
Hızlı Link
- MADENCİLİK İLE İLGİLİ KANUN VE YÖNETMELİKLER
- MADEN - MERMER RUHSATI NASIL ALINIR?
- SATILIK VEYA RÖDEVANSLA MADEN, MERMER, TAŞ OCAĞI RUHSATLARI
- TÜRKİYE DE MERMERCİLİĞİN TARİHİ
- TARÄ°HTE DOÄžAL TAÅž VE TAÅžLARIN DÄ°LÄ°
- HEYKEL VE HEYKELCİLİĞİN TARİHİ
- DEPREM
- DEMİRİN TARİHÇESİ
- CEVHER ZENGÄ°NLEÅžTÄ°RME
- PATLAYICI MADDE ATEÅžLEYÄ°CÄ° YETERLÄ°LÄ°K BELGESÄ°
- GENEL KÃœLTÃœR
- MADENCÄ°LÄ°K Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° KAYNAKLAR VE KAYNAK LÄ°NKLERÄ°
- SERAMÄ°K
- ABD'YE Ä°HRACAT
HÄ°KAYELER TECRÃœBELER
MADEN Ä°ÅžYERLERÄ°NDE Ä°Åž SAÄžLIÄžI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ (EKLER 3-4)


EK- 3
YERALTI MADEN Ä°ÅžLERÄ°NÄ°N YAPILDIÄžI Ä°ÅžYERLERÄ°NDE UYGULANACAK ASGARÄ° ÖZEL HÜKÜMLER
1. Yeraltı çalışma planları (imalat haritası)
1.l. Yeraltı çalışmalarını açıkça gösterecek ölçekli bir yeraltı çalışma planı hazırlanır. Yollar, üretim alanları ile çalışmayı ve güvenliÄŸi etkileyebileceÄŸi beklenen diÄŸer özellikler bu planın üzerinde gösterilir ve bu planlar kolayca ulaşılabilir ÅŸekilde muhafaza edilir. Planlar saÄŸlık ve güvenlik yönünden gerekli olduÄŸu sürece saklanır.
1.2. Yeraltı çalışma planları en geç ayda bir güncelleÅŸtirilir ve iÅŸyerinde bulundurulur.
1.3. Eski çalışma yerleri, ocak içinde veya çevresinde su bulunması muhtemel tabakalar, faylar ve su kaynakları gibi doÄŸal ve arızi su birikintilerinin durumu, geniÅŸliÄŸi ve derinliÄŸiyle ilgili bütün bilgiler, ayrıntılı olarak imalat haritalarına iÅŸlenir.
2. Tüm yeraltı çalışmalarında, çalışanların kolayca ulaÅŸabileceÄŸi, birbirinden bağımsız ve güvenli yapıda en az iki ayrı yoldan yerüstü baÄŸlantısı bulunur. Bu yollar arasındaki topuk 30 metreden aÅŸağı olmaz, bu yolların ağızları aynı çatı altında bulundurulmaz.
3. Yeraltı çalışma yerleri ve yollar
3.1. Yeraltı çalışmalarının yapıldığı yerler, çalışanların en az riskle çalışabilecekleri ve hareket edebilecekleri ÅŸekilde yapılır, iÅŸletilir, teçhiz edilir ve bakımı saÄŸlanır.
3.2. Yollar, çalışanların gidecekleri yerleri kolayca bulabilecekleri ÅŸekilde iÅŸaretlenir.
3.3. Taşıma elle veya bir mekanik araçla yapıldığı takdirde, yaya yolları galeri tabanından en az 180 santimetre yükseklikte ve araçlarla galerinin yan duvarlarından birisi arasında en az 60 santimetre mesafe kalacak ÅŸekilde bırakılır.
3.4. Yaya yolu bırakılmasına imkan yoksa ve taşıma sırasında çalışanların geliÅŸ ve gidiÅŸine veya çalışmasına izin verilmiÅŸse, yolların yan duvarlarında, uygun aralıklarla, en az iki kiÅŸinin sığabileceÄŸi yeterli boyutlarda cepler yapılır. Bu cepler boÅŸ ve temiz tutulur ve kolayca görünür hale getirilir. Taşımanın bantlarla yapıldığı yollar bu hükmün dışındadır.
3.5. Arabaların kancalandığı veya kancalarının çözüldüÄŸü yerlerde doldurma ve boÅŸaltma merkezlerinde gerekli aydınlatma yapılır ve galeri kesitleri çalışmaları tehlikeye sokmayacak ÅŸekilde boyutlandırılır.
3.6. Taşıma yollarında, varageller ve kuyularda malzeme taşınmasında kullanılan araçların ve özellikle katarların yoldan kaçmalarını önlemek, çalışanların bu tehlikeli durumlardan korunmalarını saÄŸlamak üzere, gerekli saÄŸlık ve güvenlik tedbirleri alınır.
3.7. Yeraltı tesislerinde uygun işaretleşme sistemi kurulur.
4. Nakliyat
4.1. Taşıma araçları sürücülerin, kullanıcıların ve civarda bulunan diÄŸer çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸi için uygun ÅŸekilde kurulur, çalıştırılır ve bakımı yapılır.
4.2. Ä°nsan taşımasında kullanılan mekanik araçlar uygun ÅŸekilde kurulur ve yazılı talimatlar uyarınca kullanılır.
4.3. Tek çıkarma sistemli kuyularda insan taşınması süresince, malzeme taşınması yasaktır. Ä°ki çıkarma sistemli kuyularda kompartımanların birinde insan taşınırken diÄŸerinde malzeme taşınabilir.
4.4. Taşıma yollarındaki hava içinde patlamaya neden olabilecek miktarda kömür tozu bulunan veya metan oranı % 0.3’ü geçen kömür ocaklarıyla kükürt tozu bulunan kükürt ocaklarında, elektrikli lokomotifler kullanılmaz.
4.5. Kömür ve kükürt ocaklarında, benzinli lokomotiflerin ve benzinle çalışan araçların kullanılması yasaktır. Dizel lokomotiflerde egzoz gazlarının tehlikesine karşı, uygun sistemler kullanılması zorunludur.
4.6. Freno ve vinçlerle taşıma yapılırken çalışanların vinç ve varageller ile taşıma yapılan yollardan yürüyerek iniÅŸ çıkışı yasaktır. Vinç ve varagellere ancak taşıma durdurulduÄŸu zaman ve saççının izni alınarak girilir. Ä°lgililer, bu durumlarda, önceden, gerekli güvenlik tedbirlerini alırlar.
4.7. Ocaklarda kullanılacak mekanik taşıt sistemine, sistemin çalışmasına, özel iÅŸaretleÅŸme kurallarına, arabaların yönetimine ve durdurulmasına, arabalara binmesine izin verilen kancacıların uymak zorunda oldukları kurallara, yoldan çıkan ve devrilen arabaların yola konulmasında uygulanacak esaslara, asılacak uyarı levhalarına iliÅŸkin aÅŸağıdaki ayrıntıları kapsayan ve ilgili mevzuat hükümlerinin de göz önünde tutulduÄŸu bir yönerge hazırlanır. Yönerge ve yönergenin öngördüÄŸü uyarı levhaları uygun yerlere asılır ve tüm ocak personeline öÄŸretilir. Çalışanların görebileceÄŸi yerlere asılır. Bu Yönergede;
a) Ä°nsan taşıması sırasında alınacak güvenlik tedbirleri,
b) Taşıma yapılan yerlerde uyulacak kurallar, görevlendirilen kiÅŸiler,
c) Elle veya mekanik vasıtalarla taşımalar sırasında kullanılacak güzergahlar,
ç) Bakım ve onarım gibi durumlarda görevlendirilecek kiÅŸiler,
d) Zorunlu hallerde taşıma vasıtalarının hareketlerinin düzenlenmesi, kancalama ve kanca kesilmesi ve durdurulması için gerekli araç ve gereçler,
e) Nakliyat sırasında uygun kesit, ebat ve eğimde yolun bulunması ile ilgili hususlar,
f) Hız ile ilgili hususlar,
g) Freno ve vinçlerle taşıma yapılırken çalışanların yürüyerek iniÅŸ çıkışı ile ilgili gerekli güvenlik tedbirleri,
ÄŸ) Her kafeste veya kafesin her katında taşınabilecek çalışan sayısı ile kafesler ve halatlarla ilgili güvenlik tedbirleri,
gibi hususlar yer alır.
5. Kuyularda taşıma
5.1. Halatların veya baÄŸlama düzeninin kopması, kayması vb. durumlarda, kafeslerde ani düÅŸmeleri önlemek üzere gerekli tedbirler alınır.
5.2. Taşıma halatıyla kafes arasındaki baÄŸlayıcı parçaların (koÅŸum düzeni) maruz kalabilecekleri dinamik çarpma ve gerilmeler de hesaba katılmış olmak koÅŸuluyla, yapımda uygulanacak güvenlik katsayısı, kafesin taşıyacağı en çok statik yüke nazaran en az 12 olmalıdır. Güvenlik zincirleri kullanılması gerektiÄŸinde, zincirler merkez askı çubuÄŸunun kopması olasılığına karşı, kafesin maruz kalacağı çarpmanın olabildiÄŸince hafif olmasını saÄŸlayabilecek boyda olmalıdır. Halatların ve karşı ağırlıkla kafes arasındaki baÄŸlayıcı parçaların güvenliÄŸini saÄŸlayacak gerekli tedbirler ayrıca alınır. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı .
5.3. Taşıyıcı halatla kafes arasındaki koÅŸum düzeni, altı ayda en az bir kez, zincirler, ayırma kancaları ve diÄŸer parçalar sökülmek, parçaların kesitleri uygun aletlerle ölçülmek suretiyle aşınma, pas ve çatlak bulunup bulunmadığı yönünden muayene edilir. Muayeneler ve parça deÄŸiÅŸtirmeleri yetkililerin gözetimi altında yapılır. Bütün baÄŸlama düzeni, yapımcı firmanın taahhüt ettiÄŸi süre ve esaslar içerisinde kalmak üzere, iÅŸletmenin çalışma koÅŸullarına göre, sorumlu kiÅŸiler tarafından belirlenecek bir devreden sonra deÄŸiÅŸtirilir. BaÄŸlama ve koÅŸum parçalarının tamamının veya bir kısmının deÄŸiÅŸtirilmeleri halinde, hizmete konmadan önce, uygun ve yeterli bir yükleme deneyiyle dayanıklılıkları ölçülür. Muayene ve deneylerin sonuçları rapor defterine yazılır.
6. Doldurma istasyonları ve garajlar
6.1. Doldurma istasyonu ve lokomotif garajı, taşıma yollarından ayrı olarak, yanmaz maddelerden yapılır. Ä°stasyonlar, yeterli biçimde aydınlatılır ve havalandırılır. Buraların açık alevli ışık kaynaklarıyla aydınlatılması yasaktır.
6.2. Doldurma istasyonlarının hava dönüÅŸ yolu, yangın anında zararlı gazların doÄŸrudan ana hava dönüÅŸ yoluna gidebileceÄŸi biçimde düzenlenir.
6.3. Akümülatörlü lokomotiflerin akümülatörlerinin ocak içerisinde doldurulmaları ve deÄŸiÅŸtirilmeleri aÅŸağıda belirtilen koÅŸullarda ve doldurma istasyonlarında yapılır:
a) Doldurma odaları ve istasyonları amaca uygun biçimde donatılır.
b) Buralar iyice havalandırılır ve çıkan hava doÄŸrudan ana hava dönüÅŸ yoluna verilir.
c) Oda ve istasyonlar yanmaz malzemeden yapılır.
ç) Elektrolitle yapmalara karşı koruma tedbirleri alınır.
d) Elektrik tesisatı bu gibi yerler için kabul edilir tipten olur.
e) Aydınlatma armatörlerinin bakımı düzenli olarak yapılır.
7. Tahkimat
7.1. Bütün yeraltı iÅŸlerinde, taÅŸ, toprak, kömür, cevher vb. maddelerin kayma ve düÅŸmelerini önlemek üzere, uygun ve yeterli tahkimat yapılır. Tavanlar, yan duvarlar ve tahkimat düzenli olarak muayene edilir. Çalışılan yerin güvenilir ÅŸekilde tahkimini, gereÄŸinde derhal onarımını, deÄŸiÅŸtirilmesini veya takviyesini saÄŸlayacak tedbirler alınır.
7.2. Tahkimat, planlara ve yazılı talimatlara uygun olarak yapılır ve bu talimatlar sorumlu kişilerin rapor defterinde bulundurulur.
7.3. Galeriler zeminin saÄŸlamlığı ve dayanıklılığı açısından düzenli olarak kontrol edilir ve tahkimatların bakımı düzenli olarak yapılır.
7.4. Tahkimatın onarımı, deÄŸiÅŸtirilmesi, ileri alınması ve sökülmesi sırasında gerekli güvenlik tedbirleri alınır.
7.5. Tavanlarda ve yanlardaki boşluklar doldurulur ve sıkıştırılır. Bir daha kullanılmayacak olan yollarda dolgu ile ilgili gerekli tedbirler alınır.
7.6. Ocak grizulu veya damar kendi kendine yanmaya elveriÅŸli ise ayak arkası, tavan veya yanlarda meydana gelen boÅŸluklar sıkıca doldurulur ve diÄŸer saÄŸlık ve güvenlik tedbirleri alınır.
7.7. Yeraltı maden ocaklarında açık tutulması gereken her yerde tavan kendini taşıyacak kadar saÄŸlam olmadıkça tahkimat yapılması zorunludur. Tahkimat yapılması zorunlu olan ocaklarda aÅŸağıdaki ayrıntıları kapsayan ve ilgili mevzuat hükümlerinin de göz önünde tutulduÄŸu bir yönerge hazırlanır ve çalışanların görebileceÄŸi yerlere asılır. Bu Yönergede;
a) Ocakta tahkimat gerektiren her kısımda (ayak, tavan vb.) tahkimattan sorumlu çalışanın belirlenmesi,
b) Tahkimatın yapılması sırasında çevre güvenliÄŸinin alınması,
c) Çalışma yapılan her ayakta uygun nitelik, miktar ve ebatlarda tahkimat malzemesinin bulunması,
ç) Çalışılan yerin özelliÄŸine, jeolojik, tektonik yapısına ve fiziksel ve kimyasal özelliÄŸine göre kademelere uygun tahkimat yapılması ile ilgili gerekli tedbirler,
d) Kendiliğinden yanmaya meyilli ve grizulu ocaklarda tahkimat yapılması ile ilgili gerekli tedbirler,
e) Güvenle çalışmaya imkan verecek arın düzlüÄŸü ile ayak baÅŸ ve dibi arasındaki hiza geniÅŸliÄŸi ilgili tedbirler,
f) Tavan tahkimatının geri kazanılması,
g) Ayak arkasının düÅŸürülmesi,
ile ilgili hususlar yer alır.
8. Havalandırma
8.1. Çalışma yapılan bütün yeraltı iÅŸletmelerinde uygun havalandırma saÄŸlanır. Üretime baÅŸlamadan önce, her ocakta, uygun bir havalandırma sistemi kurulur. Ocaklarda;
a) Sağlığa uygun solunabilir hava sağlanması,
b) Ortamdaki patlama riskinin ve solunabilir toz konsantrasyonunun kontrol altında tutulması,
c) Kullanılan çalışma yöntemi ve çalışanların fiziki faaliyetleri dikkate alınarak çalışma ÅŸartlarına uygun hava özelliklerinin saÄŸlanması ve bu durumun sürdürülebilmesi için sürekli havalandırma yapılması, . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı .
zorunludur.
8.2. 8.1 numaralı maddede belirtilen ÅŸartların doÄŸal havalandırma ile saÄŸlanamadığı yerlerde, havalandırma bir veya daha fazla mekanik sistemle saÄŸlanır. Havalandırmanın sürekliliÄŸini ve kararlılığını saÄŸlayacak tedbirler alınır. Mekanik havalandırma sistemi kullanılan ocaklarda hava akımı mümkünse doÄŸal hava akımı doÄŸrultusunda yönlendirilir. Havalandırma sistemlerinin devre dışı kalmaması için bu sistemler devamlı surette izlenir ve istenmeyen devre dışı kalmaları bildirecek otomatik alarm sistemi bulunur.
8.3. Havalandırma ile ilgili deÄŸerler periyodik olarak ölçülür ve ölçüm sonuçları kaydedilir. Havalandırma sisteminin detaylarını kapsayan bir havalandırma planı hazırlanır, periyodik olarak güncellenir ve iÅŸyerinde hazır bulundurulur.
8.4. Ä°nsan ve malzeme taşımasında kullanılan kuyularda, lağımlarda, ana nefeslik yollarında, eÄŸimli ve düz yollarda, hava hızı, saniyede 8 metreyi geçmez.
8.5. Havasında % 19’dan az oksijen, % 2’den çok metan, % 0.5’den çok karbondioksit, 50 ppm (%0.005) den çok karbonmonoksit ve diÄŸer tehlikeli gazlar bulunan yerlerde çalışılmaz. 8 saatlik çalışma için müsaade edilen en yüksek hidrojensülfür oranı 20 ppm (% 0,002)’dir. Oksijen miktarı azalan veya yanıcı, parlayıcı ve zararlı diÄŸer gazların karışmasıyla bozulan yahut çok ısınan hava akımları, diÄŸer çalışma yerlerinden geçmesine meydan verilmeden, derhal ve en kısa yoldan, ocak dışına atılır. Hava özelliklerinin bozulmasından, ısınmasından ve oksijen azalmasından kaynaklı olumsuz etkilerinden çalışanları korumak için, çalışmanın zorunlu olduÄŸu durumlarda çalışma alanı ve zamanı sınırlandırılır.
8.6. Terk edilen veya yeterince havalandırılamayan yerler çalışanların girmesini önleyecek biçimde kapatılır ve üzerlerine uyarı iÅŸareti konulur. Çalışmanın bittiÄŸi yerlerle terk edilmiÅŸ katlar, çalışılan yerlerden ve hava yollarından topuk veya gaz sızdırmaz barajlarla ayrılır. Buna imkân olmadığı hallerde buralardan gelecek kirli hava en kısa yoldan nefesliÄŸe verilerek dışarı atılır. Buralar sorumlu kiÅŸilerce her vardiyada denetlenir.
8.7. Havalandırma sistemi kapı ve perdelerle havayı yönlendirecek ÅŸekilde düzenlenir. Kapı ve perdeler nakliyat esnasında havalandırma sistemini olumsuz etkilemeyecek ÅŸekilde ayarlanır. Ana hava giriÅŸ ve çıkış yolları arasında bulunan barajlar, hava köprüleri ve kapılar, bir patlama veya yangın halinde kolayca yıkılmayacak saÄŸlamlıkta ve dayanımda yapılır. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı .
8.8. Ana vantilatör ve aspiratörler birbirinden bağımsız iki ayrı enerji kaynağına baÄŸlanır. Bu enerji kaynaklarından birinin durması halinde diÄŸer kaynağın ocak havalandırmasını aksatmayacak en kısa zamanda devreye girmesi saÄŸlanır.
8.9. Ocağın çeÅŸitli kısımlarında, sıcaklık ve nem oranı düzenli olarak ölçülür. Nem oranı göz önünde bulundurularak hava sıcaklığının saÄŸlığa zararlı düzeye yükselmemesi için gerekli tedbirler alınır. Bu düzeye yaklaşıldığında ölçme iÅŸlemi her gün gerekli görülecek aralıklarla yapılır ve ölçme sonuçları havalandırma defterine yazılır. Söz konusu ÅŸartların saÄŸlık için tehlikeli olması halinde çalışma geçici olarak durdurulur.
8.10. Hava giriÅŸ kuyusundan kömür tozu girmesini önlemek üzere yerüstünde gerekli tedbirler alınır. Ayrıca kuyular ve çevreleri belirli aralıklarla toz birikintilerinden temizlenir. Tozların havaya karışmasına engel olacak tedbirler alınmadığı takdirde ocak dışında hava giriÅŸ kuyusuna 80 metreden daha yakın eleme ve ayıklama tesisi kurulmaz.
8.11. Havalandırma ile ilgili aÅŸağıdaki ayrıntıları kapsayan ve ilgili mevzuat hükümleri doÄŸrultusunda hazırlanan bir yönerge hazırlanır ve çalışanların görebileceÄŸi yerlere asılır. Bu Yönergede;
a) Havalandırma sisteminin doğal ya da cebri olarak sağlandığına dair bilgi,
b) Havalandırma planı hakkında bilgi,
c) Havalandırmayı etkileyebilecek durumlar,
ç) Havalandırmanın yapılmadığı bölgeler,
d) Hava ölçümlerinin kim tarafından, hangi aralıklarla ve nerelerde yapılacağı,
e) Yapılacak gaz ölçümleri,
f) Ölçümler sonrasında alınacak tedbirler,
ile ilgili hususlar yer alır.
9. Patlayıcı madde kullanım yasağı
9.1. Patlayıcı madde;
a) Emniyet lambası veya metan detektörleriyle yapılan ölçümlerde % 1 veya daha çok metan bulunan kısımlarda,
b) Grizu bulunması muhtemel yerler, grizu kontrolü yapılamayan eski veya yeni imalat boÅŸlukları veya çatlakları olan yerlerde,
c) Tıkanmış kömür, bür ve siloların açılmasında,
ç) Kapatılmış yangın barajlarının açılmasında,
kullanılmaz.
10. Grizulu maden ocakları
10.1. Yeraltı çalışmalarında yanıcı veya patlayıcı ortam oluÅŸması riski meydana getirecek miktarda metan gazı çıkma ihtimalinin olduÄŸu yerler grizulu kabul edilir.
10.2. Bacalar, ani grizu boÅŸalabilecek yönlerde veya grizu bulunabilecek eski çalışma yerlerinde devam ettirildiÄŸi takdirde, yapısal özellikler göz önünde bulundurularak en az 25 metre boyunda kontrol sondajları yapılması saÄŸlanır. Kontrol sondaj deliklerinde, grizu veya tehlikeli gazların varlığı anlaşılırsa, iÅŸ durdurulur; çalışanlar söz konusu yeri terk eder; giriÅŸ yeri kapatılır, durum yetkililere derhal haber verilerek gerekli çalışmaların yapılması saÄŸlanır.
10.3. Grizulu ocaklarda havalandırma ile ilgili deÄŸerler her vardiyada ölçülür, metan gazı ölçümleri bu ölçümlerle beraber yapılır. Havada % 1’den çok metan gazı tespitinde, bu oran % 1’in altına düÅŸünceye kadar ölçümler aralıksız sürdürülür. Üretim ünitelerinden dönüÅŸ havası içinde ve üretim yerlerindeki gazların birikebileceÄŸi yerlerde metan gazı seviyesi sürekli olarak izlenir.
10.4. Bütün grizulu ocakların, havalandırma planında tespit edilen istasyonlarında, en geç 10 günde bir gerekli ölçümler yapılır. Hava akımını etkileyecek bir deÄŸiÅŸikliÄŸin olması durumunda gerekli ölçümler yenilenir.
10.5. Havalandırma bir veya daha fazla mekanik sistemle sağlanır.
10.6. Çalışmalar metan gazı çıkışı dikkate alınarak yürütülür. Metan gazından kaynaklanacak riskleri mümkün olduÄŸunca ortadan kaldıracak tedbirler alınır.
10.7. Tali havalandırma sadece ana havalandırma akışı ile baÄŸlantısı bulunan, ilerleme çalışmaları ve kurtarma çalışmalarının yapıldığı yerlerde uygulanır. Üretim yapılan yerlerde sadece çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸi için yeterli ek tedbirler alınması ÅŸartıyla tali havalandırma yapılabilir. Tali havalandırmada kısa devreyi önleyecek tedbirler alınır.
10.8. Havalandırma esas itibariyle aÅŸağıdan yukarıya doÄŸru yapılır. EÄŸimi hiçbir kısımda % 10’ u geçmeyen kesitinin herhangi bir noktasında grizu toplanmasına imkân bulunmayan ve grizu birikimini önleyecek hava akımı saÄŸlanan galeriler havalandırma bakımından düz sayılır.
10.9. Hazırlık iÅŸleri veya grizu birikimlerini dağıtmak amacıyla yapılan iÅŸler dışında, bölmeyle veya borularla havalandırma yapılmaz.
10.10. Grizu birikintileri, tehlike doÄŸurmayacak biçimde temizlenir.
10.11. Aynı hava akımı üzerinde bulunan ve aynı anda çalışılan yerlerin sayısı, hava miktarına ve grizu çıkışına göre düzenlenir. Aynı hava akımından yararlanan ayaklarda ve damar içindeki düz ve eÄŸimli yollarda metan oranı % 1,5’u, bunların baÄŸlandığı hava dönüÅŸ yollarında % 1’i geçmez.
10.12. Grizulu ve yangına elveriÅŸli kömür damarlarının bulunduÄŸu ocaklarda, tüm çalışanlar, çalışma süresince, yanlarında karbonmonoksit maskesi veya ferdi oksijen kurtarıcıları taşır ve gerektiÄŸinde kullanır.
10.13. Bütün grizulu ocaklarda her biri tek başına ocağın havalandırılmasını saÄŸlayacak güçte, birinin herhangi bir nedenle durması halinde diÄŸeri derhal çalışacak durumda iki havalandırma grubu bulunur.
10.14. Havasında % 2’den çok metan tespit edilen ocaklarda veya ocak kısımlarında, çalışanların kurtarılması ve grizunun temizlenmesi dışında çalışma yapılmaz. Temizlik çalışmalarında bulunacak kiÅŸilerin konu ile ilgili özel eÄŸitim alması zorunludur. Metan oranının çalışma ortamında sık sık deÄŸiÅŸtiÄŸi hallerde, metan oranına göre ayarlı, ses ve ışık uyarısı yapan metan dedektörü bulundurulur veya bir merkezden izlenebilecek otomatik kontrol sistemi kurulur.
10.15. Genel havasındaki metan oranı % 1,5’i geçen yerlerdeki iletkenlerin ve elektrikli aygıtların gerilimi derhal kesilir ve ÅŸartlar düzelmedikçe yeniden verilmez.
10.16. Grizulu maden ocaklarında yalnız bu tür ocaklar için uygun olan patlayıcı maddeler ve ateÅŸleyiciler kullanılır.
10.17. AteÅŸleyici grizulu ocaklarda lağım deliklerini doldurmadan önce 25 metre yarıçapındaki bir alan içinde ve özellikle tavandaki boÅŸluklar, çatlaklar ve oyuklarda grizu ölçümü yapar. Bu ölçmede % 1 veya daha yüksek oranda metan tespit edilirse lağımlar doldurulmaz.
10.18. AteÅŸleyici, lağımların doldurulmasından sonra ve ateÅŸlemeden önce ölçümü tekrarlar. Metan oranı % 1’in altındaysa lağımlar ateÅŸlenir, üstündeyse % 1’in altına düÅŸünceye kadar ateÅŸleme yapılmaz. Kömür tozu bulunan veya kömür tozu oluÅŸabilecek kömür damarlarının bulunduÄŸu ocaklarda, ateÅŸlenecek yerlerde lağım delikleri doldurulmadan önce taÅŸ tozu serpmek, sulamak gibi koruyucu tedbirler alınır.
10.19. Sigara içmek, içmek amacıyla tütün mamulleri ile alev ve kıvılcım çıkarabilecek her türlü maddeyi taşımak ve bulundurmak yasaktır.
10.20. Alevle kesme, kaynak yapma ve benzeri diÄŸer iÅŸlemlere, çalışanların saÄŸlık ve güvenliklerini korumaya yönelik özel tedbirler alınması kaydıyla sadece istisnai durumlarda izin verilir.
10.21. Yerüstünde ocaktan çıkan grizu veya diÄŸer zararlı gazların tehlike oluÅŸturmasını önlemek üzere gerekli güvenlik tedbirleri alınır.
11. Yanıcı toz bulunan maden ocakları
11.1. Açılan bütün maden damarlarında oluÅŸabilecek tozun, patlamanın yayılmasına neden olmayacağı saÄŸlık ve güvenlik dokümanında belirtilmedikçe, kömür madenleri yanıcı toz bulunan maden ocakları olarak kabul edilir.
11.2. Yanıcı toz bulunan maden ocaklarında toz patlamasına karşı gerekli tedbirler alınır ve yalnız bu tür ocaklar için uygun olan patlayıcı maddeler ve ateÅŸleyiciler kullanılır.
11.3. Yanıcı toz birikimini azaltacak, taÅŸ tozu ve benzeri maddelerle yanma özelliÄŸini yok edecek veya su ve benzeri maddelerde tozu baÄŸlayarak uzaklaÅŸtırılmasını saÄŸlayacak tedbirler alınır.
11.4. Zincirleme toz patlamalarına neden olabilecek yanıcı toz ve/veya grizu patlamalarının yayılması patlama barajları yapılarak önlenir. Patlamayı durdurucu bu barajların yerleri ocaktaki üretim ve faaliyetlerden kaynaklı deÄŸiÅŸikliklere göre güncellenir ve yerleri imalat haritaları ve havalandırma planında gösterilir.
11.5. Kömür ocaklarındaki arabalar, içlerinden kömür tozu dökülmeyecek biçimde olur. Üretim, yükleme, taşıma, aktarma ve boÅŸaltma yapılan yerlerde tozun havaya yayılmasını önlemek için pülverize su fisketeleri gibi gerekli tedbirler alınır.
11.6. TaÅŸ tozu serpme iÅŸlemi, kömür tozunun yanma ve patlama etkisini yok edecek veya azaltacak oranda ve uygun nitelikteki maddelerle yapılır. TaÅŸ tozu, bu oranı sürekli olarak koruyacak biçimde ve uygun aralıklarla serpilir. Kullanılacak taÅŸ tozu, olabildiÄŸince nem tutmayacak, silis içermeyecek, içinde % 1,5’dan çok organik madde bulunmayacak ve saÄŸlığa zararlı etki yapmayacak nitelikte olur. TaÅŸ tozu, inceliÄŸi ve dağılım özelliÄŸi bakımından belirli aralıklarla denetlenir. BozulmuÅŸ veya çamurlaÅŸmış taÅŸ tozu birikintileri toplanarak ocaktan dışarıya çıkarılır.
11.7. Yanıcı toz bulunan maden ocaklarında bu bölümün 10.19 ve 10.20 numaralı maddelerde belirtilen hükümler uygulanır.
12. Gaz kaçağı, göçük veya su baskını
12.1. Gaz kaçağı veya göçük veya su baskını ihtimali olan bölgelerde çalışanların korunması ve güvenli bir çalışma sistemi saÄŸlanması için bir çalışma planı hazırlanır ve uygulanır.
12.2. Tehlikeli miktarda su veya akıcı malzeme bulunduran veya eski imalat tabakaları arasında kazılmakta olan kuyularda, çalışanların gerektiÄŸinde kuyudan derhal çıkmalarını saÄŸlayacak tedbirler alınır.
12.3. Tespit edilen riskli bölgelerin yakınında çalışanlar ile bu bölgelerden geçen galerilerdeki çalışanların korunması saÄŸlanır ve risklerin kontrol altına alınması için gerekli tedbirler alınır.
12.4. Ocak ağızları, dış su baskınları ve heyelan gibi doÄŸal afetlerin etkisinden zarar görmeyecek yerlerde seçilir. Afetlerden kaynaklanan deÄŸiÅŸiklikler nedeniyle yeni tehlikelerin ortaya çıkması durumunda, ocaklarda gerekli güvenlik tedbirleri ayrıca alınır.
12.5. Yanıcı toz ve/veya grizu patlamalarının olabileceÄŸi veya yeraltı suyunun tehlikeye neden olacağı ocaklarda çalışılmakta olan yerler yakınında, zararlı gazların bulunma ihtimali olan su birikintilerinde, eski çalışma yerleri ve buralardaki sularda uzunlukları 25 metreden aÅŸağı olmamak üzere alın yönünde kontrol sondajı yapılır.
13. Yangın, tutuşma ve kızışma
13.1. KendiliÄŸinden tutuÅŸmanın önlenmesi veya erken fark edilmesi için gerekli tedbirler alınır.
13.2. Zorunlu ihtiyaçtan daha fazla yanıcı madde yeraltına indirilmez.
13.3. Hidrolik sıvıların (hidrostatik ve/veya hidrokinetik mekanik enerjinin nakli için kullanılan sıvılar) kullanılması gereken durumlarda, yangın çıkmasının ve yayılmasının önlenmesi için zor alev alabilen sıvılar kullanılır. Hidrolik sıvılar, yangına dayanıklılık ve hijyen yönünden belirlenmiÅŸ kriterlere uygun özellikte olur. Yangına dayanıklılık ve hijyen yönünden belirlenmiÅŸ kriterlere uygun olmayan hidrolik sıvıların kullanılması durumunda, artan yangın ve bu yangının yayılma riskinin önlenmesi için ilave güvenlik tedbirleri alınır.
14. Çalışanların korunmasına iliÅŸkin ihtiyati tedbirler
14.1. Çalışanlara gerektiÄŸinde güvenli bir ÅŸekilde dışarı çıkabilmeleri için, her zaman kolay ulaÅŸabilecekleri yerlerde bulunacak kiÅŸisel solunum koruma cihazları verilir. Çalışanlar bu cihazların kullanımı ile ilgili olarak eÄŸitilir. Bu cihazların her zaman çalışır durumda bulunmaları için düzenli kontrolleri yapılır ve iÅŸyerinde muhafaza edilir.
15. Aydınlatma
15.1. Çalışanlara uygun kiÅŸisel lambalar verilir.
15.2.Ä°ÅŸyerleri, çalışanların saÄŸlık ve güvenliklerinin korunmasına uygun suni aydınlatma tesisatları ile donatılır. Aydınlatma tesisatı, çalışanlar için risk oluÅŸturmayacak tipte olur ve uygun ÅŸekilde yerleÅŸtirilir.
16. Kurtarma planı
16.1 Her ocakta arama, kurtarma ve tahliye ile görevli destek elemanlarının yararlanması için belli baÅŸlı kapıları, barajları, hava köprülerini, hava akımını ayarlayan düzeni ve telefon istasyonları gibi ihtiyaç duyulacak hususların yerlerini gösteren bir plan bulundurulur.
17. Emniyet topuÄŸu, çözünebilir taÅŸ, jips ve tuz yatakları
17.1. Suyla dolu olduÄŸu bilinen veya bundan kuÅŸkulanılan arazi tabakaları altındaki ocaklarda, suyun bu ocaklarda herhangi bir tehlike oluÅŸturmasını önlemeye ve çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸini saÄŸlamaya yönelik bir emniyet topuÄŸu bırakılır.
17.2. Ä°ÅŸletmeye elveriÅŸli derinlikteki maden damarlarının çözünebilir taÅŸ veya jips yatakları altında bulunduÄŸu yerlerde, yeryüzünde sondaj yapılmışsa, burası terk edilmeden önce, damarlar veya üzerlerindeki sondaj delikleri, çözünebilir taÅŸ ve jips yataklarına önemli miktarda su girmesine engel olacak biçimde tıkanır. Ä°ÅŸletmeye uygun derinlikteki maden damarları üzerinde bulunan tuz tabakaları, sondaj deliklerinden çözme yöntemiyle iÅŸletilemez.
EK- 4
SONDAJLA MADEN ÇIKARILAN Ä°ÅžLERÄ°N YAPILDIÄžI Ä°ÅžYERLERÄ°NDE UYGULANACAK ASGARÄ° ÖZEL HÜKÜMLER
Denizler ve Karalarda Yapılacak Çalışmalar Ä°çin Ortak Hükümler
1. Acil durumlarda uzaktan kumanda
1.1. SaÄŸlık ve güvenlik dokümanında gerekli görülmesi halinde, acil durumlar için uzaktan kumanda sistemi kurulur. Bu sistem, acil durumlarda kullanılmak üzere uygun yerlerde bulunan kumanda yerlerinde ve gerekiyorsa toplanma yerleri ile tahliye istasyonlarında da bulunur.
1.2. Uzaktan kumanda ekipmanı en az, havalandırma sistemlerine, tutuÅŸmaya neden olabilecek ekipmanın acil olarak kapatma sistemine, parlayıcı sıvı ve gaz çıkışını önleyecek sisteme, yangından korunma sistemlerine ve sondaj kuyusu kontrol sistemine kumanda edebilecek kapasiteye sahip olacak ÅŸekilde olur. Bu kumanda sistemi sondaj kuyularını, tesis ve boru hatlarını izole edecek ve kapatacak sisteme sahip olur.
2. Genel ve acil durum haberleÅŸme sistemi
2.1. SaÄŸlık ve güvenlik dokümanında teknik olarak gerekli görülmesi halinde, her iÅŸyerinde;
a) Ä°ÅŸyerinin insan bulunan bütün bölümlerine alarm iÅŸaretini iletebilecek kapasiteye sahip sesli veya ışıklı sistem,
b) Ä°ÅŸyerinin çoÄŸu zaman çalışan bulunan bütün kısımlarından açıkça iÅŸitilebilecek kapasiteye sahip sesli sistem,
c) Denizlerdeki tesislerde kıyı ve kurtarma servisleri ile sürekli haberleÅŸmeyi saÄŸlayacak sistem,
bulunur.
2.2. Bu sistemler acil durumlarda iÅŸlevlerini sürdürebilecek kapasiteye sahip olur. Sesli uyarı sistemi, güvenilir olmayan enerji kaynağından beslenmeyen haberleÅŸme sistemleri ile desteklenir.
2.3. Alarm kumandaları uygun yerlerde bulunur.
2.4. Normal olarak çalışanların bulunmadığı yerlerde, çalışanların kullanabilecekleri uygun haberleÅŸme sistemi bulunur.
3. Güvenli toplanma yerleri ve isim listesi
3.1. Ä°ÅŸyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik uyarınca özel görevi bulunan çalışanların listesi iÅŸyerinin uygun yerlerine asılır ve güvenli toplanma yerleri belirlenir. Çalışanların güncel isim listesi bulundurulur ve acil durumlarda toplanma yerlerinde çalışanların mevcudiyeti ile ilgili tespit yapılır ve toplanma yerlerinde yapılması gereken iÅŸler belirlenir.
3.2. Tahliye ve güvenli toplanma yerlerini, ısıdan, dumandan ve mümkün olduÄŸu kadar patlama etkilerinden korumak için uygun önlemler alınır, tahliye yolları ve güvenli toplanma yerlerine ulaÅŸan ve buralardan çıkışı saÄŸlayan kaçış yolları kullanılabilir durumda olur. Alınan bu önlemler, güvenli tahliye, kaçış ve kurtarmanın organize edilmesi ve yürütülmesi için geçecek sürede çalışanların güvenliÄŸini saÄŸlayacak ÅŸekilde olur.
3.3. Tahliye yolları ve güvenli toplanma yerleri, çalışma yerlerinden ve diÄŸer tesislerden kolay ulaşılabilir yerlerde olur.
3.4. Denizlerdeki tesislerde saÄŸlık ve güvenlik dokümanında gerekli görülmesi halinde, tahliye ve güvenli toplanma yerinde, bu bölümde beliritilen acil durumlarda ekipmanlara uzaktan kumanda edebilecek sistemler ile kıyı ve acil servislerle haberleÅŸmeyi saÄŸlayacak donanım bulunur.
Denizlerdeki Tesislerde Uygulanacak Asgari Özel Hükümler
1. Genel hususlar
1.1. Bu YönetmeliÄŸin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi hükmü saklı kalmak kaydı ile bu bölüm kapsamına giren iÅŸyerinden sorumlu olan iÅŸveren aÅŸağıdaki hususların da saÄŸlık ve güvenlik dokümanında yer almasını saÄŸlar;
a) Çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸi için ciddi sonuçlar doÄŸuracak kazalara neden olabilecek, birbirleriyle baÄŸlantılı olarak yürütülen iÅŸler dahil, iÅŸyeri ile ilgili özel tehlike kaynaklarını belirler.
b) Yukarıda belirtilen özel tehlike kaynakları ile ilgili riskleri deÄŸerlendirilir.
c) (a) bendinde belirtilen kazaların önlenmesi, yayılmasının sınırlandırılması ve acil durumlarda iÅŸyerinin tahliyesinin uygun ve kontrollü bir ÅŸekilde yapılması için alınmış olan önlemler belirtilir.
ç) Yönetim sisteminin, hem olaÄŸan hem de olaÄŸanüstü durumlarda Kanun ile bu Yönetmelik hükümlerine uygun yapılandırıldığı gösterilmelidir.
1.2. Ä°ÅŸveren, bu Yönetmelik kapsamında yapılacak iÅŸlerin her aÅŸamasının planlanması ve uygulanmasında saÄŸlık ve güvenlik dokümanında belirtilen prosedür ve düzenlemelere uyar.
1.3. Birden fazla iÅŸverenin farklı çalışma yerlerinden sorumlu olması halinde, saÄŸlık ve güvenlik dokümanının hazırlanmasında ve gerekli iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸini saÄŸlayacak önlemlerin alınmasında iÅŸverenler iÅŸbirliÄŸi yaparlar.
2. Yangından korunma ve yangınla mücadele
2.1. Yangından korunma, yangının algılanması ve yangınla ve yangının yayılması ile mücadele konusunda, saÄŸlık ve güvenlik dokümanında belirtildiÄŸi ÅŸekilde gerekli önlemler alınır. Mümkün olduÄŸu durumlarda, riskli alanlar yangın duvarları ile ayrılır.
2.2. SaÄŸlık ve güvenlik dokümanında riskli olarak belirlenen tüm yerler, uygun yangın algılama ve yangından korunma, yangınla mücadele ve alarm sistemleri ile donatılır. Bu sistemler en az aÅŸağıdakileri kapsar:
a) Yangın algılama sistemleri.
b) Yangın alarmları.
c) Yangın için ana su borusu.
ç) Yangın vanaları ve hortumları.
d) Basınçlı su sistemleri ve göstergeleri.
e) Otomatik sprink sistemleri.
f) Gazlı söndürme sistemleri.
g) Köpük sistemleri.
ÄŸ) Taşınabilir yangın söndürücüler.
h) İtfaiyeci ekipmanları.
2.3. Otomatik olmayan yangın söndürme ekipmanları, kolay ulaşılabilir ve kullanılabilir olması saÄŸlanır ve gerektiÄŸinde zarar görme ihtimaline karşı korunur.
2.4. Yangının algılanması, yangınla ve yangının yayılması ile mücadele konusunda alınacak önlemlerle ilgili detayları içeren yangın planı iÅŸyerinde bulundurulur.
2.5. Acil durumlarda eriÅŸilebilir ve kullanılır kalabilmesi için acil durum sistemleri kazalardan etkilenmeyecek ÅŸekilde ayrılır veya kazalara karşı korunur. GerektiÄŸinde bu sistemler yedekli olur.
2.6. Yangınla mücadele ekipmanları, SaÄŸlık ve Güvenlik Ä°ÅŸaretleri YönetmeliÄŸi hükümlerine uygun ÅŸekilde iÅŸaretlenir. Bu iÅŸaretler uygun yerlere konulur ve kalıcı olur.
3. Tahliye ve kaçış
3.1. Genel acil durum eÄŸitimine ek olarak, çalışanlara saÄŸlık ve güvenlik dokümanında belirlenen iÅŸyerinin özelliÄŸine uygun eÄŸitim verilir.
3.2. SaÄŸlık ve güvenlik dokümanında belirtilen kriterler göz önünde bulundurularak, çalışanlara hayatta kalma teknikleri ile ilgili uygun eÄŸitim verilir.
3.3. Her iÅŸ yerinde acil durumlar için uygun ve yeterli tahliye araçları ile denize doÄŸru kaçış imkanları bulunur.
3.4. Ä°ÅŸyerinin tahliyesi ve deniz kurtarma koÅŸullarına iliÅŸkin hususlar acil durum planına dahil edilir. SaÄŸlık ve güvenlik dokümanı temel alınarak belirlenen bu hususlar yedek deniz araçları ve helikopterler ile bunların yüklenme süreleri ve kapasiteleri ile ilgili kriterleri de içerir. Her bir yükleme için gerekli olan süre saÄŸlık ve güvenlik dokümanında belirtilir. Yedek deniz araçları, tahliye ve kurtarma gereklerini karşılayacak ÅŸekilde düzenlenir ve donatılır.
3.5. Cankurtaran sandalı, botu, can simidi ve yeleği ile ilgili asgari gerekler aşağıda belirtilmiştir:
a) Yeterli bir süre hayatta kalmayı saÄŸlayacak uygunlukta ve donanımda olur.
b) Bütün çalışanlara yetecek sayıda olur.
c) Ä°ÅŸyerine uygun özellikte olur.
ç) Ä°ÅŸlevleri ve kullanılacakları koÅŸullar dikkate alınarak uygun malzemeden yapılmış olur ve kullanım için hazır bulundurulur.
d) Kullanıldıklarında dikkat çekici renklerde olacak ve kurtarma ekibinin dikkatini çekmekte kullanılacak araçlarla donatılır.
3.6. Acil kullanım için yeterli can kurtarma araç, gereç hazır bulundurulur.
4. Güvenlik tatbikatları
4.1. Tatbikatlarda, cankurtaran teknelerinin de operasyon için hazır olduÄŸu teyit edilir.
5. Barınma
5.1. Yapılan iÅŸin doÄŸası, büyüklüÄŸü ve süresi gerektiriyorsa, iÅŸveren çalışanlara uygun barınma imkanları saÄŸlar. Bu barınaklar aÅŸağıdaki özelliklere sahip olur.
a) SaÄŸlık ve güvenlik dokümanında belirtildiÄŸi ÅŸekilde, patlamaların etkisine, duman ve gaz sızmalarına ve yangın çıkmasına ve yangının yayılmasına karşı uygun ÅŸekilde korunur.
b) Uygun havalandırma, ısıtma ve aydınlatma sistemleri ile donatılır.
c) Her katta, kaçış yollarına açılan birbirinden bağımsız en az iki çıkış yeri bulunur.
ç) DiÄŸer alanlardan gelebilecek, saÄŸlığa zararlı gürültü, koku ve dumana ve sert hava koÅŸullarına karşı korunmalı olur.
d) Tehlikeli alanlardan uzakta ve çalışma yerlerinden ayrı olur.
5.2. Bu barınaklarda, iÅŸyerinde kalacak çalışanlara yetecek sayıda yatak veya ranza bulundurulur. Yatmak için ayrılan bütün odalar, çalışanların giysilerini koyabilecekleri büyüklükte yeterli alana sahip olur. Kadınlar ve erkekler için yatakhaneler ayrı ayrı olur.
5.3. Barınakların ve buralardaki tüm malzemelerin her zaman uygun hijyenik ÅŸartlarda olması saÄŸlanır.
6. Helikopter operasyonları
6.1. Ä°ÅŸyerlerinde helikopter pisti, en büyük helikopterin en zor ÅŸartlarda kolayca inip kalkabileceÄŸi ve görevini yerine getirebileceÄŸi büyüklükte olur ve helikopter operasyonlarının kolay yapılmasına imkan saÄŸlayacak ÅŸekilde yerleÅŸtirilir. Helikopter pisti, planlanan hizmetlere uygun yapıda tasarlanır ve inÅŸa edilir.
6.2. Helikopterlerin müdahalesini gerektirecek herhangi bir kazada kullanımına ihtiyaç duyulacak malzemeler, helikopterin konacağı alanın yakınlarında depolanır.
6.3. Çalışanların ikamet ettikleri iÅŸyerlerinde, helikopter hareketleri esnasında yeterli sayıda, amaca uygun eÄŸitimli destek elemanı helikopter pistinde hazır bulunur.
7. Ä°ÅŸyerlerinin denizlerde konuÅŸlandırılması – güvenlik ve saÄŸlamlık
7.1. Sondajla maden çıkartma iÅŸletmelerinin açık denizde konuÅŸlandırılması esnasında, çalışanların saÄŸlık ve güvenliklerini korumak için gerekli olan bütün önlemler alınır.
7.2. Ä°ÅŸyerlerinin açık denizde konuÅŸlandırılması ile ilgili çalışmalar, güvenliÄŸi ve saÄŸlamlığı sürekli kılacak ÅŸekilde yapılır.
7.3. Ä°ÅŸyerlerinin açık denizde konuÅŸlandırılması çalışmaları sırasında kullanılan ekipman ve çalışma yöntemleri, hem normal hem de kritik koÅŸullar göz önünde bulundurularak, sondajla maden çıkartma iÅŸletmelerinde çalışacak çalışanların maruz kalacakları riskleri azaltacak ÅŸekilde olur. . MarblePort Türkiye'nin DoÄŸal Yapı TaÅŸları Maden Ve Mermer Portalı .
