6001 SAYILI KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN

KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜÄžÜNÜN TEÅžKÄ°LAT VE GÖREVLERÄ° HAKKINDA KANUN

Kanun No. 6001                  Kabul Tarihi: 25/6/2010     
 

BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; karayolları ağının kalkınma planları, ulaÅŸtırma ana planı, stratejik plan ve programlar çerçevesinde ilgili diÄŸer kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi içinde ulusal düzeyde geliÅŸtirilerek yaygınlaÅŸtırılmasını; karayolları ve karayollarıyla ilgili altyapı, diÄŸer yatırımlar ve hizmetlerin, ekonomik ve sosyal geliÅŸmenin gereklerine uygun, diÄŸer ulaşım sistemleri ile uyumlu, güvenli ve çevreye duyarlı bir ÅŸekilde yapılması ve/veya yaptırılması ve Karayolları Genel MüdürlüÄŸünün çalışma usul ve esasları ile teÅŸkilat ve görevlerine iliÅŸkin hükümleri düzenlemektir.

Tanımlar

MADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Bakan: Ulaştırma Bakanını,

b) Bakanlık: Ulaştırma Bakanlığını,

c) Bakım, onarım ve işletme tesisi: Karayolu ile ilgili bakım, onarım ve işletme işlerinin yapılması amacıyla oluşturulan yapı ve tesisleri,

ç) BölünmüÅŸ yol: GeliÅŸ ve gidiÅŸ trafiÄŸi, ayırıcı bir engel ile birbirinden ayrılmış olan ve birden fazla gidiÅŸ ve geliÅŸ ÅŸeridi bulunan karayolunu,

d) Devlet yolları: Belediyeler veya diğer kurumların sorumluluğunda bulunan yollar dışında kalan ve transit trafiği, illere, limanlara, tersanelere, hava alanlarına, demiryolu istasyonlarına, sınır kapılarına kesintisiz olarak ulaştıran ana karayollarını,

e) EriÅŸme kontrolü: Transit trafiÄŸe tahsis edilen karayollarında, yaya, hayvan ve motorsuz taşıt ve araçların girmesinin engellenerek, ancak izin verilen motorlu taşıtların yararlandırıldığı, belirli yerler ve ÅŸartlar dışında giriÅŸ ve çıkışın yasak olduÄŸu, trafiÄŸin özel bir kontrole tâbi tutulmasına iliÅŸkin uygulamayı,

f) Genel Müdür: Karayolları Genel Müdürünü,

g) Genel Müdürlük: Karayolları Genel MüdürlüÄŸünü,

ÄŸ) Hizmet tesisleri: Karayolları sınır çizgisi içinde kalan otel, motel, lokanta, akaryakıt istasyonu, servis istasyonu ve diÄŸer tesisleri,

h) Ä°l yolları: Belediyeler veya diÄŸer kurumların sorumluluÄŸunda bulunan yollar dışında kalan, illeri birbirine, Devlet yollarına, limanlara, tersanelere, demiryolu istasyonlarına, hava alanlarına ve kamu ihtiyacının gerektirdiÄŸi diÄŸer yerlere baÄŸlayan ve bir il sınırı içinde baÅŸlayıp biten karayollarını,

ı) Ä°ÅŸletici ÅŸirket: Ä°lgili mevzuat hükümleri uyarınca iÅŸletme hakkı verilen veya devredilen Türkiye’de kurulmuÅŸ sermaye ÅŸirketlerini,

i) Karayolu: Trafik akışına imkân saÄŸlamak üzere kamunun yararlanmasına açık olan arazi ÅŸeritleri, köprüler, tüneller, her türlü sanat yapıları, koruma yapıları ve diÄŸer alanları,

j) Karayolu sınır çizgisi: KamulaÅŸtırılmış, kamuya terk veya tahsis edilmiÅŸ karayolunda mülk ile olan sınır çizgisini; diÄŸer karayollarında, yarmada ÅŸevden sonra hendek varsa hendek dış kenarı, hendek yoksa ÅŸev üstü kenarı, dolguda ÅŸev etek çizgisini; yaya yolu ile ayrılmış karayolunda yaya yolunun mülkle birleÅŸtiÄŸi çizgiyi,

k) Otoyol: Yüksek standartlara sahip, trafik seyrinde asgari hız sınırlaması uygulanan, seyahat hızı yüksek ve üzerinde eriÅŸme kontrolünün uygulandığı karayolunu,

l) Toplayıcı yol: Otoyol, Devlet ve il yollarında transit trafiÄŸi tehlikeye sokacak ÅŸekilde giriÅŸ, çıkış, geçiÅŸ ve müdahalenin önlenmesi ve trafiÄŸin düzenli ve güvenli akışının saÄŸlanması amacıyla, ihtiyaca baÄŸlı olarak, karayolunun bir veya iki tarafında tesis edilen bir veya iki yönlü trafiÄŸe açık tali yolları,

m) Trafik: Yayaların, hayvanların ve araçların karayolu üzerindeki hâl ve hareketlerini,

n) Trafik iÅŸaretleri: TrafiÄŸi düzenleme amacıyla kullanılan iÅŸaret levhaları, yer iÅŸaretlemeleri, ışıklı ve sesli iÅŸaretler ile trafik zabıtası veya diÄŸer yetkililerin trafiÄŸi yönetmek için yaptıkları hareketleri,

ifade eder.

Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM

KuruluÅŸ, Görev ve Yetkiler ile TeÅŸkilat Yapısı

KuruluÅŸ

MADDE 3- (1) Kanunlarla verilen görevleri yürütmek üzere, UlaÅŸtırma Bakanlığına baÄŸlı, kamu tüzel kiÅŸiliÄŸine sahip, merkezi Ankara’da olan özel bütçeli Karayolları Genel MüdürlüÄŸü kurulmuÅŸtur.

Görev ve yetkiler

MADDE 4- (1) Genel MüdürlüÄŸün görev ve yetkileri ÅŸunlardır:

a) Otoyol, Devlet ve il yolları ağına giren karayolları güzergâhları ile bunların deÄŸiÅŸikliklerine iliÅŸkin planları hazırlamak veya hazırlatmak.

b) Hazırlayacağı programlar uyarınca karayollarını yapmak, yaptırmak, emniyetle kullanılmalarını saÄŸlayacak ÅŸekilde sürekli bakım altında bulundurmak, bakımını yaptırmak, onarmak, onarımını yaptırtmak, iÅŸletmek, iÅŸlettirmek.

c) Görev alanına giren karayolu aÄŸlarının yapımı, bakımı, onarımı ve diÄŸer hususlar hakkında teknik nitelik ve ÅŸartları tespit etmek veya ettirmek ve gerekli ÅŸartnameleri hazırlamak.

ç) Otoyollar ve bunların üzerinde bulunan bakım ve iÅŸletme tesisleri ile hizmet tesislerinin, diÄŸer mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıklarının yapımını ve/veya bakım ve onarımını ve/veya iÅŸletmesini yapmak veya yaptırmak ve denetlemek.

d) Karayollarının kullanılmasına, teknik emniyet ve korunmasına yönelik kurallar ile tüm karayollarındaki iÅŸaretleme standartlarını uluslararası uygulamaları da dikkate alarak tespit etmek, yayımlamak ve kontrol etmek.

e) Görev alanına giren karayollarında, uygun göreceÄŸi yol iÅŸaretlerini belirlemek, uygun yerlere koymak ve bu kapsama giren iÅŸleri yapmak veya yaptırmak.

f) Görev alanına giren iÅŸler için gerekli plan, harita, etüt ve proje iÅŸleri ile araÅŸtırma- geliÅŸtirme çalışmaları yapmak veya yaptırmak.

g) Karayollarının yapım, bakım ve onarımı ile emniyetle iÅŸlemesi için gerekli olan garaj ve atölyeleri, makine ve malzeme ambarları ile depolarını, servis ve akaryakıt tesislerini, laboratuvarlarını, deneme istasyonlarını, dinlenme yerlerini, bakım ve trafik emniyetini saÄŸlamaya yönelik bina ve lojmanları, alıcı-verici telsiz istasyonları ile gerekli haberleÅŸme ÅŸebekelerini, Genel MüdürlüÄŸün görevlerini daha verimli ÅŸekilde yerine getirmesine yönelik eÄŸitim tesisleri ile sosyal tesisleri ve diÄŸer bütün yan tesisleri hazırlayacağı ve hazırlatacağı plan ve projelere göre yapmak, yaptırmak, donatmak, iÅŸletmek veya iÅŸlettirmek, bakım ve onarımını yapmak veya yaptırmak, kiralamak.

ÄŸ) Karayollarının temizliÄŸi, gereken bölümlerinde çevre düzenlemesi ve yol boyu aÄŸaçlandırılması ile peyzaj hizmetlerini yapmak veya yaptırmak.

h) Tarihi köprülerin bakım ve onarımını yapmak veya yaptırmak.

ı) Bu Kanunla verilen görevlerin yapılabilmesi için lüzumlu her türlü araç-gereç, taşıt ve makineler ile donatımlarını, bunların iÅŸletilmesi ve onarılması için gerekli olan uygun malzemeyi seçmek, temin etmek, gerektiÄŸinde imal etmek veya ettirmek, depolamak, onarmak, gerekli ambar, atölye ve tesisleri donatmak, iÅŸletmek veya iÅŸlettirmek.

i) Görev alanı içinde bulunan iÅŸlerin yapılması, trafik akışının emniyetle ve kolaylıkla saÄŸlanması için gerekli her türlü araziyi, binalı ve binasız taşınmazları, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde kamulaÅŸtırmak, satın almak, trampa yapmak, kiralamak ve gerekli hâllerde geçici olarak iÅŸgal etmek.

j) Otoyol, Devlet ve il yollarında karayolu sınır çizgisi içinde kalan uygun alanlar ile karayolu sınır çizgisi dışında Genel MüdürlüÄŸe devir ve temlik edilmiÅŸ veya Genel MüdürlüÄŸün mülkiyetinde olan diÄŸer alanlardaki taşınmazların ve tesislerin kiraya verilmesi, bunlar üzerinde irtifak hakkı, kullanma izni veya ön izin verilmesi gibi iÅŸlemleri yapmak, yaptırmak, yapılan bu iÅŸlemlerle ilgili gerekli hâllerde Maliye Bakanlığına bilgi vermek.

k) Görev alanındaki karayolları güzergâhlarındaki taşınmazlarla ilgili olarak tahsis, devir, kamulaÅŸtırma veya ilgili diÄŸer hukuki süreçlerin tamamlanmasını müteakip ilgili taşınmazların tapu sicillerinde terkin ve diÄŸer iÅŸlemlerini yapmak veya yaptırmak.

l) Talep halinde ve ücret karşılığında kamu kurum ve kuruluÅŸları ile yerli ve yabancı özel sektörden ilgililere faaliyet konuları ile ilgili eÄŸitim hizmeti vermek.

m) İş ve faaliyetlerine ilişkin veri ve bilgileri derlemek, basmak, yayımlamak veya yayımlatmak.

n) 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-Ä°ÅŸlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun ve 28/5/1988 tarihli ve 3465 sayılı Karayolları Genel MüdürlüÄŸü Dışındaki KuruluÅŸların EriÅŸme Kontrollü Karayolu (Otoyol) Yapımı, Bakımı ve Ä°ÅŸletilmesi ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun kapsamında gerçekleÅŸtirilecek yatırım ve hizmetlerle ilgili görevlendirilen ÅŸirketlere, ihale aÅŸamasında ilan edilmek kaydıyla, gerektiÄŸinde ortak olmak ve bununla ilgili iÅŸlemleri yapmak.

o) Görev alanına giren konularda kanunlarla verilen diÄŸer iÅŸleri yapmak veya yaptırmak.

Teşkilat yapısı

MADDE 5 - (1) Genel Müdürlük, merkez ve taÅŸra teÅŸkilatından meydana gelir. Genel MüdürlüÄŸün merkez teÅŸkilatı ekli (I) sayılı cetvelde gösterilmiÅŸtir.

(2) Genel Müdürlük, taÅŸra teÅŸkilatı olarak bölge müdürlüÄŸü, ikmal müdürlüÄŸü, atölye müdürlüÄŸü ve bölge müdürlüÄŸüne baÄŸlı teknik, idarî ve bakım ÅŸube müdürlüÄŸü, baÅŸmühendislik ve ÅŸefliklerden oluÅŸur.

(3) TaÅŸra birimlerine baÄŸlı alt birimlerin yerlerini ve sınırlarını hizmetin gerektirdiÄŸi ÅŸekilde tespit etmeye ve gerekli hâllerde deÄŸiÅŸtirmeye Genel Müdürün teklifi üzerine Bakan yetkilidir.

(4) Genel MüdürlüÄŸün teklifi üzerine, lüzumlu görülen merkezlerde, tamir atölyeleri ile test ve araÅŸtırma-geliÅŸtirme laboratuvarları açmaya Bakan yetkilidir.

Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları

MADDE 6 - (1) Genel MüdürlüÄŸü, Genel Müdür temsil eder. Genel Müdür, Genel MüdürlüÄŸün en üst yöneticisi olup, Genel Müdürlük hizmet ve faaliyetlerini; kalkınma planlarına, stratejik plana ve mevzuat hükümlerine uygun olarak, görev alanına giren konularda diÄŸer kurum ve kuruluÅŸlarla iÅŸbirliÄŸi içerisinde yürütür.

(2) Genel Müdür, merkez ve taÅŸra teÅŸkilatının faaliyetlerini, iÅŸlemlerini ve hesaplarını denetlemekle görevli, yetkili ve sorumludur.

(3) Genel Müdüre yardımcı olmak üzere en fazla dört Genel Müdür Yardımcısı atanır.

Hizmet birimleri

MADDE 7- (1) Merkez teşkilatı, ana hizmet birimleri, danışma ve denetim birimleri ile yardımcı hizmet birimlerinden oluşur.

(2) Ana hizmet birimleri aşağıdaki birimlerden oluşur:

a) Etüt, Proje ve Çevre Dairesi BaÅŸkanlığı

b) Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı

c) Yol Yapım Dairesi Başkanlığı

ç) Tesisler ve Bakım Dairesi BaÅŸkanlığı

d) Trafik GüvenliÄŸi Dairesi BaÅŸkanlığı

e) İşletmeler Dairesi Başkanlığı

f) Makine ve İkmal Dairesi Başkanlığı

g) Sanat Yapıları Dairesi Başkanlığı

ğ) Taşınmazlar Dairesi Başkanlığı

h) Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı

(3) Danışma ve denetim birimleri aşağıdaki birimlerden oluşur:

a) Teftiş Kurulu Başkanlığı

b) Hukuk MüÅŸavirliÄŸi

c) Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

(4) Yardımcı hizmet birimleri aşağıdaki birimlerden oluşur:

a) İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı

b) Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı

c) Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanlığı

(5) Hizmet birimlerinin görevleri, Genel MüdürlüÄŸe bu Kanunla verilen görevlere paralel olarak yönetmelikle düzenlenir.

Teftiş Kurulu Başkanlığı

MADDE 8- (1) TeftiÅŸ Kurulu BaÅŸkanlığının görev ve yetkileri ÅŸunlardır:

a) Genel Müdürün emri veya onayı üzerine, Genel MüdürlüÄŸün merkez ve taÅŸra teÅŸkilatının faaliyet ve iÅŸlemleriyle ilgili olarak Genel Müdür adına teftiÅŸ, ön inceleme, inceleme ve soruÅŸturma iÅŸlerini yürütmek.

b) MüfettiÅŸlerin araÅŸtırma, ön inceleme, inceleme, soruÅŸturma ve denetim sonucu düzenleyecekleri raporları BaÅŸkanlık görüÅŸü ile birlikte Genel Müdürlük makamına sunmak.

(2) MüfettiÅŸ yardımcılığına yarışma ve yeterlik sınavları suretiyle alınma, meslekte yetiÅŸtirilme, müfettiÅŸliÄŸe ve baÅŸmüfettiÅŸliÄŸe atanma ile TeftiÅŸ Kurulu BaÅŸkanlığının çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.

Hukuk MüÅŸavirliÄŸi

MADDE 9- (1) Hukuk MüÅŸavirliÄŸinin görev ve yetkileri ÅŸunlardır:

a) Genel MüdürlüÄŸün lehine veya aleyhine açılacak davaları takip etmek.

b) Genel Müdürlük hizmetleriyle ilgili olarak, diÄŸer kamu kurum ve kuruluÅŸları tarafından hazırlanan kanun, tüzük ve yönetmelik taslaklarını, Genel Müdürlük birimleri tarafından tertip ve tanzim edilecek her türlü sözleÅŸme ve ÅŸartname taslaklarını, Genel Müdürlük ile üçüncü kiÅŸiler arasında çıkan her türlü uyuÅŸmazlıklara iliÅŸkin iÅŸleri ve Genel Müdürlükçe sorulacak diÄŸer iÅŸleri inceleyip hukukî mütalaasını bildirmek.

c) Genel MüdürlüÄŸe kanunlarla verilmiÅŸ olan görevlerle ilgili her türlü dava ve takip iÅŸlerini yapmak.

ç) Genel Müdürlükçe hizmet satın alma yoluyla temsil ettirilen davaları takip ve koordine etmek.

(2) Genel MüdürlüÄŸe kanunlarla verilmiÅŸ olan görevlerle ilgili her türlü dava ve takip iÅŸleri, Genel MüdürlüÄŸün hukuk müÅŸavirleri ile kadrolu veya sözleÅŸmeli avukatları aracılığıyla veya gerektiÄŸinde Genel Müdürlükçe belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu Ä°hale Kanununun 22 nci maddesinde öngörülen doÄŸrudan temin usulü ile avukatlar veya avukatlık ortaklıkları ile yapılacak avukatlık sözleÅŸmeleri yoluyla yürütülür.

(3) Genel Müdürlük lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme baÄŸlanarak karşı taraftan tahsil edilen vekâlet ücretlerinin dağıtımı hakkında, 2/2/1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını Ä°ntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekalet Hakkında Kanun hükümleri kıyas yoluyla uygulanır.

Personel, atama usulü ve kadrolar

MADDE 10- (1) Genel Müdürlük personeli 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbidir.

(2) 23/4/1981 tarihli ve 2451 sayılı Bakanlıklar ve BaÄŸlı KuruluÅŸlarda Atama Usulüne Ä°liÅŸkin Kanun hükümlerinde belirtilenler dışında kalan personelin atamaları Genel Müdür tarafından yapılır. TeftiÅŸ Kurulu BaÅŸkanı, daire baÅŸkanları ile iç denetçiler Genel Müdürün teklifi üzerine Bakan onayı ile atanır.

(3) Genel Müdürlük kadrolarının tespiti, kullanımı ve iptali ile kadrolara iliÅŸkin diÄŸer hususlar 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tâbidir.

(4) MüÅŸavir kadrolarına, Genel Müdürlükte daire baÅŸkanı, dengi ve üstü kadrolarla bölge müdürü kadrolarında en az altı ay süre ile görev yapanlar arasından atama yapılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Gelirler ve Muafiyetler

Gelirler

MADDE 11- (1) Genel MüdürlüÄŸün gelirleri ÅŸunlardır:

a) Genel bütçeden her yıl yapılacak Hazine yardımları.

b) SözleÅŸmelerde öngörülmesi hâlinde iÅŸletici ÅŸirket tarafından ödenen paylar.

c) Genel Müdürlük tarafından iÅŸletilen geçiÅŸi ücretli karayollarından alınan ücretler.

ç) Genel MüdürlüÄŸün görev ve sorumluluÄŸunda bulunan karayollarında, karayolları sınır çizgisi içinde kalan alanlar ile karayolları sınır çizgisi dışında kalan Genel MüdürlüÄŸe devir ve temlik edilmiÅŸ taşınmazlar ve tesisler ile mülkiyetinde olan taşınmaz ve tesislerin kiraya verilmesi, ön izin verilmesi, irtifak hakkı tesisi veya kullanma izni verilmesi sonucunda elde edilen gelirler.

d) Müteahhitlere sözleÅŸmeleri gereÄŸince verilen malzeme, araç-gereç, depo, arazi ve sair unsurlardan elde edilen kira bedelleri.

e) Taahhütlerini tamamen veya kısmen yerine getirmeyen müteahhitlerden alınan tazminatlar ile gelir kaydedilen teminatlar.

f) Taşınmaz satışından veya kiraya verilmesinden elde edilen gelirler.

g) Lüzumu kalmayan veya hurdaya ayrılan karayolu makineleri ve atölyelere ait sair eÅŸyanın satışlarından elde edilen gelirler.

ÄŸ) Ä°hale ÅŸartnamesi veya dokümanı satışlarından elde edilen gelirler.

h) İşletme hakkı verilen hizmet tesislerinden elde edilen gelirler.

ı) Kamu kurum ve kuruluÅŸları ile gerçek ve tüzel kiÅŸilerden gelen hizmet talepleri çerçevesinde elde edilen gelirler.

i) Her türlü bağış, yardım ve nema gelirleri ile diÄŸer gelirler.

(2) Genel MüdürlüÄŸün her türlü iç ve dış borçlanması Hazine MüsteÅŸarlığının iznine baÄŸlıdır.

Genel MüdürlüÄŸün para ve mallarının statüsü, istisna ve muafiyetler

MADDE 12- (1) Genel MüdürlüÄŸün bütün para ve malları Devlet malı hükmünde olup, haczedilemez. Bunlar aleyhine iÅŸlenen suçlar, Devlet malları aleyhine iÅŸlenmiÅŸ sayılır.

(2) Genel Müdürlük; bu Kanun kapsamındaki görevleri dolayısıyla yapacağı iÅŸlemler yönünden, katma deÄŸer vergisi ve özel tüketim vergisi hariç, her türlü vergi, resim, harç ve paydan, tapu ve kadastro iÅŸlemlerinden kaynaklanan her türlü döner sermaye ücretinden muaftır. Ancak, yargı harçlarının Genel MüdürlüÄŸün haklılığı nispetinde karşı taraftan tahsiline ilgili merciince karar verilir.

(3) Genel MüdürlüÄŸe, bu Kanunla verilen görevlerin ifası için gerekli olup Genel Müdürlükçe satın alınan veya ithal edilen binek araçları hariç, motorlu vasıtalarla, motorlu, motorsuz makine, cihaz, araç-gereç ile bunların yedek parçaları ve lastikleri, katma deÄŸer vergisi ve özel tüketim vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.

(4) Genel MüdürlüÄŸün gelirleri vergiden müstesnadır. Bu istisna, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılan kesintileri kapsamaz.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yol Ağları

Görev ve sorumluluk alanındaki yol aÄŸları

MADDE 13- (1) Genel MüdürlüÄŸün görev ve sorumluluk alanında bulunan karayolları; otoyollar, Devlet yolları ve il yolları olmak üzere üç sınıfa ayrılır.

(2) Otoyol, Devlet yolu ve il yolu niteliÄŸindeki karayolu aÄŸları; kamu yararı, millî savunma     ihtiyaçları ve bu aÄŸların geliÅŸmesine tesir eden ekonomik etkenler göz önünde tutulmak suretiyle Genel Müdürlük tarafından ilgili kuruluÅŸların görüÅŸü alınarak tespit edilir ve Bakan onayı ile uygulanır. Düzeltmeler, deÄŸiÅŸtirmeler, eklemeler ve çıkarmalar da aynı usulle yapılır.

(3) Genel MüdürlüÄŸün görev alanından çıkarılan karayollarına ait tüm hak ve sorumluluklar, gerekli yazılı bildirim yapıldıktan sonra baÅŸkaca iÅŸleme gerek kalmaksızın ilgili idarelerine devredilmiÅŸ sayılır.

(4) BaÅŸka bir kurumun sorumluluÄŸunda iken Genel MüdürlüÄŸün görev alanına dâhil edilen karayolları ile Genel MüdürlüÄŸün görev alanından çıkarılan karayolları kenarında münhasıran devralınan veya devredilen karayolu kesimi ile ilgili yapı ve tesislerin devir ve temlikine iliÅŸkin hususlar, taraflar arasında imzalanacak protokol ile belirlenir.

GeçiÅŸ ücretlerinin belirlenmesi

MADDE 14 - (1) Otoyollar ile eriÅŸme kontrolünün uygulandığı karayollarının geçiÅŸi ücretli olacak kesimleri Genel Müdürün teklifi üzerine Bakan tarafından belirlenir. Bu karayollarının geçiÅŸ ücretleri ile bu ücretlerin yeniden belirlenmesi; ücretlendirilen karayolunun mesafesi, trafik yoÄŸunluÄŸu, aracın cinsi, sosyal ve ekonomik faktörler dikkate alınarak çıkarılacak yönetmelikte belirtilen esas ve usullere göre Genel Müdürün teklifi üzerine Bakan onayı ile yürürlüÄŸe girer.

(2) GeçiÅŸi ücretli olan otoyollar ile eriÅŸme kontrolünün uygulandığı karayollarından, iÅŸletme hakkı verilen veya devredilenler hariç, ücretsiz olması uygun görülen kesimleri ile ücretsiz geçiÅŸ yapmasına izin verilecekler genel hükümlere göre belirlenir.

(3) 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı ÖzelleÅŸtirme Uygulamaları Hakkında Kanun, 3465 sayılı Kanun ve 3996 sayılı Kanun hükümlerine göre iÅŸletme hakkı verilen veya devredilen karayollarında geçiÅŸ ücretinin belirlenmesine iliÅŸkin esas ve usuller ile ücretsiz geçiÅŸ yapmasına izin verilecek olanlar sözleÅŸmelerde düzenlenir.

Karayollarında eriÅŸme kontrolü uygulaması

MADDE 15 - (1) Belediye sınırları içindekiler de dâhil olmak üzere, Genel MüdürlüÄŸün görev alanındaki karayolları, Genel MüdürlüÄŸün teklifi üzerine Bakan onayı ile eriÅŸme kontrollü karayoluna dönüÅŸtürülebilir veya eriÅŸme kontrolü kaldırılabilir.

(2) Mevcut veya yeniden yapılandırılan karayollarında, eriÅŸme kontrolüne geçiÅŸin baÅŸlangıç tarihi ile yasaklamalar, kısıtlamalar ve eriÅŸme kontrolü uygulamasının kaldırılması Resmî Gazete’de yayımlanır.

(3) Ä°ÅŸletme hakkı verilen veya devredilen eriÅŸme kontrolü uygulanan karayollarının ücretli ve eriÅŸme kontrollü olma niteliÄŸi sözleÅŸmeleri süresince korunur.

Ulaşımın devamlılığı

MADDE 16 – (1) EriÅŸme kontrolü uygulanması nedeniyle söz konusu karayolları sınırına bitiÅŸik taşınmaz sahipleri ile bu taşınmazlarla ilgili diÄŸer hak sahiplerinin karayollarına giriÅŸ ve çıkışlarının iptal edilmesi halinde; Genel Müdürlük tarafından taşınmaz sahipleri ile bu taşınmazlarla ilgili diÄŸer hak sahiplerinin ulaşımları, toplayıcı yol yapılarak veya herhangi bir ÅŸekilde, mümkün olan en kısa mesafeden istifade edilerek saÄŸlanır.

 (2) Bu madde çerçevesinde ulaşım imkânı saÄŸlanan taşınmaz sahipleri ile bu taşınmazlarla ilgili diÄŸer hak sahipleri, Genel Müdürlükten ulaşım düzenine iliÅŸkin olarak baÅŸka bir talepte bulunamaz.

EriÅŸme kontrolü uygulanan karayollarına baÄŸlantı, ÅŸehir geçiÅŸleri ve yerleÅŸim

MADDE 17 - (1) EriÅŸme kontrolü uygulanan karayollarına baÄŸlantılar Genel MüdürlüÄŸün uygun gördüÄŸü yerlerde ve ÅŸekillerde yapılır. EriÅŸme kontrolü uygulanan karayolu çevresinin bu baÄŸlantı noktalarına ulaşımı, toplayıcı yollarla veya baÄŸlantı noktasına ulaÅŸan diÄŸer yollar vasıtasıyla saÄŸlanır.

(2) EriÅŸme kontrolü uygulanan karayollarına bitiÅŸik taşınmaz sahipleri ile kiracıları veya kullananların arazilerinden eriÅŸme kontrolü uygulanan karayoluna doÄŸrudan giriÅŸ ve çıkış hakları yoktur.

(3) EriÅŸme kontrolü uygulanan karayolunun ÅŸehir geçiÅŸlerinde karayolunun ÅŸehir ile baÄŸlantı ve iliÅŸkilerinin düzenlenmesi, Genel MüdürlüÄŸün teklifi üzerine, Bakanlık ve ilgili belediye tarafından müÅŸtereken kararlaÅŸtırılır. Ä°ÅŸletme hakkı verilen veya devredilen eriÅŸme kontrolü uygulanan karayollarında, ÅŸehir geçiÅŸ güzergâhının veya karayolunun ÅŸehir ile baÄŸlantı ve iliÅŸkilerinin deÄŸiÅŸtirilmesinde iÅŸletici ÅŸirketin görüÅŸü alınır.

(4) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında, eriÅŸme kontrolü uygulanan karayolu çevresinde, ilgili idare tarafından imar düzenlemesi yapılmadan önce, Genel MüdürlüÄŸün olumlu görüÅŸü alınır. Olumlu görüÅŸ alınmadan imar planı kesinleÅŸtirilemez.

Karayollarında kurulacak tesisler ve yasaklanan faaliyetler

MADDE 18 - (1) EriÅŸme kontrolü uygulanan karayolu sınırları içinde Genel MüdürlüÄŸün izniyle kurulacak tesis veya yapılacak faaliyetler dışında tesis kurulması veya faaliyette bulunulması yasaktır.

(2) EriÅŸme kontrolü uygulanan karayolu sınırları içinde Genel MüdürlüÄŸün izniyle kurulacak tesisler ve eklentileri mimarî, statik, tesisat ve her türlü fennî mesuliyeti Genel Müdürlükte olmak kaydıyla 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı Ä°mar Kanununda öngörülen yapı ruhsatiyesine tâbi deÄŸildir. Bu tesislerin plan ve projesi ile mülkiyet bilgileri inÅŸaat baÅŸlamadan önce ilgili idarelere bildirilir. Bu tesisler eriÅŸme kontrolü uygulanan karayolunun müÅŸtemilatından sayılır. Bu tesislerin iÅŸletilmesi ile ilgili resmi makamlarca verilecek izin, ruhsat ve lisanslar bakımından, ilgili tesislerin kesinleÅŸmiÅŸ karayolu güzergâh planlarına iÅŸlenmesi yeterli olup, ayrıca imar planına iÅŸlenme ÅŸartı aranmaz.

(3) EriÅŸme kontrolü uygulanan karayolu sınırları içinde ve sınırlarında, Genel Müdürlükten izin alınmaksızın herhangi bir toprak hareketi, inÅŸaat ve tesisat yapılması yasaktır.

(4) EriÅŸme kontrolü uygulanan karayolları dışında kalan diÄŸer karayollarının kenarında yapılacak tesislerin yola uzaklığı, yola giriÅŸ ve çıkış baÄŸlantıları 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde Genel MüdürlüÄŸün uygun görüÅŸü ile belirlenir.

 (5) Karayollarının fiziki güvenliÄŸi ile trafik güvenliÄŸinin saÄŸlanması amacıyla, karayolunu etkileyen deniz, göl, nehir ve dere kenarları da dâhil olmak üzere karayolu kenarlarında 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu uyarınca, maden arama ve/veya iÅŸletme ruhsatı verilmeden önce Genel MüdürlüÄŸün uygun görüÅŸünün alınması zorunludur. Uygulamaya iliÅŸkin diÄŸer hususlar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının görüÅŸü alınmak suretiyle Genel Müdürlükçe hazırlanarak Bakanlık tarafından yürürlüÄŸe konulacak yönetmelikle belirlenir.

(6) Karayolları sınır çizgileri dâhilinde çevre kirliliÄŸine neden olan ve/veya trafik güvenliÄŸini tehlikeye sokan her türlü atık madde ile moloz, inÅŸaat, evsel, kimyasal ve benzeri atıkların bırakılması yasaktır.

(7) Karayolları yapı ve tesislerine yapılan her türlü müdahaleler kolluk kuvvetleri nezaretinde Genel Müdürlükçe veya Genel MüdürlüÄŸün bildirimi üzerine mahallî mülkî amirliklerce ortadan kaldırılır. Bu müdahaleler sonucu oluÅŸan zarar ve masraflar ile altıncı fıkradaki atıkların kaldırılması için yapılan masraflar sebep olanlardan tahsil edilir.

BEŞİNCÄ° BÖLÜM

Çalışma Esasları

Karayolu güzergâhının tespiti

MADDE 19 - (1) Genel Müdürlük; otoyol, Devlet ve il yolları ağına giren karayolu güzergâhlarına ve bunların deÄŸiÅŸikliklerine iliÅŸkin planlarını hazırlayarak, belediye ve mücavir alan sınırları içinde kalan yerlerde imar planlarına iÅŸlenmesini belediye veya ilgili kurum ve kuruluÅŸlardan talep eder. Belediye veya ilgili kurum ve kuruluÅŸlar, karayolu güzergâhlarına iliÅŸkin söz konusu planlara varsa itirazlarını en geç otuz gün içinde bildirir. Bu süre sonunda itiraz edilmemiÅŸse güzergâh planları, ilgili kurum veya kuruluÅŸlar açısından imar planına esas olmak üzere kesinleÅŸir. Ä°lgili kurum ve kuruluÅŸlarca itiraz edilmesi halinde ise karayolu güzergâh planlarına yapılacak itirazlar Genel Müdürlükçe deÄŸerlendirilerek, itiraz tarihinden itibaren en geç yirmi gün içinde sonuçlandırılır. Belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan yerlerde ise karayolu güzergâh planları, il özel idareleri veya ilgili kurum ve kuruluÅŸlarla koordine edilmek suretiyle Genel Müdürlükçe doÄŸrudan tayin ve tespit edilir ve uygulaması bu çerçevede yapılır. Bu fıkra hükümlerine göre son halini alan yol güzergâh planları Bakan onayı ile yürürlüÄŸe girer. Bakan bu yetkisini Genel Müdüre devredebilir.

(2) Ä°lgili kurum veya kuruluÅŸlar mevcut imar planlarını kesinleÅŸen karayolu güzergâh planlarına uygun olarak en fazla altmış gün içinde revize eder. Ä°mar mevzuatının gerektirdiÄŸi diÄŸer iÅŸlemler ilgili kurum ve kuruluÅŸ tarafından yürütülür. Revize edilen imar planına yapılan ve karayolu güzergâhında deÄŸiÅŸiklik gerektiren itirazlar Genel Müdürlükçe karara baÄŸlanır.

(3) Karayolu güzergâh planlarının belirlenen süre sonunda, ilgili kurum veya kuruluÅŸça imar planlarına iÅŸlenmemesi hâlinde, kesinleÅŸen karayolu güzergâh planları Genel Müdürlükçe imar planlarına iÅŸlenir. Karayolu güzergâhlarının iÅŸlendiÄŸi imar planları Bakan tarafından resen onaylanmak suretiyle kesinleÅŸir ve ilgili kurum ve kuruluÅŸa bildirilir. KesinleÅŸen imar      planlarının bir sureti Bayındırlık ve Ä°skân Bakanlığına da gönderilir. Bu ÅŸekilde kesinleÅŸtirilen imar planları ile ilgili diÄŸer iÅŸlemler, ilgili kurum ve kuruluÅŸ tarafından imar mevzuatının gerektirdiÄŸi ÅŸekilde yürütülür.

(4) KesinleÅŸen imar planlarında karayolu ve çevresine iliÅŸkin daha sonra yapılacak her türlü ilave, deÄŸiÅŸiklik ve diÄŸer çalışmalarda, trafik ve karayolu güvenliÄŸi açısından Genel MüdürlüÄŸün görüÅŸü alınır. Bu plana iliÅŸkin deÄŸiÅŸiklikler hakkında ilgili mevzuatına göre ilan süresinin baÅŸladığı tarihte Genel MüdürlüÄŸe bilgi verilir.

(5) Ä°lgili kurum veya kuruluÅŸlar, kesinleÅŸen karayolu güzergâh planlarına iliÅŸkin olarak yapacakları imar planı çalışmalarında, Genel Müdürlükçe karayolu güzergâhına iliÅŸkin hazırlanan jeolojik, jeoteknik ve fotogrametrik raporları esas almak zorundadır.

(6) Bu madde hükümleri çerçevesinde kesinleÅŸen karayolu güzergâh planları kapsamında karayollarının yer aldığı alanlara iliÅŸkin olarak, belediyeler veya il özel idarelerince, ilk kez yapılan imar planı düzenlemelerinde, otoyollar hariç olmak üzere, kesinleÅŸmiÅŸ güzergâh planlarındaki karayolları, 3194 sayılı Kanunun 18 inci maddesi hükümleri dâhilinde oluÅŸturulacak düzenleme ortaklık payları hesabına dâhil edilir. Ä°lgili belediyeler veya il özel idareleri, söz konusu iÅŸlemleri Genel Müdürlük ile koordineli olarak ve ivedilikle sonuçlandırır.

Çalışma programının hazırlanması

MADDE 20 - (1) Genel Müdürlük, görev alanına giren karayollarına iliÅŸkin üç yıllık çalışma programını hazırlayarak Bakan onayı ile uygulamaya koyar.

(2) Genel Müdürlük, görev alanına giren karayollarının bakımı ve onarımı ile ilgili olarak ilk yılı bütçesinde yeterli ödeneÄŸi bulunması kaydıyla, Maliye Bakanlığının görüÅŸü üzerine üç yıla kadar gelecek yıllara sâri olacak ÅŸekilde yüklenmelere giriÅŸebilir.

Diğer kurum ve kuruluşların taleplerinin karşılanması

MADDE 21 - (1) Genel Müdürlük; kamu kurum ve kuruluÅŸlarının görev alanına iliÅŸkin hizmet talepleri ile gerçek veya tüzel kiÅŸilerin konaklama tesisleri, akaryakıt satış istasyonları ve benzeri tesislerin karayoluna giriÅŸ ve çıkışlarının düzenlenmesine dair taleplerini, kendi çalışma programını da dikkate alarak yapılacak anlaÅŸmalar çerçevesinde ve ücreti mukabilinde yerine getirmeye yetkilidir.

Kamulaştırma ve tahsis

MADDE 22 - (1) Genel Müdürlük, görev alanına giren her türlü karayolunun yapımı, geliÅŸtirilmesi, çevresinin korunması ve düzenlenmesi ve/veya tesislerin yapımı için gerekli taşınmazları kamulaÅŸtırma yetkisine sahiptir.

(2) Ä°ÅŸletme hakkı verilen veya devredilen eriÅŸme kontrollü karayollarında, ihtiyaç doÄŸması hâlinde yapılacak kamulaÅŸtırma iÅŸlemleri Genel Müdürlükçe yapılır. SözleÅŸmelerde, kamulaÅŸtırma bedelinin tamamının veya bir kısmının iÅŸletici ÅŸirketçe ödenmesi hususu hükme baÄŸlanabilir. KamulaÅŸtırılan taşınmazlar ile üzerinde yapılan yapı ve tesisler Devlet malı hükmündedir.

(3) Karayolu güzergâh planlarına uygun olarak yapılan kamulaÅŸtırmalarda ilgili karayolu güzergâh planı yürürlükte olduÄŸu sürece 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı KamulaÅŸtırma Kanununun 23 üncü maddesi hükmü uygulanmaz.

(4) Genel MüdürlüÄŸün görev ve faaliyetlerini yerine getirirken ihtiyaç duyacağı Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlar, Genel MüdürlüÄŸün talebi üzerine Maliye Bakanlığınca Genel MüdürlüÄŸe tahsis edilir.

Trampa yetkisi

MADDE 23- (1) Genel Müdürlük; karayollarının yapımı ile ilgili olarak ihtiyaç duyacağı taşınmazların kamulaÅŸtırılmasında, kamulaÅŸtırma bedellerine karşılık gelmek üzere, Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup da kendisine devir ve temlik edilmesi suretiyle elde ettiÄŸi taşınmazları, ilgililerin muvafakati dâhilinde trampa yapmaya yetkilidir.

(2) Karayolu güzergâhlarında yer alıp da bu madde hükümleri çerçevesinde trampa iÅŸlemlerinde kullanılmaya uygun olan, il ve ilçe merkezlerinde mahalle sınırları ile köy ve belde sınırları içerisinde kalan, Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlar, Genel Müdürlük tarafından maksadı ve sınırları belirlenerek alınacak kamu yararı kararında gösterilir. Söz konusu taşınmazlardan, Maliye Bakanlığınca devrinde sakınca olmadığı tespit edilenler, Genel MüdürlüÄŸün talebi üzerine, Maliye Bakanlığınca tapu kütüklerine devir amacını gösteren ÅŸerh konulmak suretiyle Genel MüdürlüÄŸe bedelsiz olarak devir ve temlik olunur.

(3) Genel Müdürlük, trampa iÅŸlemlerinde kullanılmak üzere devir ve temlik edilen taşınmazlar üzerinde, varsa çevre düzeni planı ve diÄŸer planlardaki arazi kullanım kararlarını da göz önünde bulundurarak, gerektiÄŸinde arazi düzenlemesi yapmaya veya yaptırmaya yetkilidir. Arazi düzenlemesi, Genel MüdürlüÄŸe devredilen taşınmazların tevhit ve ifraz iÅŸlemlerinden oluÅŸur.

(4) Trampa edilecek taşınmazların deÄŸer tespitinde 2942 sayılı Kanunda öngörülen usul ve esaslar uygulanır.

(5) Genel Müdürlük, Maliye Bakanlığınca kendisine devir ve temlik edilen taşınmazların tevhit ve ifraz iÅŸlemleri sonucu oluÅŸan arazileri kendi adına tescil ettirmeye, trampa iÅŸlemleri kapsamında tapu sicillerinde devir, tescil ve diÄŸer her türlü iÅŸlemi yapmaya, trampa edilecek taşınmazlar arasında ortaya çıkabilecek deÄŸer farklılıklarını oran kısıtlaması olmaksızın ödemeye ya da tahsil etmeye yetkilidir. Maliye Bakanlığınca, bu maddede belirtilen amaçlarla kullanılmak üzere Genel MüdürlüÄŸe devir ve temlik olunan taşınmazlardan, devir ve temlik tarihinden itibaren beÅŸ yıl içinde trampa iÅŸleminde kullanılmayanlar Maliye Bakanlığına iade edilir.

(6) Bu maddenin uygulamasına iliÅŸkin usul ve esaslar Bakanlık ve Maliye Bakanlığının müÅŸtereken çıkaracağı yönetmelikle belirlenir.

Karayollarında tesisat kurulması ve yerlerinin değiştirilmesi

MADDE 24- (1) Genel MüdürlüÄŸün görev alanında bulunan karayollarının sınırları dâhilinde her türlü su, kanalizasyon, doÄŸalgaz ve petrol boru hatları ile elektrik ve haberleÅŸme hatları ve benzeri tesisat kurulması veya bu amaçlarla herhangi bir ÅŸekilde karayollarında faaliyette bulunulması, Genel MüdürlüÄŸün iznine tâbidir. Ä°htiyaç hâlinde, söz konusu tesisatın yerlerinin deÄŸiÅŸtirilmesi, Genel Müdürlükçe ilgili kuruluÅŸlardan talep edilebilir. Ä°lgili kurum veya kuruluÅŸlar, her türlü masrafı kendilerine ait olmak üzere, Genel Müdürlükçe belirtilen sürede bu deÄŸiÅŸikliÄŸi gerçekleÅŸtirmek zorundadır. Aksi hâlde Genel Müdürlük, yer deÄŸiÅŸtirme iÅŸlemlerini, giderleri ilgili kurum ve kuruluÅŸtan tahsil edilmek üzere bizzat yapar veya yaptırır.

(2) Her türlü su, kanalizasyon, doÄŸalgaz ve petrol boru hatları ile elektrik ve haberleÅŸme hatları ve benzeri tesisat kurulması için ilgililere kanunen tanınmış olan haklar, eriÅŸme kontrolü uygulanan karayolları sınırları içinde geçerli deÄŸildir.

(3) Karayollarının yapımı aÅŸamasında, onaylanmış karayolu projeleri uyarınca karayolu sınır çizgisi içinde kaldığı tespit edilen, kamu kurum ve kuruluÅŸları veya mevzuatı uyarınca özel kiÅŸiler tarafından tesis edilmiÅŸ ya da iÅŸletilmekte olan su, kanalizasyon, doÄŸalgaz ve petrol boru hatları ile elektrik, haberleÅŸme hatları ve ilgili tesisler, Genel MüdürlüÄŸün talebi üzerine ilgilisi tarafından karayolu yapımını engellemeyecek ÅŸekilde yeniden düzenlenir. Gerekli hâllerde giderlerin nasıl karşılanacağı, Genel Müdürlük ile ilgili kiÅŸi, kurum ve kuruluÅŸ arasında yapılacak mutabakatla belirlenir. Hizmetin görülmesi açısından zorunluluk bulunması ve Genel Müdürlükçe belirtilen sürede yer deÄŸiÅŸtirme iÅŸlemlerinin yapılmaması hâlinde, üzerindeki hizmetlerin aksatılmamasına özen gösterilerek, teknik usul ve esaslarına uygun bir ÅŸekilde söz konusu tesisatın yer deÄŸiÅŸtirme iÅŸlemi bizzat Genel Müdürlükçe yapılır veya yaptırılır.

(4) Ä°ÅŸletme hakkı verilen veya devredilen eriÅŸme kontrolü uygulanan karayollarında, bu madde kapsamında yer alan hususlar sözleÅŸme ile düzenlenir.

Personele açılan davalarda hukuki yardım

MADDE 25- (1) Genel MüdürlüÄŸün görev ve sorumluluklarının yerine getirilmesinden dolayı haklarında ceza davası açılmış olanların; vekâlet verdikleri avukata, 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 168 inci maddesine göre yayımlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre ödedikleri ücretler ile belgelendirilmiÅŸ olmak kaydıyla dava ile ilgili olarak yaptıkları masraflar, kesinleÅŸmiÅŸ mahkûmiyet kararı halinde geri alınmak kaydıyla, Komisyon kararı üzerine Genel Müdürün teklifi ve Bakan onayı ile karşılanabilir. Komisyonun oluÅŸumu ile çalışmasına ve uygulamaya iliÅŸkin esas ve usuller yönetmelikle düzenlenir.

Sulh yoluyla çözüm yetkisi

MADDE 26- (1) Genel MüdürlüÄŸün görev alanına giren iÅŸlerin yürütülmesi ile ilgili olarak, Genel Müdürlük ile kamu kurum ve kuruluÅŸları, gerçek veya tüzel kiÅŸiler arasında ortaya çıkabilecek, ivedilikle çözülmesinde yarar görülen, bir sözleÅŸme bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, henüz yargı mercilerine, hakeme veya icraya intikal etmemiÅŸ olan uyuÅŸmazlıklarda; kovuÅŸturulmasında veya yüksek dereceli merci ve mahkemelerce incelenmesini istemekte fayda umulmayan dava ve icra takiplerinden vazgeçilmesinde; anlaÅŸma veya sözleÅŸmelerin deÄŸiÅŸtirilmesinde veya bozulmasında; tanınacak veya terkin edilecek hak ve iÅŸe karşılık gelen menfaatlerden;

a) 1.000.000 Türk Lirasına kadar olanların sulh yolu ile hallinde Genel Müdür,

b) 1.000.001 Türk Lirasından 10.000.000 Türk Lirasına kadar olanların sulh yolu ile hallinde Genel Müdürün teklifi üzerine Bakan,

c) 10.000.001 Türk Lirasından fazla olanların sulh yolu ile hallinde ise Bakanlar Kurulu,

yetkilidir.

(2) Bu maddede belirtilen parasal sınırların karşılığı her yıl merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilir. Bu madde kapsamında yapılan iÅŸlemler, Genel MüdürlüÄŸün ilgili yıla ait faaliyet raporunda gösterilir.

EÄŸitim

MADDE 27- (1) Genel Müdürlük, görev alanına giren konularda, kendi personeli ile gerektiÄŸinde ücreti karşılığında kamu kurum ve kuruluÅŸları ile özel sektörden yerli ve yabancı ilgililerin iÅŸtirak edebileceÄŸi sertifikalı eÄŸitim programları düzenleyebilir. Bu amaçla, Genel Müdürlük bünyesinde eÄŸitim merkezi kurulabilir. EÄŸitim merkezinin çalışma esas ve usulleri yönetmelikle düzenlenir.

Malzeme ocaklarından ve kamuya ait diğer yerlerden faydalanma

MADDE 28- (1) Genel Müdürlük; deprem, sel, çığ, su baskını ve benzeri tabii afetler nedeniyle hasar gören karayolu, köprü, tünel ve sanat yapılarının gecikmeksizin onarılması veya trafik güvenliÄŸinin acilen saÄŸlanarak trafiÄŸe geçit verilebilmesi için, zorunlu durumlarda olayın vuku bulduÄŸu mahalde veya yakınındaki kamu kurum ve kuruluÅŸlarının tasarrufunda bulunan taÅŸ, kum ve ariyet ocağı gibi malzeme ocaklarından, izin almaksızın ve bedelsiz olarak malzeme kullanmaya yetkilidir.

(2) Karayolu güzergâh planları uyarınca, Devlet ormanları ile milli parklar kapsamındaki alanlarda, durumu ve sınıfına bakılmaksızın 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamındaki alanlarda, Hazinenin özel mülkiyetinde ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde, 3213 sayılı Kanun kapsamındaki yapı ve inÅŸaat ham maddelerinin üretimine yönelik olarak gerekli olan sahalarda, karayolu sınır çizgisi içinde kalan ve karayolunun yapım, bakım ve onarım iÅŸlemleri için gerekli olan alanlar ile ham madde üretim izin alanları ve tesis alanları için ilgili mevzuatına göre alınması gereken izin ve iÅŸlemler Genel MüdürlüÄŸün müracaatından itibaren, ilgili kurum ve kuruluÅŸlar tarafından altmış gün içinde sonuçlandırılır. Bu izinler için 4342 sayılı Kanundan kaynaklanan ot bedeli hariç herhangi bir bedel ve teminat talep edilemez.

Otoyollar ve tesislerde işletme haklarının verilmesi

MADDE 29- (1) Genel MüdürlüÄŸün sorumluluÄŸunda bulunan otoyollar ile bunlar üzerinde bulunan bakım ve iÅŸletme tesisleri, hizmet tesisleri ve diÄŸer mal ve hizmet üretim birimleri ve varlıklarının iÅŸletme hakkının verilmesi 4046 sayılı Kanun hükümleri          uyarınca ÖzelleÅŸtirme Ä°daresi BaÅŸkanlığınca gerçekleÅŸtirilir. 4046 sayılı Kanun kapsamında mevcut otoyolların iÅŸletme hakkının verilmesi imtiyaz sözleÅŸmeleri ile düzenlenir. 3465 sayılı Kanun ve 3996 sayılı Kanun hükümleri saklıdır.

(2) Ä°ÅŸletme hakkı verilen otoyollarda uygulanacak geçiÅŸ ücretlerinin belirlenmesinde, bu Kanunun yürürlüÄŸe girdiÄŸi tarihte Genel Müdürlükçe uygulanmakta olan geçiÅŸ ücretleri esas alınır. Bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra mevcut otoyollara yeni güzergâhların ilave edilmesi veya güzergâhlarının deÄŸiÅŸtirilmesi durumunda Genel Müdürlükçe yürürlüÄŸe konulan ilk uygulama ücretleri esas alınır. Esas alınan bu ücretler katma deÄŸer vergisinden arındırılıp sözleÅŸmelerde belirlenen formül ve usullere göre güncellendikten sonra bulunan miktarlara, katma deÄŸer vergisi ilave edilmesi suretiyle iÅŸletme hakkının baÅŸladığı tarih itibarı ile uygulanacak olan geçiÅŸ ücretleri belirlenir.

(3) Takip eden takvim yıllarına iliÅŸkin geçiÅŸ ücretleri, her takvim yılı için geçerli olmak üzere sözleÅŸmelerde belirlenecek formül ve usullere göre tespit edilerek uygulanır. Hesaplanan araç geçiÅŸ ücretlerinin küsuratlı çıkması hâlinde ücretler katma deÄŸer vergisi dâhil olarak yirmi beÅŸ kuruÅŸ veya katlarına tamamlanır.

(4) Ücretsiz geçiÅŸ yapmasına izin verilecek olanlar sözleÅŸmelerde belirlenir.

GeçiÅŸ ücretini ödememe ve güvenliÄŸin ihlali

MADDE 30- (1) Genel Müdürlük iÅŸletimindeki otoyollar ile eriÅŸme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiÅŸ ücretlerini ödemeden geçiÅŸ yaptığı tespit edilen araç sahiplerine Genel Müdürlük tarafından, o güzergâhın en uzun mesafesine ait geçiÅŸ ücretinin on katı tutarında idarî para cezası verilir.

(2) EriÅŸme kontrolü uygulanan karayollarında kısıtlanan ve yasaklanan iÅŸler veya hareketleri yapanlar ve yaptıranlar ile koruma alanı içine giren hayvan sahiplerine Genel Müdürlükçe yetkilendirilen personel veya trafik polisi, trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde jandarma personeli tarafından beÅŸ yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu Kanunun 18 inci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca karayolları sınır çizgileri dâhilinde yasaklanan fiilleri iÅŸleyenler hakkında 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu hükümleri uygulanır. Åžu kadar ki; 2872 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (s) bendinde belirtilen fiillerin ÅŸehirlerarası yolcu ve yük taşımacılığı yapanlar tarafından karayolları sınır çizgileri dâhilinde iÅŸlenmesi halinde uygulanacak idarî para cezası beÅŸ yüz Türk Lirasından aÅŸağı olamaz. Karayolları sınır çizgileri dâhilinde yasaklanan fiillerin denetimi ile 2872 sayılı Kanunda öngörülen yaptırımların uygulanmasında, Genel Müdürlük 2872 sayılı Kanunun 12 nci maddesi uyarınca yetkilendirilmiÅŸ kuruluÅŸlardan sayılır.

(3) Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen idarî para cezaları ile geçiÅŸ ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idarî para cezaları tebliÄŸ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. Bu sürede ödenmeyen geçiÅŸ ücretleri ve idarî para cezaları 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ilgili vergi dairesi tarafından takip ve tahsil edilir. Vergi daireleri tarafından tahsil edilen geçiÅŸ ücretleri, tahsilâtın yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar Genel Müdürlük hesaplarına aktarılır.

 (4) Birinci fıkra uyarınca ödenmesi gereken idarî para cezaları ile geçiÅŸ ücretleri ödenmeden, kabahatin iÅŸlendiÄŸi araçların fennî muayeneleri ile satış ve devirleri yapılmaz.

(5) 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde iÅŸletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya eriÅŸme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiÅŸ ücretlerini ödemeden geçiÅŸ yapan araç sahiplerinden, iÅŸletici ÅŸirket tarafından o güzergâhın en uzun mesafesine ait geçiÅŸ ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Ücretin on katı fazlası olarak tahsil edilen ceza tutarının yüzde altmışı, tahsilini izleyen ayın yedinci günü mesai bitimine kadar, iÅŸletici ÅŸirket tarafından Hazine payı olarak, yıllık kurumlar vergisi yönünden baÄŸlı olduÄŸu vergi dairesine ÅŸekli ve içeriÄŸi Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirimle ödenir. Ä°ÅŸletici ÅŸirket tarafından Hazine payının eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi ya da bildirildiÄŸi halde süresinde ödenmemesi halinde, Hazine payının ödenmesi gerektiÄŸi tarih ile tahsil edildiÄŸi tarih arasında geçen süreye 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre uygulanacak gecikme zammı ile birlikte ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.

(6) 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde iÅŸletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya eriÅŸme kontrolünün uygulandığı karayollarından ücretsiz geçiÅŸ yapan araçlar, iÅŸletici ÅŸirket tarafından bu maddenin yedinci fıkrasında öngörülen sürenin bitimini takip eden ilk iÅŸ gününde en yakın trafik kuruluÅŸuna bildirilir.

(7) GeçiÅŸ ücretlerini ödemeden geçiÅŸ yapanlardan, ödemesiz geçiÅŸ tarihini izleyen yedi gün içinde yükümlü olduÄŸu geçiÅŸ ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere, bu maddenin birinci fıkrası ile beÅŸinci fıkrasında belirtilen cezalar uygulanmaz.

Yöneticilerin sorumluluÄŸu ve yetki devri

MADDE 31 - (1) Genel MüdürlüÄŸün her kademedeki yöneticileri yapmakla yükümlü bulundukları hizmet ve görevlerini; mevzuat hükümlerine, ulaÅŸtırma ana planına, stratejik plan ve programlarına uygun olarak yürütmekten üst kademelere karşı sorumludur.

(2) Genel Müdür ve her kademedeki yöneticiler, sınırlarını açıkça belirlemek kaydıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilirler. Yetki devri, yetki devreden amirin sorumluluÄŸunu ortadan kaldırmaz.

Düzenleme yetkisi

MADDE 32 - (1) Genel Müdürlük; kanunlarla görevli, yetkili ve sorumlu kılındığı hizmetlerin yürütülmesi amacıyla yönetmelik ve diÄŸer idarî düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.

 DEVAMI Ä°ÇÄ°N  TIKLAYINIZ >>>>6001 SAYILI KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜÄžÜNÜN TEÅžKÄ°LAT VE GÖREVLERÄ° HAKKINDA KANUN 6. BÖLÜM