b-) Tozlar:

Tozlardan Meydana Gelen Meslek Hastalıkları aslında en önemli grubu oluştururlar. Tozlardan oluşan hastalıkların genel adları "Pnömokonyoz"dur. Zararlı toz parçacıkları madenciler tarafından ve diğer bazı işciler tarafından solunduğu zaman, akciğerlerde küçük bir iltihabi kitle oluşur. Bunlar ise, röntgen filminde, birer katı yumru olarak görülürler. Röntgen filminde, bu şekilde lekeli görüntü veren hastalıklara Pnömokonyoz denir. Akciğer dokusu incelir ve esnekliği kaybolur. Bu durum, Fibrozis olarak bilinir. Sonuçta hastadaki nefes darlığı, gün geçtikçe daha da artar ve durum kalıcı öksürüğe dönüşür. Hastalığa bir kez yakalanıldıktan sonra, solunan havadaki toz oranında azalma olsa da, akciğer dokusundaki hasar kalıcıdır. Kişi sonunda öyle kötü bir döneme girer ki, evinden dışarı çıkamaz. Solunan toz parçasının hangi madde olduğu röntgenden anlaşılabilir. Çünkü partiküllerin akciğerdeki dağılımları değişik şekiller gösterirler.

 DeÄŸiÅŸik pnömokonyozlar, neden olan toza göre isimlendirilirler. Meslek gruplarına baÄŸlı olarak en sık, silikoz, asbestoz, berillioz, bisinoz gibi hastalıklar meydana gelmektedir.

 Pnömokonyozun meslek hastalığı sayılabilmesi için, sigortalının, havasında pnömokonyoz yapacak yoÄŸunluk ve nitelikte toz bulunan yer altı ve yer üstü iÅŸlerinde toplam olarak en az üç yıl çalışmış olması gerekir. Yüksek saÄŸlık Kurulunun onayı saÄŸlanmak koÅŸuluyla 3 yıllık süre indirilebilir..

Silikoz: silis oksitle meydana gelen akciğer fibrozisidir. Yaygın ve tehlikeli bir toz hastalığıdır. Kuartz taşlarından elde edilen tüm maden cevherlerinde silikoz tehlikesi vardır. Altın, bakır, kurşun, çinko, demir, antrasit maden kömürü ve adi maden kömürü madenciliğinde çalışan işçilerde silikoz gelişebilir. Dökümcülük, tünel, taş ocakçılığı, kumtaşı öğütme, beton kırma, granit oymacılığı ve porselen ya da seramik çanak çömlek gibi işlerinde çalışanlar silikoz riskiyle karşı karşıyadırlar. Silikoz, akciğerlerin solunabilen kristalize silika'ya aşırı maruz kalınması sonucu, akciğerlerde yaptığı sakatlayıcı ve geri dönüşü olmayan ve bazen da öldürücü olan bir akciğer hastalığıdır. Silica, yeryüzü kabuğunun en çok görülen ikinci minerali ve kum, kaya ve diğer mineral ve maden cevherlerinin de başlıca unsurudur. Kristalize silikanin mikroskobik parçacıklarını içeren tozlara aşırı korumasız kalmak akciğerlerde havadan solunum yoluyla alınan oksijen alım yeteneğini düşüren bir scar (ölü doku) dokusuna neden olabilir. Deniz kenarlarında bulunan tipik kum, silikoz tehlikesi tehdidi göstermez. ABD istatistiklerine göre, her yıl 1 milyondan fazla Amerikan işçisi kristal silikaya maruz kalmaktadır. Her yıl, 250 den fazla Amerikan işçisi, silikozdan ölmektedir.

 Bu hastalığın çaresi olmamakla beraber, iÅŸverenlerin, işçilerin ve saÄŸlık uzmanlarının bu maruz kalmayı düşürmeÄŸe karşı birlikte davranması halinde, yüzde yüz korunulabilen bir hastalıktır. Silikozise ek olarak, kristal silica parçacıklarının solunması, bronÅŸit ve tuberküloz gibi hastalıklara yol açabilir. Bazı çalışmalar sonucunda, akciÄŸer kanseriyle iliÅŸkili olduÄŸu da ortaya çıkarılmıştır.

Asbestoz: Amyant tozları ile meydana gelen bronkoplumoner fibrozisdir.

 Berillioz: Berilyum tozlarının solunması ile meydana gelen yaygın bronko-pnomokonyozdur.

Bisinoz: Pamuk lifleri, yaprak, keten ve kenevir tozlarının solunması ile meydana gelen belli zamanlarda kendini gösteren astım nöbetleri ile olan fibrozisdir.