması, iÅŸletmeye alınması, iÅŸletilmesi ve bakımında gerekli tedbirler alınır. Yangınla hızlı ve etkili mücadele için gerekli tertibat hazırlanır. Yangın çıkma ihtimali bulunan yerler yaÄŸ, kükürt, kömür tozu vb. kolay yanabilecek maddelerden temizlenir.
5.4.2. Ä°ÅŸyerleri, uygun yangın söndürme ekipmanları ve gereken hallerde yangın detektörleri ve alarm sistemleri ile donatılır.
5.4.3. Otomatik olmayan yangın söndürme ekipmanları, kolay ulaşılabilir ve kullanılabilir olmalı ve gerektiÄŸinde zarar görme ihtimaline karşı korunmalıdır.
5.4.4. Bu YönetmeliÄŸin 5, 6, 7 ve 8 inci maddelerinde belirtilen hükümler gereÄŸince, yangından korunma, yangın baÅŸlangıcını ve yayılmasını tespit ve yangınla mücadele konusunda alınacak tedbirlerle ilgili detayları kapsayan yangından korunma planı çalışılan yerlerde bulundurulur.
5.4.5. Yangınla mücadele ekipmanları, 11/9/2013 tarihli ve 28762 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan SaÄŸlık ve Güvenlik Ä°ÅŸaretleri YönetmeliÄŸi hükümlerine uygun ÅŸekilde iÅŸaretlenir. Bu iÅŸaretler uygun yerlere konur ve kalıcı olur.
5.4.6. KendiliÄŸinden yanmaya elveriÅŸli madenlerde, bekleme barajları dahil olmak üzere gerekli tedbirler alınır ve bu madenlerde 1.3.1 numaralı madde gereÄŸince denetimler yapılır. Barajların açılmasında gerekli güvenlik tedbirleri alınır. Bu barajlar hazırlanacak olan planlarda gösterilir.
6. Patlayıcı maddeler ve ateşleyiciler
6.1. Patlayıcı maddelerin ve ateÅŸleyicilerin depolanması, taşınması ve kullanılması, sadece bu konuda yetkili ve ehil kiÅŸiler tarafından yapılır. Bu iÅŸler, çalışanlar için risk oluÅŸturmayacak ÅŸekilde organize edilir ve yürütülür.
6.2. Ä°ÅŸletmelerin yapısına uygun nitelikte patlayıcı maddeler ve kapsüller kullanılır. Patlayıcı maddeleri yeterlilik belgesine sahip ateÅŸleyicilerden baÅŸkasının almasına ve ateÅŸlemesine izin verilmemelidir.
6.3. Yeraltındaki patlayıcı madde depoları, bir patlama halinde, çalışanların çalıştığı yerlere, yollara ve ana havalandırma yoluna zarar vermeyecek ve çalışanlar için tehlike oluÅŸturmayacak uzaklıkta, çatlak ve göçük yapmayacak, olabildiÄŸince su sızdırmayacak, alt ve üst kattaki çalışmalara zarar vermeyecek ve çalışmalardan zarar görmeyecek bir yerde olmalıdır. Patlayıcı madde depolarının yakınında çalışma yapılırken, yangın ve patlamaya neden olunmaması için saÄŸlık ve güvenlik tedbirleri alınır ve hiçbir tutuÅŸturucu kaynakla çalışma yapılmaz. 50 kilogramdan az patlayıcı madde bulunan depolara ana yoldan 90 derecelik bir, daha çok patlayıcı madde bulunan depolara 90 derecelik iki dirsek oluÅŸturan yolla girilmeli ve patlayıcı madde deponun son kısmına konulmalıdır. Bir patlama olasılığına karşı, patlayıcı madde depolarının karşısına, dirseklerden en az üç metre derinlikte hız kesici cepler yapılmalıdır. Yeraltı deposunda, sıcaklığın 8 dereceden aÅŸağı ve 30 dereceden yukarı olmaması saÄŸlanır. Patlayıcı madde dağıtımı, depo çıkışındaki özel bir cepte yapılır ve buralarda statik elektrik boÅŸalmasına karşı gereken tedbirler alınır.
6.4. Patlayıcı maddeler özel sandıklar içinde taşınır ve bu sandıkların içine baÅŸka bir madde konulamaz. Kapsüllerle diÄŸer patlayıcı maddeler aynı kap içinde bir arada bulundurulamaz ve taşınamaz.
6.5. AteÅŸleyici, manyeto ve sandıkların anahtarlarını kendi üzerinde bulundurur. AteÅŸleyicinin vücudundaki statik elektriÄŸin boÅŸaltılması için gerekli tedbirler alınır. Bir kiÅŸinin taşıyabileceÄŸi patlayıcı madde miktarı 10 kilogramı geçemez.
6.6. Patlayıcı madde depolarında, patlayıcı madde ve bu maddelerin tüketim kaydı tutulur.
6.7. Patlayıcı madde lağım deliÄŸi iyice temizlendikten ve gerekli hallerde yastık maddesi yerleÅŸtirildikten sonra doldurulur ve sıkılandıktan sonra ateÅŸlenir. Sıkılama maddesinin boyu 40 santimetreye kadar olan kartuÅŸlar için 35 santimetredir. Fazla her kartuÅŸ için, kartuÅŸ boyunun yarısı kadar, sıkılama maddesi eklenir. Patlayıcı maddenin boyu, delik derinliÄŸinin yarısını geçemez. Artan boÅŸluk, sıkılama maddesiyle doldurulur. Sorumlu kiÅŸiler, sıkılama madde ve gereçlerini ateÅŸleme yerinin yakınında bulundururlar. Lağım deliklerinin doldurulması ve sıkılanması, bizzat ateÅŸleyici veya onun gözetim ve sorumluluÄŸu altında bu konuda deneyimli usta veya çalışan tarafından yapılır. KartuÅŸlar lağım deliklerine ÅŸekillerinin bozulmamasına özen gösterilerek zorlanmadan sokulur. Sıkılama iletken olmayan özel çubuklarla yapılır. Fitiller ve kapsüller özel kapsül pensesiyle sıkıştırılır. Kapsüller kartuÅŸlara ateÅŸleme yapılacağı sırada yerleÅŸtirilir ve lağım delikleri ancak ateÅŸlenecekleri zaman doldurulur.
6.8. Kapsül tellerinin uçlarının temizlenmesi, birbirlerine ve ateÅŸleme tellerine baÄŸlanması ve ateÅŸlenmesi iÅŸini bizzat ateÅŸleyici yapar. Lağım atılacak yeri en son ateÅŸleyici terk eder. BeÅŸten çok lağımın aynı zamanda ateÅŸlenmesi seri halinde elektrikle yapılır. Yanıcı ve parlayıcı gazlar bulunan tozların yanması ve patlaması tehlikesi olan ocaklarda, fitille ateÅŸleme yapılamaz.
6.9. Elektrikli kapsülle ateÅŸleme yapılan yerlerde lağım deliklerine teknik amonyum nitratın doldurulmasında kullanılan pnömatik ve mekanik araçlar uygun biçimde topraklanır. Doldurulacak lağım sayısı, elektrikli ateÅŸleme aracının patlatabileceÄŸi kapsül sayısının yarısını geçemez. AteÅŸlemeden önce, bütün baÄŸlantılar gözden geçirilir ve özel ölçüm aygıtları ile devre kontrolü yapılır.
6.10. Gerekli çevre güvenliÄŸi alınmadan ateÅŸleme yapılmaz.
6.11. Lağım atıldıktan sonra, elektrikli ateÅŸlemede en az 5 dakika, fitil veya benzeri ateÅŸlemede 1 saat geçmeden ve yetkili kimseler tarafından dikkatle muayene edilip tehlike kalmadığı bildirilmedikçe ateÅŸleme alanına kimsenin girmesine izin verilmez. Lağım deliÄŸinde patlamamış patlayıcı maddenin kaldığı veya bundan kuÅŸkulanıldığı takdirde, ortamın güvenliÄŸi saÄŸlanıncaya kadar ateÅŸleme alanına kimse giremez. Patlamamış patlayıcı madde artıkları, bir sorumlu kiÅŸinin gözetiminde, mümkünse o lağımı delen çalışan tarafından, patlamamış lağım deliÄŸinin en az 30 santimetre yakınında, ona paralel baÅŸka bir delik delinip doldurularak ateÅŸlenir. Delinme, doldurulma, ateÅŸleme ve pasanın kaldırılması sırasında, çalışma alanında, görevlilerden baÅŸkasının bulunması yasaktır. Patlamamış kartuÅŸ ve kapsüller bulunması ihtimaline karşı, pasalar elle kaldırılır ve kartuÅŸ ve kapsüller aranır; bulunamadığı takdirde, bu pasanın doldurulduÄŸu araba, katarlara baÄŸlanmaz. Bu arabaların üzerine tehlike iÅŸareti konur; güvenlik tedbirleri altında tek olarak ocak dışına çıkarılır; dikkatle boÅŸaltılır ve bulunacak patlayıcı maddeler ambara teslim edilir. AteÅŸleyici, lağım deliÄŸinde kalan patlamamış patlayıcı maddeleri zararsız hale sokamazsa, bacadaki çalışmayı durdurur; kendisinden sonraki vardiya ateÅŸleyicisine durumu bildirerek bacayı teslim eder ve sorumlu kiÅŸilere gerekli bilgileri bizzat verir.
6.12. Patlayıcı maddelere iliÅŸkin yönerge: Patlayıcı maddelerin taşınması ve depo edilmesine iliÅŸkin esaslar hususunda, ilgili mevzuat hükümlerinin de göz önünde tutulduÄŸu ve aÅŸağıdaki ayrıntıları kapsayan bir yönerge hazırlanır. Bu Yönergede;
a) Patlayıcı madde depolarının yerini gösterir planlar,
b) AteÅŸleyiciler ile patlayıcı madde depolarına girmeye yetkili çalışanların listesi,
c) Patlayıcıları nem, bozulma ve donmaya karşı korumak için alınacak tedbirler,
ç) Patlayıcı madde tüketim planı,
d) Tecrit (ayırma) tedbirleri,
e) Havalandırma,
f) Patlama ve yangına karşı alınacak tedbirler,
g) Yangın halinde gaz ve dumanların boşaltılması,
ğ) Patlayıcı maddelerin taşınmasına dair kuralları,
ile ilgili hususlar yer alır.
7. Kimyasal ve radyoaktif maddeler
7.1. Kimyasal maddelerin kullanıldığı çalışmalarda çalışanların saÄŸlığı ve güvenliÄŸinin saÄŸlanması için, bu Yönetmelik hükümleri ile 12/8/2013 tarihli ve 28733 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda SaÄŸlık ve Güvenlik Tedbirleri Hakkında Yönetmelik hükümleri dikkate alınır.
7.2. Radyoaktif maden ve minerallerin arama, üretim ve çıkarılmasıyla ilgili çalışmalarda bunların zararlı etkilerini giderici önleyici ya da koruyucu tedbirler alınır.
8. Ulaşım yolları
8.1. Çalışma yerlerine güvenli bir ÅŸekilde ulaÅŸabilmek ve acil bir durumda hızlı ve güvenli bir ÅŸekilde bu yerleri terk edebilmek için ulaşım yolları saÄŸlanır.
8.2. Merdivenler, yükleme platform ve rampaları dahil bütün ulaşım yolları, yayalar veya araçlar için kolay, güvenli ve uygun geçiÅŸi saÄŸlayacak, uygun eÄŸimde ve yakınındaki çalışanları tehlikeye düÅŸürmeyecek ÅŸekilde hesaplanır, boyutlandırılır ve yapılır.
8.3. Yayaların kullandığı ve/veya araçlarla malzeme taşımada kullanılan yollar, kullanıcı sayısına ve iÅŸyerinde yapılan iÅŸin özelliÄŸine uygun boyutlarda olmalıdır. Madenin üretim yöntemi ve teknik özellikleri göz önünde bulundurularak çalışanların çalışma yerlerine ulaÅŸmaları için gerekli teçhizat, donanım ve araç saÄŸlanır. Malzeme taşınan yollarda yayalar için yeterli güvenlik mesafesi bırakılır.
8.4. Araç trafiÄŸine açık yollar ile kapılar, yaya geçiÅŸ yolları, koridorlar ve merdivenler arasında yeterli mesafe bulunur.
8.5. Çalışanların korunması amacıyla araç yolları ve geçiÅŸler açıkça iÅŸaretlenir ve yeterli düzeyde aydınlatılır.
8.6. Çalışma sahasında motorlu taşıtlar ve araç trafiÄŸinin bulunması durumunda, trafik kurallarına uygun düzenleme yapılır.
8.7. Yaya yolları ve taşıma yolları dahil tüm ulaşım yollarında gidiÅŸ geliÅŸi zorlaÅŸtırıcı engeller ve malzeme döküntüleri bulunmaması saÄŸlanır.
9. Taşıma ile ilgili hususlar
9.1. Kurtarma iÅŸleri gibi özel durumlar hariç olmak üzere çalışanlar sadece insan taşımak için imal edilmiÅŸ araçlarla taşınır. Bu taşıtlarda gerekli hız limitleri belirlenerek bu limitlere uyulması saÄŸlanır ve bu taşıtlar saÄŸlık ve güvenlik açısından uygun durdurma tertibatıyla donatılır.
9.2. Ocakta kullanılan tüm mobil ekipmanlar görünürlüÄŸü ve hareket yönünün ayırt edilmesini saÄŸlayacak gerekli iÅŸaret lambalarıyla donatılır. Lokomotiflerin önünde beyaz veya sarı, son arabanın arkasında da kolay görülür kırmızı bir iÅŸaret lambası bulundurulur.
9.3. Konveyörlerin tehlikeli kısımları, özellikle baÅŸ ve kuyruk tamburları, uygun ve güvenlikli bir koruyucu altında bulundurulur. Konveyörlerin eÄŸimi, konveyörler üzerinde taşınan madde veya malzemenin kayması sonucu tehlike meydana getirebilecek derecedeyse, bu tehlikeyi önleyecek özel tedbirler alınır.
9.4. Konveyörler, makiniste iÅŸaret vermek üzere iÅŸaretleÅŸme araçlarıyla veya herhangi bir noktada durdurabilecek bir düzenle donatılır. Bu araçlar çalışırken bir sorumlunun sürekli gözetimi altında bulundurulur. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı .
9.5. UyumlaÅŸtırılmış ulusal standartlara ve yapılan iÅŸe uygun taşıyıcı halatlar kullanılır. Halatlar ve halat tellerinin uygun testleri yapılır. Halatlar ve halat telleri, her kullanım öncesinde kontrol edilir ve periyodik olarak bakımları yapılır.
10. Açık alandaki çalışmalar
10.1. Ä°ÅŸyerindeki açık çalışma yerleri, yollar ve çalışanların kullandığı diÄŸer açık alanlar yaya ve araç trafiÄŸinin güvenli bir ÅŸekilde yapılmasını saÄŸlayacak ÅŸekilde düzenlenir.
10.2. Açık çalışma alanları gün ışığının yeterli olmadığı hallerde uygun ÅŸekilde aydınlatılır.
10.3. Açık alanda yapılan çalışmalarda aÅŸağıdaki düzenlemeler yapılır:
a) Çalışanlar, olumsuz hava koÅŸullarına ve gerekli hallerde cisim düÅŸmelerine karşı korunur.
b) Gürültü, gaz, buhar, toz veya güneÅŸ gibi dış etkilerin olumsuz sonuçlarından çalışanların korunması saÄŸlanır.
c) Çalışanlar, herhangi bir tehlike durumunda iÅŸyerini hemen terk edebilmeli veya kısa sürede yardım alabilmelidir.
ç) Çalışanların kaymaları veya düÅŸmeleri önlenir.
11. Tehlikeli alanlar
11.1. Tehlikeli alanlar açıkça görülebilir ÅŸekilde iÅŸaretlenir ve gerekli olduÄŸu durumlarda etrafı engellerle çevrilir.
11.2. Yapılan iÅŸin özelliÄŸi nedeniyle malzeme veya çalışanların düÅŸmesi dahil risk bulunan tehlikeli alanlara, görevli olmayan kiÅŸilerin girmesi uygun araç ve gereçlerle engellenir.
11.3. Merdivenler ve yüksekte çalışma gerektiren yerlerde çalışanların güvenliÄŸini saÄŸlamak üzere gerekli bütün tedbirler alınır.
11.4. Tehlikeli alanlara girme yetkisi olan kiÅŸilerin korunması için uygun tedbirler alınır.
11.5. Silo ve kuyu gibi yerlere gerekli güvenlik tedbirleri alınarak girilir. Dik damarlardaki çalışma yerlerinde parça düÅŸmelerine karşı gerekli güvenlik tedbirleri alınır. Lağım atılmaları vb. nedenlerle çalışmaların durdurulup çalışanların dışarıya çıkarıldığı hallerde, kuyu denetlenerek saÄŸlık ve güvenlik yönünden yeterli olduÄŸu tespit edilmeden hiç kimsenin kuyuya inmesine izin verilmez.
11.6. Ocaklara kesici ve yaralayıcı alet, silah veya alkollü içki sokulamaz.
12.Yeraltı ve yüzey suları
12.1 Ä°ÅŸletmelerin yeraltı ve yerüstü çalışmalarında suların meydana getireceÄŸi tehlikelere karşı gerekli saÄŸlık ve güvenlik tedbirleri alınır.
13. Kaçış yolları ve imdat çıkışları
13.1. Herhangi bir tehlike durumunda, tüm çalışanların iÅŸyerini derhal ve güvenli bir ÅŸekilde terk edebilmeleri için gerekli tedbirler alınır.
13.2. Acil çıkış yolları doÄŸrudan dışarıya veya güvenli bir alana veya toplanma noktasına veya tahliye noktasına açılır ve çıkışı önleyecek hiçbir engel bulunmaz.
13.3. Acil çıkış yollarının ve kapılarının sayısı, boyutları ve yerleri yapılan iÅŸin niteliÄŸine, iÅŸyerinin büyüklüÄŸüne ve çalışanların sayısına uygun olması saÄŸlanır.
13.4. Acil çıkış kapıları dışarıya doÄŸru açılır. Acil çıkış kapıları; acil durumlarda çalışanların hemen ve kolayca açabilecekleri ÅŸekilde olur.
13.5. Acil çıkış kapıları kilitli olmaz. Acil çıkış yolları ve kapıları ile buralara açılan yol ve kapılarda çıkışı zorlaÅŸtıracak hiçbir engel bulundurulmaz.
13.6. Aydınlatılması gereken acil çıkış yolları ve kapılarında elektrik kesilmesi halinde yeterli aydınlatmayı saÄŸlayacak yedek aydınlatma sistemi bulunur.
13.7. Acil çıkış yolları ve kapıları SaÄŸlık ve Güvenlik Ä°ÅŸaretleri YönetmeliÄŸine uygun ÅŸekilde iÅŸaretlenir.
14. Arama, kurtarma ve tahliye
14.1. Ä°ÅŸyerlerinde Acil Durumlar Hakkında YönetmeliÄŸe uygun olarak, çalışanlar herhangi bir acil durumda nasıl davranmaları gerektiÄŸi konusunda eÄŸitilirler. Arama, kurtarma ve tahliye konusunda yeterli sayıda destek elemanı görevlendirilir. Ä°ÅŸyerlerinde Acil Durumlar Hakkında YönetmeliÄŸin 11 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında destek elemanı görevlendirme zorunluluÄŸunun 10’dan az olduÄŸu ve çalışan sayısının da 10’dan az olduÄŸu ocaklarda en az 10 çalışanın konu ile ilgili eÄŸitim alması saÄŸlanır. Arama, kurtarma ve tahliye için kullanılacak ekipmanlar, kolayca ulaşılabilecek uygun yerlerde kullanıma hazır durumda bulundurulur ve SaÄŸlık ve Güvenlik Ä°ÅŸaretleri YönetmeliÄŸine uygun olarak iÅŸaretlenir.
14.2. Kaçışın zor olduÄŸu, zaman aldığı veya saÄŸlığa zararlı havanın solunabileceÄŸi veya oluÅŸabileceÄŸi yerlerde, temiz hava saÄŸlayan taşınabilir solunum cihazları bulundurulur. Bu cihazlar en kısa sürede ve kolaylıkla ulaşılabilir ve kullanıma hazır ÅŸekilde muhafaza edilir.
14.3. Yer altı ve yerüstü maden iÅŸyerlerinde arama, kurtarma ve tahliye ekiplerinin hızlı ve etkili bir ÅŸekilde müdahale edebilmesi için uygun bir kurtarma istasyonu kurulur. Ancak, yarıçapı en çok 50 kilometre olan alan içinde bulunan maden iÅŸyerleri, merkezi bir yerde, ortaklaÅŸa bir kurtarma istasyonu kurabilirler. Bu hüküm, aynı iÅŸyerinin çeÅŸitli ocakları için de geçerlidir. Ä°ÅŸyerleri, bu istasyonun kuruluÅŸ ve yönetim giderlerini, çalıştırdıkları çalışanların sayısına göre aralarında paylaşırlar.
15. Güvenlik tatbikatları: Ä°ÅŸyerlerinde güvenlik tatbikatları yapılır ve düzenli aralıklarla tekrar edilir. Bu tatbikatların amacı, acil durum ekipmanının kullanılması veya iÅŸletilmesi dahil acil durumlarda özel görevi bulunan çalışanların eÄŸitim ve becerilerinin kontrol edilmesidir. Görevli çalışanlara, uygun yerlerde, bu ekipmanların doÄŸru bir ÅŸekilde kullanılması veya iÅŸletilmesi hususunda da tatbikat yaptırılır. Tatbikatta kullanılan bütün acil durum ekipmanı test edilir, temizlenir ve yeniden dolumu yapılır veya yenilenir. Kullanılan bütün taşınabilir ekipmanlar muhafaza edildikleri yerlerine geri konulur.
16. İlk yardım
16.1. Ä°lk yardım ekipmanları, çalışma ÅŸartlarının gerektirdiÄŸi her yerde bulundurulur ve yapılan iÅŸin özelliÄŸine uygun olur. Ä°lk yardım ekipmanları, uygun bir ÅŸekilde iÅŸaretlenir ve kolay ulaşılabilir yerlerde bulundurulur.
16.2. Ä°ÅŸyerinin büyüklüÄŸü, yapılan iÅŸin niteliÄŸi ve kaza riskine göre iÅŸyerinde bir ya da daha fazla ilk yardım odası bulunur. Bu odalarda, kaza halinde yapılacak iÅŸleri belirten ilk yardım talimatı kolay görülebilecek ÅŸekilde asılır.
16.3. Ä°lk yardım odaları yeterli ilk yardım malzeme ve ekipmanı ile teçhiz edilir ve sedyeler kolay eriÅŸilebilir yerlerde bulundurulur. Bu yerler SaÄŸlık ve Güvenlik Ä°ÅŸaretleri YönetmeliÄŸine uygun ÅŸekilde iÅŸaretlenir.
16.4. Ä°lkyardım konusunda 22/5/2002 tarihli ve 24762 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ä°lkyardım YönetmeliÄŸi esaslarına göre destek elemanı görevlendirilir.
17. Doğal ve suni aydınlatma
17.1. Çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸi için her iÅŸyerinin yeteri kadar aydınlık olması saÄŸlanır.
17.2. Çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸinin korunması için iÅŸyerlerinin mümkün olduÄŸunca doÄŸal ışık alması saÄŸlanır ve hava ÅŸartları göz önünde bulundurularak suni aydınlatma ile donatılır.
17.3. Çalışılan yerlerdeki ve geçitlerdeki aydınlatma tesisatı, çalışanlar için risk oluÅŸturmayacak tipte olur ve uygun ÅŸekilde yerleÅŸtirilir.
17.4. Aydınlatma sistemindeki herhangi bir arızanın çalışanlar için risk oluÅŸturabileceÄŸi yerlerde acil ve yeterli aydınlatmayı saÄŸlayacak yedek aydınlatma sistemi bulunur. Bunun mümkün olmadığı durumlarda, çalışanlara kiÅŸisel aydınlatma araçları verilir.
17.5. Aydınlatma tesisatı; iÅŸlemlerin kontrol ve kumanda edildiÄŸi alanların, kaçış yollarının, yükleme alanlarının ve tehlikeli alanların, sürekli aydınlık olmasını saÄŸlayacak ÅŸekilde yapılır. Bu aydınlatma, çalışmaların sürekli olmadığı iÅŸyerlerinde, çalışanların bulunduÄŸu sürece yapılır.
18. Gürültü, titreÅŸim ve toz
18.1. Çalışanların, gürültü, titreÅŸim ve tozun zararlı etkilerinden korunması için 28/7/2013 tarihli ve 28721 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çalışanların Gürültü Ä°le Ä°lgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik ile 22/8/2013 tarihli ve 28743 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çalışanların TitreÅŸimle Ä°lgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik ile beraber Bakanlıkça çıkarılan tozla mücadeleyle ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınır.
19. Hafriyat dökme yerleri ve atık sahaları: Hafriyat dökme yerleri, atık yığınları ve sahaları ile çöktürme havuzları, saÄŸlam ve dayanıklı olmalı, çalışanların saÄŸlığını ve güvenliÄŸini tehlikeye düÅŸürmeyecek ÅŸekilde tasarlanmalı, inÅŸa edilmeli, iÅŸletilmeli ve bakımı yapılmalıdır.
20. Sıhhi tesisler
20.1. Soyunma yerleri, elbise dolapları
20.1.1. Çalışmaları sırasında özel iÅŸ elbiseleri giymek durumunda olan çalışanlar için uygun soyunma yerleri saÄŸlanır. Soyunma yerleri kolaylıkla ulaşılabilecek yerlerde ve yeterli büyüklükte kurulur ve buralarda oturma yerleri bulunur.
20.1.2. Soyunma odaları yeterince geniÅŸ olur ve burada her çalışan için çalışma saatleri içinde elbiselerini koyabilecekleri kilitli dolaplar bulunur. Nemli, tozlu, kirli ve benzeri iÅŸlerde veya tehlikeli maddelerle çalışılan yerlerde, iÅŸ elbiseleri ile harici elbiselerin ayrı yerlerde saklanabilmesi için, elbise dolapları yan yana iki bölmeli olur veya iki ayrı elbise dolabı verilir. Islak iÅŸ elbiselerinin kurutulabilmesi için gerekli imkanlar saÄŸlanır.
20.1.3. Kadınlar ve erkekler için ayrı soyunma yerleri olmalıdır.
20.1.4. Soyunma yeri gerekmeyen iÅŸyerlerinde çalışanların elbiselerini koyabilecekleri uygun bir yer saÄŸlanır.
20.2. DuÅŸlar ve lavabolar
20.2.1. Yapılan iÅŸin veya saÄŸlıkla ilgili nedenlerin gerektirmesi halinde çalışanlar için uygun duÅŸ tesisleri yapılır. DuÅŸlar kadın ve erkek çalışanlar için ayrı ayrı olur.
20.2.2. DuÅŸlar çalışanların rahatça yıkanabilecekleri geniÅŸlikte ve uygun hijyenik ÅŸartlarda olur. DuÅŸlarda sıcak ve soÄŸuk akan su bulunur.
20.2.3. DuÅŸ tesisi gerektirmeyen iÅŸlerde, çalışma yerlerinin ve soyunma odalarının yakınında, gerekiyorsa akar sıcak suyu da bulunan lavabolar bulunur. Lavabolar erkek ve kadın çalışanlar için ayrı ayrı olur.
20.3. Çalışma yerlerine, dinlenme odalarına, soyunma yerlerine, duÅŸ ve yıkanma yerlerine yakın yerlerde yeterli sayıda tuvalet ve lavabo bulunur. Tuvalet ve lavabolar erkek ve kadın çalışanlar için ayrı ayrı olur. Yeraltı ocaklarının, bu bölümde sözü edilen sıhhi tesisleri yerüstünde bulunabilir.
21. Yerüstü yardımcı tesislerine iliÅŸkin özel hükümler
21.1. Ä°ÅŸyerleri, muhtemel çevre ÅŸartlarına dayanabilecek ÅŸekilde tasarlanır, inÅŸa edilir, kurulur, iÅŸletilir, kontrol edilir ve bakımı yapılır. Ä°ÅŸyerleri, kullanım amacına uygun yapıda ve saÄŸlamlıkta olur.
21.2. Zeminler, duvarlar, tavanlar ve çatılar
21.2.1. Ä°ÅŸyerlerinde, taban döÅŸeme ve kaplamaları saÄŸlam, kuru ve mümkün olduÄŸu kadar düz ve kaymaz bir ÅŸekilde olmalı, tehlikeli eÄŸimler, çukurlar ve engeller bulunmamalıdır. Ä°ÅŸyerinde yapılan iÅŸin niteliÄŸi ve çalışanların yaptıkları iÅŸ dikkate alınarak iÅŸyeri bölümleri ısıya karşı uygun ÅŸekilde yalıtılır.
21.2.2. Ä°ÅŸyerlerinde, taban döÅŸeme ve kaplamaları, duvarlar ve tavan, uygun hijyen ÅŸartlarını saÄŸlayacak ÅŸekilde temizlemeye elveriÅŸli malzemeden yapılır.
21.2.3. Ä°ÅŸyeri binaları, avlular, geçitler, yollar veya benzeri yerlerde bulunan saydam veya yarı saydam duvarlar ile özellikle camlı bölmeler; güvenli malzemeden yapılır, açık bir ÅŸekilde iÅŸaretlenir veya çarpma ve kırılmaya karşı uygun ÅŸekilde korunur.
21.2.4. Yeterli saÄŸlamlıkta olmayan çatılara çıkılmasına ve buralarda çalışılmasına, güvenli çalışmayı saÄŸlayacak ekipman olmadan izin verilmez.
21.3. Çalışma yeri boyutları ve hava hacmi ve çalışma yerinde hareket serbestliÄŸi
21.3.1. Çalışma yerinin taban alanı, yüksekliÄŸi ve hava hacmi, çalışanların rahat çalışmaları, saÄŸlık ve güvenliklerini riske atmadan iÅŸlerini yürütebilmeleri için yeterli olmalıdır.
21.3.2. Çalışanın iÅŸini yaptığı yerde rahat hareket edebilmesi ve iÅŸini güvenli bir ÅŸekilde yapabilmesi için yeterli serbest alan bulunur.
21.4. Pencereler
21.4.1. Pencereler, tavan pencereleri ve havalandırma araçları; açılıp kapanması, ayarlanması ve sabitleÅŸtirilmesi güvenli olacak ÅŸekilde tasarlanır ve yapılır. Bunlar, açık olduklarında çalışanlar için herhangi bir tehlike arz etmeyecek ÅŸekilde yerleÅŸtirilir.
21.4.2. Pencereler ve tavan pencereleri, risk meydana getirmeyecek şekilde temizlenebilir olmalıdır.
22.5. Kapılar ve girişler
22.5.1. Kapılar ve giriÅŸlerin yeri, sayısı ve boyutları ile yapıldıkları malzemeler, kullanıldıkları odalara, alanlara, kullanım amaçlarına ve çalışanların rahatça girip çıkmalarına uygun olmalıdır.
22.5.2. Saydam kapıların üzeri kolayca görünür ÅŸekilde iÅŸaretlenir.
22.5.3. Her iki yöne açılabilen kapılar saydam malzemeden yapılır veya karşı tarafın görülmesini saÄŸlayan saydam kısımları bulunur.
22.5.4. Saydam veya yarı saydam kapıların yüzeyleri, çalışanlar için tehlike meydana getirmeyecek ÅŸekilde güvenli malzemeden yapılmalı veya kırılmalara karşı korunmalıdır.
22.5.5. Raylı kapılarda raydan çıkmayı ve istenmeyen ÅŸekilde devrilmeyi önleyecek güvenlik sistemi bulunur.
22.5.6. Yukarı doÄŸru açılan kapılarda istenmeyen ÅŸekilde aÅŸağı düÅŸmeyi önleyecek güvenlik sistemi bulunur.
22.5.7. Kaçış yollarında bulunan kapılar uygun ÅŸekilde iÅŸaretlenir. Bu kapılar yardım almaksızın her zaman ve her durumda içeriden açılabilir özellikte olur.
22.5.8. Araçların geçtiÄŸi geçit ve kapılar yayaların geçiÅŸi için güvenli deÄŸilse bu mahallerde yayalar için ayrı geçiÅŸ kapıları bulunur, bu kapılar açıkça iÅŸaretlenir ve bu kapıların önlerinde hiçbir engel bulundurulmaz.
22.5.9. Mekanik kapılar çalışanlar için kaza riski taşımayacak ÅŸekilde çalışır. Bu kapılarda kolay fark edilebilir ve ulaşılabilir, acil durdurma cihazları bulunur ve herhangi bir güç kesilmesinde, otomatik olarak açılır olmaması durumunda, kapıların el ile de açılabilir olması saÄŸlanır.
22.5.10. Herhangi bir yere giriÅŸi engellemek için zincir veya benzeri araçlar kullanıldığında, bunlar açıkça görülebilir olmalı ve buralara yasaklama veya uyarıyı belirten uygun iÅŸaretler konulmalıdır.
22.6. Kapalı işyerlerinin havalandırılması
22.6.1. Kapalı iÅŸyerlerinde çalışma ÅŸekline ve çalışanların yaptıkları iÅŸe göre, ihtiyaç duyacakları yeterli temiz hava bulunması saÄŸlanır. Cebri havalandırma sistemi kullanıldığında sistemin her zaman çalışır durumda olması saÄŸlanır. Havalandırma sisteminin çalışmaması durumunda arızayı bildiren uyarı sistemi bulunur.
22.6.2. Suni havalandırma sistemlerinde hava akımı, çalışanları rahatsız etmeyecek ÅŸekilde olur. Çalışma ortamı havasını kirleterek çalışanların saÄŸlığına zarar verebilecek artık ve pislikler derhal dışarı atılır.
22.7. Ortam sıcaklığı
22.7.1. Çalışılan ortamın sıcaklığı çalışma ÅŸekline ve çalışanların harcadıkları güce uygun olmalıdır.
22.7.2. Dinlenme yerleri, soyunma yerleri, duÅŸ ve tuvaletler, bekleme yerleri, yemekhaneler, kantinler ve ilk yardım odaları kullanım amacına göre yeterli sıcaklıkta olmalıdır.
22.7.3. Ä°ÅŸyerinin ve yapılan iÅŸin özelliÄŸine göre pencereler, çatı aydınlatmaları ve cam kısımlar güneÅŸ ışığının olumsuz etkilerini önleyecek ÅŸekilde olmalıdır.
22.8. Dinlenme yerleri
22.8.1. Yapılan iÅŸin özelliÄŸi nedeniyle çalışanların saÄŸlığı ve güvenliÄŸi açısından gerekli hallerde veya 10 ve daha fazla çalışanın bulunduÄŸu iÅŸyerlerinde uygun bir dinlenme yeri saÄŸlanır. Ä°ÅŸ aralarında uygun dinlenme imkanı bulunan büro ve benzeri iÅŸlerde ayrıca dinlenme yeri aranmaz.
22.8.2. Dinlenme yerleri yeteri kadar geniÅŸ olmalı ve buralarda çalışanlar için yeterli sayıda arkalıklı oturma yerleri ve masalar bulundurulmalıdır.
22.8.3. Dinlenme yerlerinde sigara içmeyenleri sigara dumanından korumak üzere gerekli düzenleme yapılır.
22.8.4. Çalışma süresince, iÅŸin gereÄŸi olarak düzenli ve sık ara veriliyorsa ve ayrı bir dinlenme yeri yoksa çalışanların saÄŸlığı ve güvenliÄŸi açısından gerekli olan hallerde, bu aralarda çalışanların dinlenebileceÄŸi uygun yerler saÄŸlanır. Bu yerlerde sigara içmeyenleri sigara dumanından korumak üzere gerekli düzenleme yapılır.
23. Gebe ve emziren kadınlar: Gebe ve emziren kadınlar için 16/8/2013 tarihli ve 28737 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Åžartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik hükümleri dikkate alınır.
24. Engelli çalışanlar: Engelli çalışanların çalıştığı iÅŸyerlerinde bu çalışanların durumları dikkate alınarak gerekli düzenleme yapılır. Bu düzenleme özellikle engelli çalışanların doÄŸrudan çalıştığı yerler ile kullandıkları kapılar, geçiÅŸ yerleri, merdivenler, duÅŸlar, lavabolar ve tuvaletlerde yapılır.
EK- 2<